به گزارش اکوایران، رئیس‌جمهور ایالات متحده اعلام کرد با فروش جنگنده‌های اف-۳۵ به عربستان سعودی موافقت کرده است.
معامله بزرگ تسلیحاتی
به نوشته میدل‌ایست‌آی،دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده اعلام کرد که کشورشآماده فروش جنگنده‌های اف-۳۵ به عربستان است. این موضوع دلالت بر یک معامله بزرگ تسلیحاتی با این پادشاهی حاشیه خلیج فارس، در آستانه سفر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به واشنگتن در روز سه‌شنبه دارد.
ترامپ دوشنبه شب در پاسخ به سوالی در مورد گزارش‌های مربوط به این معامله گفت: «من قصد دارم این کار را انجام دهم. آنها می‌خواهند بخرند. آنها متحد خوبی بوده‌اند. ما اف-۳۵ خواهیم فروخت».
آمریکا و عربستان سعودی هنگام بازدید ترامپ از پادشاهی سعودی در ماه مه، از قرارداد دفاعی ۱۴۲ میلیارد دلاری رونمایی کردند. در آن زمان، میدل ایست آی فاش کرده بود که اف-۳۵ها -جت‌های جنگنده نسل پنجم رادارگریز- بخشی از این توافق هستند. خبرگزاری رویترز نیز اوایل ماه میلادی جاری گزارش داده بود که این معامله شامل ۴۸ فروند اف-۳۵ باشد.
نقض برتری هوایی اسرائیل؟
اکنون ترامپ با چراق سبز به این معامله در واقع اعتراضات دو گروه را نادیده می‌گیرد. از سویی اسرائیل با فروش جنگنده‌های اف-۳۵ به پادشاهی سعودی مخالف است چرا که این موضوع می‌تواند برتری هوایی این رژیم در منطقه را به چالش بکشد. برخی هم در تل‌آویو امیدوار بودند که فروش پیشرفته‌ترین هواپیماهای جنگی آمریکا به عنوان اهرمی برای ترغیب ریاض به برقراری روابط با اسرائیل مورد استفاده قرار گیرد. پیش از این میدل‌ایست‌آی بر اساس منابع خود گزارش داده بود که پیش از دیدار ترامپ از عربستان در ماه مه، پادشاهی سعودی مذاکراتی با آمریکایی‌ها داشته تا مطمئن شود عادی‌سازی روابط در دستور کار سفر مذکور نخواهد بود.
با وجود آتش‌بس شکننده در غزه و ادعای ترامپ مبنی بر عادی‌سازی روابط ریاض با اسرائیل تا پیش از پایان سال، دیپلمات‌های غربی و عرب به میدل ایست آی گفته‌اند که عربستان سعودی همچنان تمایلی به بازگشت به این مذاکرات ندارد.
عربستان سعودی مجاز به خرید چه نوع اف-۳۵ خواهد بود؟
کارشناسان می‌گویند یکی از موفقیت‌های سفر ولیعهد سعودی، توانایی این پادشاهی در جدا کردن توافقات دوجانبه با ایالات متحده از موضوع اسرائیل بوده است. به گفتع ریچارد ابوالعافیه، متخصص هوافضا در موسسه آیرودینامیک ادویزوری، اگر این توافق نهایی شود، تحویل این هواپیماها به عربستان سعودی زودتر از سه یا چهار سال دیگر آغاز نخواهد کرد، زیرا چندین کشور اروپایی پیش از این در نوبت سفارش قرار دارند.
به گفته ابوالعافیه، در آمریکا نگرانی‌ها در باب حفظ برتری کیفی اسرائیل یک مسئله همیشگی در مورد فروش هواپیماهای جنگی به عربستان سعودی بوده، اما می‌توان بر آن غلبه کرد. در دهه 1990، ایالات متحده، برای جلب رضایت گروه‌های لابی طرفدار اسرائیل، هواپیماهای جنگی F-15S strike eagle را با رادارهای ضعیف‌تر و اقدامات متقابل الکترونیکی ضعیف‌تر به پادشاهی سعودی فروخت. به گفته ابوالعافیه: «اسرائیلی‌ها از این نگرانی‌ها کمی نگران خواهند شد، اما معمولاً به این موضوع رسیدگی می‌شود زیرا اسرائیل امتیازات جدید فن‌آوری برای ارتقاء تجهیزات خوددریافت می‌کند، چیزی که سعودی‌ها حائز آن نیستند». او هم‌چنین افزود: «F-35 تا حد بسیار بیش‌تری از هر هواپیمای دیگری در برابر کلید قطع دسترسی آسیب‌پذیر است، به این معنی که ایالات متحده می‌تواند از راه دور این هواپیماهای جنگی را غیرفعال کند.
شاهین‌های ضدچین به حاشیه می‌روند؟
گروه دومی که ترامپ آنها را نادیده می‌گیرد، احتمالاً حساس‌تر هستند. برخی از مقامات آمریکایی در جامعه دفاعی و اطلاعاتی با این فروش مخالفند و می‌گویند از این طریق چین می‌تواند به فن‌آوری حساس پشت پیچیده‌ترین هواپیمای جنگی ایالات متحده دسترسی پیدا کند.چین اکنون خریدار اصلی نفت عربستان سعودی است.
در دسامبر 2021، وال‌استریت ژورنال گزارش داد که عربستان سعودی فن‌آوری موشکی حساسی را از ارتش چین وارد کرده تا تولید موشک‌های بالستیک داخلی خود را پیش ببرد. شرکت فن‌آوری چینی هواوی نیز به شدت در سرمایه‌گذاری‌های 5G و مخابرات عربستان سعودی مشارکت دارد.
کارشناسان می‌گویند که ایالات متحده می‌تواند میزان فن‌آوری پیشرفته موجود در فروش F-35 به پادشاهی را محدود کند، اما عربستان سعودی احتمالاً معامله سختی را انجام خواهد داد. در زمانی که اروپای غربی و متحدان آسیایی ایالات متحده با کمبود نقدینگی مواجه هستند، عربستان سعودی یکی از معدود اقتصادهای بزرگ جهان است که با وجود بودجه‌های محدود، پول نقدینگی کافی برای سرمایه‌گذاری‌های کلان دارد.
یک مشتری نکته‌سنج
در حالی که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، هنوز به دنبال خرید محصولات آمریکایی است، کارشناسان می‌گویند که این پادشاهی بسیار نکته‌سنج‌تر شده و بهترین‌ها انتخاب‌ها را در ازای پول خود می‌خواهد. این پادشاهی در حال اجرای یک طرح تحول اقتصادی برای کاهش وابستگی خود به درآمد نفت است.
عربستان سعودی می‌خواهد بخش گردشگری، صنعت معدنی حیاتی و برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایجاد کند. اما قیمت‌های پایین نفت بر بودجه این کشور تأثیر گذاشته و این پادشاهی مجبور شده برخی از جاه‌طلبی‌های بلندپروازانه‌تر خود را دوباره ارزیابی کند. به عنوان مثال، عربستان سعودی همچنان به کاهش شدید برنامه‌های خود برای طرح «The Line» -شهر خطی ۱۷۰ کیلومتری که محور پروژه عظیم آینده‌نگرانه نئوم را تشکیل می‌دهد- ادامه می‌دهد.
درست قبل از سفر ولیعهد سعودی، صندوق ثروت ملی عربستان سعودی سهام ۹ شرکت سهامی در فهرست ایالات متحده را عرضه کرد و روندی را تسریع کرد که منجر به کاهش سهام شرکت‌های بزرگ آمریکایی شده است. طبق نتایج سه ماهه سوم، صندوق ثروت ملی سعودی صدها هزار سهم از شرکت‌های سهامی عام آمریکایی، از جمله کامینز، لینده و آوری دایمنشن را فروخته است. این فروش‌ها پس از آن صورت می‌گیرد که پادشاهی سعودی دارایی‌های خود در متا، پی‌پال و فدکس را نیز کاهش داده بود.
