«دنیایاقتصاد» بازارها را بررسی می‌کند
دلایل رشد بورس جهانی
بازار داخلی
شاخص درمرز 2.5میلیونی
رنگ بورس در آخرین روزهای تابستان همچنان قرمز است. روز گذشته شاخص کل با کاهش ارتفاع 1.5 درصدی برای چهارمین روز متوالی ریزش بیش از 1درصدی را ثبت کرد و به این ترتیب در آستانه از دست دادن کانال 2.5میلیون واحدی قرار گرفت. شاخص هموزن نیز وضعیت چندان بهتری نداشت و سهام کوچک و متوسط با ثبت افت 1.02درصدی شرایط مشابهی با شاخص‌سازان را تجربه کردند.
یکشنبه با کاهش تعداد نمادهای منفی اگرچه روز بهتری نسبت به آغاز هفته بود و ارزش معاملات با بهبود نسبی نشان از جریان پیدا کردن اندکی تقاضا در صف‌های فروش میداد اما این تقاضا بیشتر از آنکه نوید بازگشت بازار را بدهد نتیجه این گمان خریداران بود که «بورس منهای ریسک در این سطوح ارزشمند تلقی می‌شود». اغلب تحلیلگران باور دارند مادامی که ریسک سیاسی بر بازار سرمایه سایه افکنده نمی‌توان شرایط چندان خوبی را برای تالار شیشه‌ای متصور بود.
با نزدیک شدن فصل پاییز و انتشار گزارشات شهریورماه این امید می‌رود که روند معاملات بیش از پیش تحت‌تاثیر شرایط بنیادی قرار گیرد اما این گمان قبلا هم با پررنگ شدن سایه ریسک‌های سیاسی باطل شده بود. خواه ناخواه بورس تهران مدت‌هاست چشم به عرصه سیاست دوخته و چون ارزنده است هر زمان که از شدت خبرهای منفی کمی کاسته شده رشد کرده اما مجددا با افزایش ریسک‌ها سپر انداخته است. در حال حاضر نیز تحلیلگران تا انتشار خبر سیاسی جدید از عرصه بین‌الملل رنج در محدوده‌های کنونی را برای شاخص‌های بورسی متصور هستند.
بازار خارجی
انقلاب دیجیتال در شرق
در سال ۲۰۲۵، بازار سهام فناوری چین یکی از شگفتی‌های بزرگ دنیای سرمایه‌گذاری بوده است. شاخص فناوری هنگ‌سنگ (Hang Seng Tech) که شامل ۳۰ شرکت بزرگ فناوری مستقر در هنگ‌کنگ می‌شود، از ابتدای سال تاکنون بیش از ۴۱ درصد رشد داشته است. این در حالی است که نزدک، به‌عنوان مهم‌ترین شاخص فناوری در آمریکا، تنها حدود ۱۷درصد افزایش یافته است. چنین اختلافی بیانگر آن است که سرمایه‌گذاران دوباره به غول‌های فناوری چین اعتماد کرده‌اند.
موج صعودی اخیر تا حد زیادی به پیشرفتهای چشم‌گیر در حوزه هوش مصنوعی گره خورده است. ابتدای سال، رونمایی از فناوری‌های نوین شرکت DeepSeek نقطه عطفی در این مسیر شد. بسیاری از تحلیلگران این لحظه را به‌عنوان تغییر بنیادین روایت AI در چین توصیف کرده‌اند. همزمان، سیاست پکن برای خودکفایی در حوزه تراشه‌های پیشرفته، به‌ویژه در برابر محدودیت‌های صادراتی غرب، اعتماد سرمایه‌گذاران را تقویت کرده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که چین توانسته در زمینه طراحی و تولید تراشه‌های بومی پیشرفت‌هایی واقعی داشته باشد.
علی‌بابا از ابتدای سال تاکنون ۹۶درصد رشد کرده است. علاوه بر این تنسنت ۵۵ درصد و بایدوی ۵۹درصد جهش داشته‌اند. دلیل این شتاب، سرمایه‌گذاری‌های گسترده در زیرساخت‌های AI و معرفی مدل‌های پیشرفتهای مانند Qwen توسط علی‌بابا، Yuanbao توسط تنسنت و Ernie X1.1 توسط بایدوی است. این مدل‌ها در رتبه‌بندی‌های جهانی جایگاه مناسبی کسب کرده‌اند و امید به تجاری‌سازی گسترده و ارتقای بهره‌وری در جامعه 1.4میلیارد نفری چین را تقویت کرده‌اند.
از منظر سرمایه‌گذاری، بازگشت اعتماد به بخش فناوری نتیجه تغییر رویکرد دولت است. دیدار هماهنگ‌شده رئیس‌جمهور شی جین‌پینگ با مدیران شرکت‌های بزرگ فناوری سیگنالی واضح بود که سیاست سرکوب شدید گذشته جای خود را به حمایت و همکاری داده است.
همین امر سبب شده سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی با اطمینان بیشتری به این بخش نگاه کنند. موج صعودی تنها به غول‌های اینترنتی محدود نشده است. شرکت‌های تولید تراشه مانند SMIC و Cambricon نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند. همچنین بخش زیست‌فناوری رشد چشم‌گیری نشان داده است؛ به‌گونه‌ای که شاخص CSI AI بیش از ۶۱ درصد و شاخص بیوتکنولوژی هنگ‌سنگ حدود ۹۸درصد از ابتدای سال افزایش یافته‌اند.
این تنوع نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران در حال بازتعریف آینده اقتصاد چین حول محور فناوری‌های نوین هستند. با وجود این خوش‌بینی، کارشناسان هشدار می‌دهند که بخش زیادی از این رشد ممکن است بیش از حد بر پایه هیجان و سفته‌بازی بنا شده باشد. اطلاعات شفاف و دقیقی درباره میزان واقعی پیشرفت چین در زمینه تراشه‌ها در دسترس نیست. برخی تحلیلگران معتقدند بازار حتی اقداماتی مانند ممنوعیت خرید تراشه‌های خارجی را به‌عنوان نشانه پیشرفت تعبیر می‌کند، درحالی‌که واقعیت می‌تواند متفاوت باشد. به‌ویژه اینکه هنوز هیچ‌کدام از شرکت‌های چینی نتوانسته‌اند به سطح سلطه انویدیا در پردازش‌های AI نزدیک شوند.
