اوپنسورس
اوپنسورس نرمافزاری است که کدهای آن برای افراد قابل دسترسی است و افراد میتوانند کدها را بخوانند، دوبارهسازی، اصلاح کرده و توسعه بخشند. همه این کارها با سرعتی غیرقابل باور انجام میپذیرد یعنی به بیان دیگر این برنامهها برخلاف برنامههای مایکروسافت یا سایر برنامهها و نرمافزارها در انحصار یک شرکت نمیباشند و کدها و اطلاعات آن در دسترس عموم و هر کسی است که میتواند در تنظیم اطلاعات آن با رعایت ضوابطی نقش داشته باشد.
وقتی آی.بی.ام. و دیگران اولین کامپیوتر تجاری بزرگ را در دهه ۱۹۶۰ فروختند، نرمافزاری داشت که از جهتی آزاد بود، چرا که کدهای اولیه و منبع آن در دسترس، قابل اصلاح و تعدیل بود. در اواخر دهه ۶۰ وضعیت عوض شد و در اواسط ۱۹۷۰ نرمافزارهای اختصاصی رواج یافتند که اجازه اصلاح و تغییر به کاربر نمیدادند و کدهای آنها نیز در دسترس نبود. در اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰، دو گروه متفاوت پایههای نرمافزارهای «اوپنسورس» را بنیان نهادند. در ساحل شرقی آمریکا، ریچارد استالمن که یک برنامه نویس بود پروژه «گنو» و «بنیاد نرمافزار آزاد» را پایهگذاری کرد که هدف ساخت سیستمعامل آزاد را دنبال میکرد و در ساحل غربی آمریکا، گروه تحقیقاتی علوم کامپیوتری دانشگاه کالیفرنیا در برکلی در حال ساخت سیستم «یونیکس» بودند. از پروژههای قابل توجه «اوپنسورس» آن دوره به «تکس» نیز میتوان اشاره کرد. در طی دهههای ۸۰ و ۹۰ «اوپنسورس» پیشرفتهای قابل ملاحظهای داشته و جماعتهایی قابل توجه از کاربران را به خود اختصاص داد. از اواخر دهه ۹۰ «اوپنسورس»های مبتنی بر لینوکس-گنو مورد مقبولیت عامه واقع شده و حتی رقیبی جدی برای سیستمهای اختصاصی به شمار میروند.
طراحان این نرمافزارها طرفداران آزادی بوده و لذا از آزادی بیان، مطبوعات و انجمنها در اینترنت حمایت میکنند. در نتیجه از حق استفاده خصوصی از نرمافزارها، حق نوشتن برنامهها و نرمافزار بدون موانع شرکتهای انحصاری خصوصی نیز حمایت میکنند.
از برنامههای اوپنسورس میتوان به دایرهالمعارف اینترنتی ویکیپدیا نیز اشاره کرد و هماکنون مایکروسافت نیز از علاقه خود به ورود به دنیای اوپنسورس خبر میدهد.
تکنولوژیهای نوین، در بدو ورود، به دلیل خصلت چندرسانهای و دیجیتالیای که دارند امکان انتخاب و تعامل بیشتر را برای استفادهکنندگان ایجاد میکنند. از سویی امروزه دیگر به افراد به چشم مخاطب منفعل نگریسته نمیشود. مخصوصا قابلیت تعاملی بودن فضای سایبر، به کاربر امکان انتخاب سایتها و نوع محتوای مورد نیاز بدون در نظر گرفتن مکان فرد و زمان اتصال به اینترنت را میدهد.
علاوه بر این آزادی در انتخاب اطلاعات رواج چشمگیر برنامههای «اوپنسورس» نیز افق روشنی برای آینده بشر ترسیم میکند.
