شماره روزنامه ۶۴۱۱
|

اخبار تاريخ و اقتصاد

    یکشنبه، ۲۰ مهر ۱۴۰۴
  • نگاهی تاریخی به فیلم همشهری کین، اثر اورسن ولز

    روزنامه شماره ۶۴۰۷

    کابوس آمریکایی!

    تجارت و اقتصاد از جمله مقولات جذاب و مخاطب‌پسند در تاریخ سینما بوده است؛ از نقد سرمایه‌داری و جاه طلبی تا نمایش طمع، موفقیت، و سقوط انسانیت در نظام اقتصادی.
    سه‌شنبه، ۱۵ مهر ۱۴۰۴
  • گذری به شکل‌گیری پاساژها در دوران مدرن - اروپا و خاورمیانه

    روزنامه شماره ۶۴۰۳

    زمانی برای تماشا

    پاساژ، پدیده‌ای مربوط به قرن هجدهم است که با مفهوم مدرنیته و تماشا گره خورده است؛ اگر بازارهای قدیم محل عبور بودند پاساژ مکان ایستادن و نگریستن است. نوعی فضای شهری و معماری است با سقف شیشه‌ای و پر از مغازه و کافه. اما گونه‌هایی از همین الگو در سده‌ نوزدهم در سراسر خاورمیانه نیز پدید آمدند؛ هنگامی که دگرگونی‌های اقتصادی، پیوندهای امپراتوری و برنامه‌های نوسازی شهری در این سرزمین‌ها نیازهای تازه‌ای برای تجارت و فضاهای شهری ایجاد کردند.
    یکشنبه، ۱۳ مهر ۱۴۰۴
  • ایران بیرون از راه ابریشم جدید می‌ماند؟

    روزنامه شماره ۶۴۰۱

    نقشه مرموز چین

    طـــی ســــال‌هــای گذشته برخی خبرگزاری‌های داخلی با انتقاد از نقشه چین برای جاده ابریشم جدید و پروژه تکمیل «یک کمربند - یک راه» این رویکرد را نشانگر دیپلماسی ضعیف ایران در مواجهه با تحولات ژئوپلیتیک منطقه آسیا دانستند، آن هم با نظر به نقش باستانی ایران در این گذرگاه تجاری مهم.
    سه‌شنبه، ۰۸ مهر ۱۴۰۴
  • واکاوی ابزار تحریم‌های اقتصادی و فشار بر کشورها

    روزنامه شماره ۶۳۹۷

    تاریخچه ۲۴۵۶ ساله!

    پس از آنکه ماه‌ها سخن از مکانیسم ماشه رفت سرانجام این اتفاق افتاد و تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بازگشت، این نوع تحریم در قالب کلیتی به نام سازمان ملل اعمال شده است، موضوعی که طی چهار دهه گذشته ذیل نظم نوین جهانی پیوسته ابعاد مخرب‌تری یافته است.
    یکشنبه، ۰۶ مهر ۱۴۰۴
  • نگاهی به دعوای ۶۵ ساله ذی‌نفعان جنگل‌داری و کشاورزان

    روزنامه شماره ۶۳۹۵

    مناقشه پایدار!

    در گذشته مالکیت و سلطه اربابان بر رعایا و جنگل‌ها هیچ توجیه منطقی و عقلی نداشت. بر این اساس رژیم سابق در دهه ۴۰ تصمیم گرفت به هر طریقی به این وضع خاتمه دهد. با توجه به این‌که فئودال‌ها از پرنفوذترین طبقات جامعه بودند، دولت وقت تلاش کرد با وضع قوانین قاطع و مانع و سازوکار یک‌طرفه به مالکیت فئودال‌ها بر رعایا و جنگل‌ها پایان دهد. حاکمیت آن زمان چون مطمئن شد از طریق مجلس و نمایندگان مجلس که اکثرا از فئودال‌ها بودند نمی‌تواند به این هدف برسد، مجلس را تعطیل کرد. بعد با تصویب هیات وزیران در ۲۷دی‌ماه ۱۳۴۱ طی تصویب‌نامه‌ای تمام جنگل‌ها و مراتع را ملی اعلام کرد.
  • وضعیت جنگل‌داری در چین

    چین بیش از ۹.۵میلیون کیلومترمربع وسعت دارد. کشوری با چنین گستره عظیمی، به‌طور طبیعی تنوع چشم‌گیری از نظر شرایط فیزیکی خاک و اقلیم و همچنین اوضاع زندگی انسانی نشان می‌دهد.
    سه‌شنبه، ۰۱ مهر ۱۴۰۴
  • صنعت خودروسازی چین چگونه متحول شد؟

    روزنامه شماره ۶۳۹۱

    بزرگراه فتح‌شده

    چند ماه پیش نقل‌قولی از سفیر چین در شبکه‌های اجتماعی همرسانی شد که چندان هم پربیراه نبود: این‌قدر ماشین چینی در تهران هست در پکن نیست! چین تقریبا همزمان با ایران به سمت صنعت خودرو رفت؛ در دهه ۱۹۵۰ میلادی. کشور اژدهای دمان اکنون در جایگاه بزرگ‌ترین خودروسازان دنیا قرار گرفته و خودروهایی لوکس و در عین حال ارزان نسبت به رقبای قدری چون آمریکا، ژاپن و آلمان می‌سازد.
    یکشنبه، ۳۰ شهریور ۱۴۰۴
  • چرا ترامپ به‌دنبال تصرف پایگاه بگرام است؟

    روزنامه شماره ۶۳۸۹

    میدان استراتژیک

    اواخر هفته گذشته، سخنان جنجالی دونالد ترامپ درباره بازپس گیری پایگاه نظامی بگرام، هم مقامات چین را برآشفت هم حاکمان طالبان در افغانستان را به پاسخ واداشت. پایگاه بگرام، در ولایت پروان در شمال افغانستان واقع شده است. این فرودگاه را شوروی سابق بنا نهاد و پس از خروج آن کشور و اشغال افغانستان از سوی ناتو این فرودگاه به دست آمریکا بازسازی شد که در نهایت در تاریخ ۵ ژوئن ۲۰۲۰ ارتش آمریکا این فرودگاه را تحویل طالبان داد. پایگاه بگرام داری ۳ آشیانه بزرگ، یک برج کنترل، چندین ساختمان پشتیبانی و ۱۳۰ هزار مترمربع فضای پرواز است.
    سه‌شنبه، ۲۵ شهریور ۱۴۰۴
  • کشورهای عربی چگونه به جنگ بیابان‌زایی می‌روند؟

    روزنامه شماره ۶۳۸۵

    پیشگیری از سومالی شدن!

    طی پنج دهه اخیر، روند بیابان‌زایی در بسیاری از کشورهای عربی شتابی نگران‌کننده به خود گرفته است؛ پدیده‌ای که نه‌تنها زمین‌های کشاورزی و منابع طبیعی را می‌بلعد، بلکه تهدیدی مستقیم برای امنیت غذایی، معیشت و حتی ثبات سیاسی به شمار می‌آید. دو نمونه بارز این بحران، عربستان سعودی و سومالی هستند که هر یک با شرایط و چالش‌های متفاوتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در عربستان سعودی، افزایش دما و کاهش بارش طی دهه‌های اخیر، فشار بی‌سابقه‌ای بر منابع طبیعی وارد کرده است.
  • نابودی زیست‌بوم باستانی

    دنیای اقتصاد: بنا به گزارش‌های رسمی طی چهار دهه گذشته بیش از ۶۰ درصد جنگل‌های هیرکانی در بخش‌های شمالی ایران از بین رفته است؛ دلیل این روند ویرانگر عمدتا هجوم سازندگان ویلا و نیز بهره‌برداری از معادن نهفته در درون این جنگل‌ها عنوان شده است. موج ویلاسازی که معمولا با مقیاس بزرگ، مصالح مصنوعی و دخالت شدید در بستر طبیعی همراه است اکوسیستم این جنگل‌های باستانی را به نابودی کشانده است.
    یکشنبه، ۲۳ شهریور ۱۴۰۴
  • نگاهی به تاریخچه کشف و کاربرد قیر در خاورمیانه

    روزنامه شماره ۶۳۸۳

    ماده سیاه تمدن‌ساز

    قیر در نزد سومری‌ها ماده‌ای بوده که کاربردهای پزشکی و ساختمانی داشته است. این ماده سیاه دو هزار سال پیش از میلاد به مصر برده شد و در ساخت برخی معابد آنجا به کار آمد.
    سه‌شنبه، ۱۸ شهریور ۱۴۰۴
  • نگاهی به زمینه‌های تاریخی قرارداد زنگزور

    روزنامه شماره ۶۳۸۱

    زنگ خطر؟

    کریدور زنگزور سرانجام به مسیری افتاد که منافع ژئوپلیتیک و اقتصادی ایران را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این اتفاق پیامد قراردادی مرزی است که در دوران پادشاهی رضاشاه با ترکیه منعقد، و براساس آن، باریکه قره‌سو و دامنه کوه آرارات کوچک به ترکیه واگذار شد؛ افزون بر آن، ایران خاک خود را در اختیار ترکیه گذاشت تا کردهای جمهوری آرارات را که مخالفان دولت ترکیه بودند، نابود سازد؛ اقدامی که موجب اشغال بخشی از خاک ایران توسط ترک‌ها نیز شد.
    یکشنبه، ۱۶ شهریور ۱۴۰۴
  • برق چگونه به ایران و خاورمیانه آمد؟

    روزنامه شماره ۶۳۷۹

    علیه تاریکی

    در ماه‌های اخیر ناترازی انرژی موجب قطع برق در سراسر کشور شده است و علاوه بر شهروندان صدای اعتراض صنعتگران و دارندگان کسب و کارهای کوچک و بزرگ را نیز بلند کرده است. اما این برق که روشنایی جهان از اوست از کجا وارد ایران شد؟ حیدرخان عمواوغلی از فعالان انقلاب مشروطه را می‌توان به‌عنوان اولین مهندس ایرانی‌الاصل نام برد که نقشی مهم در راه‌اندازی خطوط برق در ایران داشت.
  • تبلیغات سیاه پیش از کودتا

    به نظرم کودتای ۲۸ مرداد اولین مداخله‌ نظامی آمریکا و انگلیس در نوع خود بود که روابط عمومی در آن حرف اول را می‌ زد و طراحی ویژه‌ای داشت.
    سه‌شنبه، ۱۱ شهریور ۱۴۰۴
  • آیا عصر یک گذار ضروری فرا می‌رسد؟

    روزنامه شماره ۶۳۷۵

    از سدسازی تا بازسازی محیط زیست

    در ایران، سدسازی با هدف تولید برق طی یکصد سال گذشته مسیری پر فراز و نشیب را طی کرده است. ایده سدسازی در نیمه نخست قرن قرن گذشته به‌عنوان نماد توسعه و پیشرفت معرفی شد، اما در نیمه دوم قرن، آثار منفی آن بر محیط زیست و اقلیم آشکار شد. امروز دیگر روشن است که ادامه این مسیر به شکل گذشته نه‌تنها راه‌گشا نیست، بلکه بحران‌های جدیدی به‌وجود می‌آورد. به‌نظر می‌رسد ایران در آستانه گذار از «عصر سدسازی» به «عصر بازسازی محیط زیست» قرار دارد؛ گذاری که اگر به‌درستی مدیریت نشود، با تشدید بحران‌های اقلیمی و کم‌آبی مواجه خواهد شد. دهه ۱۳۵۰ خورشیدی را می‌توان نقطه اوج صنعت برق ایران در دوران پهلوی دوم دانست. این دهه مصادف بود با جهش بی‌سابقه درآمدهای نفتی پس از سال ۱۳۵۲، اجرای برنامه‌های عمرانی چهارم و پنجم، و تمرکز دولت بر صنعتی‌سازی سریع کشور. صنعت برق در این میان نقشی دوگانه یافت: از یک سو، زیرساخت حیاتی برای توسعه صنعتی و رفاه شهری، و از سوی دیگر نماد مدرنیزاسیون دولت پهلوی قلمداد شد.
    یکشنبه، ۰۹ شهریور ۱۴۰۴
  • پیامدهای اقتصادی جنگ جهانی دوم در ایران و خاورمیانه

    روزنامه شماره ۶۳۷۴

    فروپاشی زیرساخت‌ها

    جنگ جهانی دوم یکی از بزنگاه‌های جامعه ایرانی در دوران معاصر بوده است. حضور کارشناسان آلمانی، اهمیت اقتصادی و جغرافیایی ایران و نیاز متفقین به یک مسیر مطمئن برای انتقال تجهیزات به شوروی، دلایلی بودند که منجر به اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰ شد. یک دیپلمات آمریکایی در دسامبر ۱۹۴۱ درباره اوضاع تهران نوشت: «اکثر محل‌ها با کمبود غذا مواجه بودند و در بسیاری حتی نان به هیچ وجه در دسترس نبود...»
    سه‌شنبه، ۲۸ مرداد ۱۴۰۴
  • نقشی که آنتونی ایدن در سرنگونی دولت مصدق بازی کرد

    روزنامه شماره ۶۳۶۵

    نجات اقتصاد پساجنگ بریتانیا

    اگر بخواهیم از پنج چهره سیاسی موثر در سقوط دولت مصدق نام ببریم آنتونی ایدن بی‌شک در صدر این فهرست قرار دارد. سر رابرت آنتونی ایدن‏ (۱۹۷۷ –۱۸۹۷) سیاستمدار محافظه‌کار بریتانیایی و نخست‌وزیر این کشور از ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۷ بود. وی در یک دوره بیست ساله از ۱۹۳۵ تا ۱۹۵۵ سه بار وزیر خارجه بریتانیا شد، دوره‌ای که جنگ جهانی دوم در آن اتفاق افتاد. ایدن، وزیر خارجه بریتانیا از اواخر ۱۹۵۱ تا آوریل ۱۹۵۵ (و هم‌زمان معاون نخست‌وزیر)، یکی از محرک‌های اصلی سیاست بریتانیا در سرنگونی محمد مصدق بود. نقش او نه در میدان عمل جاسوسی، بلکه در سطح سیاستگذاری و دیپلماسی بود: تعیین هدف، حمایت از سازمان اطلاعات مخفی (MI۶)، هماهنگ‌سازی مواضع در لندن و واشنگتن، و دفاع از ضرورت «تغییر رژیم» ایران. اسناد تازه منتشرشده ایالات متحده و بریتانیا، گزارش‌های روزنامه‌نگاران، پژوهش‌های تاریخی و حتی خاطرات خود ایدن، این تصویر را تایید می‌کنند.
    یکشنبه، ۲۶ مرداد ۱۴۰۴
  • نگاهی به روند سرنگونی دولت ملی دکتر محمد مصدق از منظر اسناد وزارت خارجه دولت آمریکا

    روزنامه شماره ۶۳۶۳

     کودتا در دو ضربه

    دکتر کریم سلیمانی، مورخ و استاد دانشگاه شهید بهشتی ماه گذشته در ۶۸سالگی درگذشت. او تحصیلات عالی خود را در رشته ایران‌شناسی به پایان رسانده و درجه دکتری را از دانشگاه بامبرگ آلمان دریافت کرده بود. آنچه می‌خوانید مقاله‌ای است که او بر پایه اسناد وزارت خارجه آمریکا درباره روند کودتا علیه دولت دکتر مصدق نوشته است. مجموعه دوجلدی با عنوان «اسناد سخن می‌گویند» توسط دکتر احمدعلی رجایی و مهین سروری (رجایی) به فارسی برگردانده شده است. این مجموعه از اسناد چون حاصل مکاتبات رسمی میان سفارت آمریکا در تهران با وزارت خارجه این کشور و نیز وزارت خارجه انگلستان و سفارت دولت انگلیس در تهران و علاوه بر آن، سفارت آمریکا در لندن در گردش اداری بوده، از مهم‌ترین منابع مربوط به دوره نهضت ملی ایران به شمار می‌رود. اسنادی که در این نوشتار مورد استفاده قرار گرفته، همگی در جلد اول از این کتاب قرار دارد. آن بخش از اسناد وزارت خارجه آمریکا که بازه زمانی کودتای اول (۳خرداد ۱۳۳۱ تا ۷تیر ۱۳۳۱) را در بر می‌گیرد، شامل سندهایی به شماره ۱۷۵، ۱۷۶، ۱۷۸، ۱۸۱، ۱۸۲، ۱۸۳ و ۱۸۴ می‌شود که توجه مورخان را به عنوان یک ایده و برنامه منسجم به منظور ساقط کردن دولت دکتر محمد مصدق از طریق کودتا کمتر جلب کرده است.
  • دو دلیل توجه‌برانگیز کودتا

    دنیای اقتصاد: یرواند آبراهامیان، محقق و نویسنده کتاب « ایران بین دو انقلاب» گفته است: «بنابر دو دلیل دولت مصدق، به‌ویژه ماجرای کودتا، کماکان توجه بسیاری به خود جلب می‌کند. اول اینکه کودتا اثر عمیقی بر تاریخ ایران و همچنین تاریخ روابط ایران و ایالات‌متحده داشته است. دلیل دوم آنکه روایت‌های رسمی از کودتا، هم در ایالات‌متحده و هم در ایران، مدعی بودند که اصلا کودتایی در کار نبوده و آنچه رخ داده «قیام مردم شاه‌دوست» علیه مصدق بوده است. این دست «تاریخ‌نگاری‌های» رسمی چنان از واقعیت به دور بودند که تاریخ‌نگاران چاره‌ای نداشتند جز آنکه به واسطه تجزیه و تحلیل صادقانه‌تری با وقایع رویارو شوند - خاصه زمانی که منابع موثقی در دسترس قرار می‌گیرد. هرچه نباشد، کارکرد اصلی تاریخ‌نگاران یافتن حقیقت درباره گذشته و به چالش کشیدن روایت نادرست است، به ویژه زمانی که بر این روایت‌ها مهر رسمی نقش بسته است.»
    سه‌شنبه، ۲۱ مرداد ۱۴۰۴
  • پلاستیک چگونه وارد زندگی انسان مدرن شد؟

    روزنامه شماره ۶۳۶۰

     آلودگی جهان‌گستر

    نمایندگان بیش از ۱۷۰ کشور جهان در ژنو گرد هم آمده‌اند تا بر سر کاهش تولید پلاستیک در مقیاس جهانی به توافق برسند. این ششمین دور گفت‌وگوها از سال ۲۰۲۲میلادی است. شمار زیادی سازمان غیردولتی در این نشست حضور دارند.
  • کارکرد پلاستیک در سینما

    روزنامه شماره ۶۳۶۰

    محفظه خاطرات

    ظهور پلاستیک‌ها و مواد شبیه‌پلاستیک در سده نوزدهم و اوایل سده بیستم یکی از بنیادی‌ترین تحولات فناوری بود که به‌طرز عجیبی با پیدایش و گسترش صنعت سینما همپوشانی داشت.
    یکشنبه، ۱۹ مرداد ۱۴۰۴
  • راه‌آهن و نساجی چگونه در ترکیه و ایران شکل گرفتند؟

    روزنامه شماره ۶۳۵۸

    توسعه و پسرفت !

    شکل‌گیری نخستین صنایع مدرن در امپراتوری عثمانی، به‌ویژه در قلمرو ترکیه امروزی، از اواخر قرن هجدهم آغاز شد، ولی باید آن را در چارچوب یک گذار تدریجی، ناقص و اغلب وابسته به واردات ارزیابی کرد. برخلاف انقلاب صنعتی در بریتانیا، فرآیند صنعتی‌شدن در عثمانی نه بر پایه سرمایه‌داری بومی، بلکه تحت فشار رقابت با اروپا و تلاش برای نجات امپراتوری از فروپاشی پیش رفت. پس از جنگ‌های عثمانی با روسیه، اتریش و ایران آشکار شد که ارتش این کشور از نظر تسلیحات، لجستیک و آموزش عقب‌مانده است. سلطانان اصلاح‌طلب عثمانی (به‌ویژه در اواخر قرن هجدهم) دریافتند که نوسازی ارتش بدون نوسازی صنعتی و اقتصادی ممکن نیست. نخستین صنایع مدرن عثمانی در خدمت نظامی‌سازی و تولید سلاح بودند. تاسیس کارخانه‌هایی همچون توپ‌خانه ایوب در استانبول،باروت‌خانه در ادرنه و کشتی‌سازی در استانبول از جمله نخستین گام‌ها برای مدرن‌سازی صنعت در کشور عثمانی قلمداد می‌شود.
  • آگاهی‌های افسر سوئدی از دوره قاجار و عثمانی

    دنیای‌اقتصاد: کــــــتــــاب «آگـــــاهــــی‌ها…» (Nägra Underrättelser) اثر کـــارل پتر فون‌هایدنشتام نخستین بار در ۱۸۲۵ به زبان سوئدی به چاپ رسید و تا سال ۲۰۲۵ به انگلیسی برگردانده نشده بود.
  • کاوش وقایع مرداد ۱۳۳۲

    با ورود به مرداد ۱۳۳۲، ایران در مرحله‌ای حساس از تاریخ معاصر خود قرار داشت. یک سال و نیم از ملی شدن صنعت نفت گذشته بود، اما کشور همچنان با تحریم‌ها، فشارهای اقتصادی و تنش‌های بین‌المللی روبه‌رو بود.
    سه‌شنبه، ۰۷ مرداد ۱۴۰۴
  • انقلاب صنعتی،سرمایه‌داری و مساله حقوق انسانی

    روزنامه شماره ۶۳۴۸

     نیکوکاری یا عدالت؟

    امانوئل کانت، فیلسوف و اندیشمند بزرگ در سپیده ‌دمان روزگار مدرن گفته است: «در جهان هیچ چیز به اندازه حقوق دیگران مقدس نیست. خیرخواهی در اخلاق مفهومی زاید است. کسی که اقدام به خیر خواهی نمی‌کند اما حقوق دیگران را هم نقض نمی‌کند می‌تواند انسان درستکاری باشد و اگر همه چنین باشند فقیری وجود نخواهد داشت تا نیاز به نیکوکاری و خیرخواهی دیگران داشته باشد، اما کسی که تمام عمر خود را به نیکوکاری گذرانده باشد و فقط حقوق یک نفر را ضایع کرده باشد این مورد تضییع حق را نمی‌تواند با تمام نیکوکاری‌های خود جبران کند.» تحلیل این سخن کانت در تقابل با پدیده نیکوکاری (فیلانتروپی) قرن نوزدهم، به‌ویژه در میان صنعتگران و سرمایه‌داران، دریچه‌ای راهگشا به یکی از منازعات بنیادین در امور اخلاق و سیاست اجتماعی می‌گشاید: تقدم حق بر خیر در اندیشه کانت در برابر عمل‌گرایی اخلاقی یا نیکوکاری ابزاری در عصر سرمایه‌داری صنعتی. کانت از سنت اخلاقی وظیفه‌گرایانه (دئوتولوژیک) پیروی می‌کند. در این چارچوب رعایت حقوق دیگران مانند مالکیت، آزادی و کرامت انسانی، بنیان اخلاق است. نیکوکاری، اگرچه پسندیده است، اما به مثابه فضیلتی ثانویه، هرگز نباید جایگزین عدالت شود. کسی که تنها حقوق دیگران را رعایت می‌کند، حتی اگر خیر نکند، از نظر اخلاقی بی‌عیب است. زیرا اخلاق، پیش از هر چیز، به معنای پرهیز از تجاوز به حقوق دیگران است. از سوی دیگر، تضییع حتی یک حق انسانی، اگر با هزاران عمل نیکو همراه باشد، قابل جبران نیست. اخلاق با حساب و ترازوی «مجموع خدمات» سنجیده نمی‌شود.
    یکشنبه، ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
  • پوست‌اندازی نظام آموزشی در دوره عثمانی و ترکیه مدرن

    روزنامه شماره ۶۳۴۶

    «تنظیمات» اثرگذار

    در دوران عثمانی متاخر، نخستین تلاش‌ها برای تحول نظام آموزش در دوره سلطنت سلطان محمود دوم (۱۸۳۹-۱۸۰۸) انجام گرفت. برنامه اصلاحی شاخص او، انحلال نیروهای ینی‌چری در سال ۱۸۲۶ بود؛ نیروهایی که زمانی قدرتمندترین ارتش جهان به شمار می‌رفتند. با حذف این مانع مهم در برابر اصلاحات، قدرت مطلق سلطان به او امکان داد تا دست به اصلاحات ریشه‌دارتری در حوزه‌های نظامی، آموزشی، اداری و نیز تحول ساختار دینی بزند. این اصلاحات نظامی، آموزشی، اجتماعی و اداری، ویژگی‌هایی انقلابی داشتند چرا که چهره سلطان محمود دوم را از یک امپراتور سنتی به شکلی مدرن‌تر و هماهنگ‌تر با قدرت‌های اروپایی تغییر دادند. نخستین گام، جایگزینی ینی‌چری‌ها با ارتشی نو به نام «عساکر منصوره محمدیه» بود. این اقدام بسیار مهمی بود چرا که به معنای حذف کامل قدرت نظامی پیشین و تاسیس مجدد آن بود. این بازسازی را باید تحولی انقلابی تلقی کرد، چراکه آغازگر سایر اصلاحاتی شد که تحقق آن نیازمند منابع جدید بود.
  • دبیرستان کزازی در فهرست ثبت جهانی

    معاون میراث فرهنگی استان کرمانشاه از سه مدرسه معتضدالدوله وزیری، دبیرستان کزازی و مدرسه کوروش کبیر گیلانغرب به عنوان سه مدرسه تاریخی شاخص این استان نام برده و گفته است: این سه مدرسه قابلیت ثبت در پرونده ثبت جهانی مدارس تاریخی را دارند. این مدارس از نخستین نمونه‌‌‌های نهادهای مدرن آموزشی در غرب کشور محسوب می‌‌‌شوند که پس از یک قرن فعالیت اکنون متروکه شده و ساختمان‌‌‌های آنها در معرض آسیب قرار گرفته است.
    سه‌شنبه، ۳۱ تیر ۱۴۰۴
  • گذری بر زندگی و کار موریس یانگ،موسس بیمارستان‌های مناطق نفتی ایران

    روزنامه شماره ۶۳۴۲

    پزشک دهکده!

    موریس یودلویتز یانگ (۱۷ ژوئیه ۱۸۸۰ – ۱۹۵۰)، پزشک و پژوهشگر بریتانیایی بود. او بیشتر به‌خاطر کار در شرکت نفت انگلیس-ایران (Anglo-Persian Oil Company) و پیشگامی در تاسیس درمانگاه و بیمارستان و ترویج پزشکی مدرن در جنوب‌غرب ایران شناخته می‌شود. یانگ همچنین مدتی در بیمارستان سنت مری لندن با الکساندر فلمینگ، کاشف پنی سیلین و برنده نوبل شیمی، همکاری کرد. مقاله‌های مشترک این دو، بخشی از ادبیات علمی در پزشکی مدرن محسوب می‌شود.
  • لامبر مولیتور؛ مستشار تمام‌عیار

    لامبر مولیتور یک مستشار بلژیکی بود که در تاسیس گمرک در ایران سهم بسزایی داشت. او با توافق دولت‌‌‌های ایران و بلژیک به ایران آمد و علاوه بر گمرک در زمینه پست و تلگراف نیز تاثیر بسیاری در ایران داشت. لامبر مولیتور بیش از ۲۵ سال از زندگی‌‌‌اش را در ایران سپری کرد. او در زمان حضورش در ایران به عنوان مدیر گمرک در شهرهای کرمانشاه، بوشهر، زاهدان و زابل زندگی کرد و فرزند او آندره مولیتور در زمان اقامتش در کرمانشاه به دنیا آمد.
  • گزارش دکتر فوریه از ایران دوره ناصری

    روزنامه شماره ۶۳۴۲

    بساط فقر و مسکنت گسترده است

    دوم ذی‌الحجه ۱۳۰۶ قمری پس از آنکه وزارت خارجه مرا رسما تحت اختیار شاه قرار داده و به او معرفی شدم، در حالی که شاه تبسمی بر لب داشت با من دست داد و این چهار کلمه را به فرانسه ادا نمود: «شما طبیب من هستید» و این بود که من به همراه اعلی‌حضرت، پادشاه ایران به سوی ایران روانه شدم که مدت‌ها در خدمت پادشاه مونته نگرو در شغل طبابت درباری بودم.