اقلیم بی‌ثبات، جهان در آشوب:
تهدیدی که اکنون به خانه ما رسیده است
دنیای اقتصاد-تبریز-علیرضا شیرزه حق: طوفان‌های سهمگین، خشکسالی‌های طولانی و الگوهای آب‌وهوایی غیرقابل پیش‌بینی: اینها دیگر صحنه‌هایی از یک فیلم علمی-تخیلی نیستند، بلکه اخبار روزمره جهان ما هستند. ناپایداری اقلیمی از حاشیه به متن اقتصاد جهانی آمده و با قدرتی بی‌سابقه، بازارها، جوامع و امنیت بین‌الملل را تحت تأثیر قرار داده است.
در قلب این طوفان، صنعت غذا و کشاورزی قرار دارد؛ بخشی که هم قربانی این نابسامانی‌هاست و هم سهمی قابل توجه در ایجاد آن دارد. اما هزینه‌های این بحران اکنون به شکلی ملموس و هراس‌انگیز، بر سفره مردم جهان نمایان شده است:
· آمریکا و آفریقا: خشکسالی‌های بی‌سابقه، مزارع دام و کاکائو را نابود کرده و موجی از افزایش قیمت گوشت و شکلات را به راه انداخته است.
· اروپا: باران‌های سیلابی و سرمازدگی، برداشت سیب‌زمینی را با بحران مواجه کرده و بهای این کالای اساسی را به شدت افزایش داده است.
· آسیا: خاک فرسوده و نامرغوب، تولید "ماچا" - پودر چای پرطرفدار - را با کمبود جدی روبرو ساخته است.
این موارد، تنها نمونه‌هایی از یک روند جهانی هستند که معیشت میلیون‌ها کشاورز خرد و امنیت غذایی میلیاردها مصرف‌کننده را به بازی گرفته است.
اما در دل این بحران، فرصت‌هایی نیز در حال تولد هستند.
مقررات سخت‌گیرانه‌ای مانند قوانین«سبز» اتحادیه اروپا، مالیات‌های کربن و ابتکارات جهانی برای «کشاورزی احیاگر»، شرکت‌ها را به شفافیت بیشتر و سرمایه‌گذاری در مدل‌های پایدار سوق می‌دهند. اینجا دیگر مسئله، انتخاب بین سود و محیط‌زیست نیست؛ بقای کسب‌وکار در گرو پذیرش این مسئولیت است.
این بحران، ابعاد امنیتی و ژئوپلیتیک نیز به خود گرفته است. از مهاجرت‌های گسترده به دلیل قحطی و بی‌آبی تا رقابت قدرت‌های بزرگ برای کنترل منابع استراتژیک آب و غذا، تغییرات اقلیمی به عاملی برای بی‌ثباتی سیاسی تبدیل شده است.
اکنون، دولت‌ها در یک دوراهی تاریخی قرار گرفته‌اند: یا با اقدام فوری و هماهنگ به این بحران پاسخ دهند، یا شاهد بی‌ثباتی‌های عمیق‌تر اقتصادی و فروپاشی اجتماعی باشند. آینده پایدار دیگر یک گزینه نیست، بلکه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است که نیازمند بازاندیشی اساسی در شیوه‌های تولید، مصرف و حکمرانی در سطح جهان است.
