بازار جهانی طلا اصلاح می‌شود؟

قیمت طلا در هفته پرنوسان اخیر، بار دیگر رکورد تاریخی تازه‌ای ثبت کرد و از مرز روانی ۴۰۰۰ دلار در هر اونس عبور کرد؛ رخدادی که برای هشتمین هفته پیاپی رشد قیمت این فلز گران‌بها را رقم زد و توجه هم‌زمان معامله‌گران وال‌استریت و سرمایه‌گذاران خرد(Main Street) را به خود جلب کرد.

طلا هفته را در روز دوشنبه، از قیمت ۳۸۹۱ دلار آغاز کرد و با موجی از خریدها به‌سرعت به محدوده ۳۹۶۰ دلار رسید. سپس در بازار آسیا و اروپا با نوسان میان ۳۹۴۰ تا ۳۹۸۶ دلار، مسیر خود را به‌سوی رکورد جدیدی در نزدیکی ۴۰۶۰ دلار ادامه داد. هرچند در اواسط هفته فشار فروش باعث اصلاح قیمت تا محدوده ۳۹۵۰ دلار شد، ولی این سطح به عنوان حمایت قوی عمل کرد و تا پایان هفته قیمت دوباره در بالای ۴۰۰۰ دلار تثبیت شد.

عبور از مرز ۴۰۰۰ دلار باعث شد تحلیلگران در مورد مسیر آینده طلا دو دسته شوند. در نظرسنجی هفتگی «کیتکو»، نیمی از تحلیلگران وال‌استریت چشم‌انداز خود را نسبت به طلا از صعودی به خنثی تغییر دادند و ۴۷ درصد همچنان رشد قیمت را پیش‌بینی کردند. در مقابل، حدود ۶۹ درصد سرمایه‌گذاران خرد هنوز انتظار افزایش دارند. کارشناسان علت اصلی جهش اخیر را ترکیبی از عوامل سیاسی، اقتصادی و روانی می‌دانند؛ تعطیلی دولت آمریکا، ضعف دلار، نگرانی از درگیری‌های خاورمیانه و احتمال کاهش نرخ بهره.

برخی تحلیلگران هشدار دادند که بازار ممکن است انرژی خود را از دست داده باشد و برای ادامه روند صعودی به اصلاح قیمتی نیاز دارد. در مقابل، برخی تایید می‌کنند که روند صعودی همچنان در دست خریداران است و عوامل ژئوپلیتیک و سیاست پولی به نفع طلا عمل می‌کنند. برخی دیگر از کارشناسان نیز بر این باورند طلا اکنون از دلار آمریکا و بازدهی اوراق خزانه جدا شده و بیشتر به یک دارایی تحت‌تاثیر رفتار جمعی تبدیل شده است تا پناهگاه امن.

آدام باتن، تحلیلگر بازار، روند صعودی طلا را نتیجه دو پدیده بلندمدت می‌داند. از جمله تضعیف تدریجی دلار جهانی و حرکت بانک‌های مرکزی به سوی طلا. به گفته او، بانک‌های مرکزی چین و روسیه از زمان جنگ اوکراین ذخایر طلای خود را افزایش داده‌اند و این فرآیند ممکن است سال‌ها ادامه یابد. باتن معتقد است سطح ۴۰۰۰ دلار پایان مسیر نیست و حتی سطوح ۵۰۰۰ یا ۱۰۰۰۰ دلار نیز می‌توانند در افق بلندمدت دیده شوند، هرچند در آن نقطه احتمال شکل‌گیری «حباب طلا» وجود دارد.

در مقابل، برخی تحلیلگران تکنیکال مانند مایکل مور و جیم وایکاف انتظار دارند طلا در کوتاه‌مدت در محدوده‌ای نوسانی حرکت کند و احتمال اصلاح یا وجود دارد. با وجود این هشدارها، احساس کلی بازار همچنان صعودی است؛ به‌ویژه با ورود گسترده سرمایه‌گذاران خرد و پلتفرم‌های آنلاین که امکان معامله طلا را برای عموم فراهم کرده‌اند.

تب طلا در آسیا

در پی جهش کم‌سابقه بهای طلا در سال جاری، ثروت خانوارهای هندی و ترکیه‌ای با افزایش چشم‌گیری روبه‌رو شده است. طبق برآورد جدید مورگان استنلی، خانوارهای هند اکنون حدود ۳۴ هزار و ۶۰۰ تن طلا در اختیار دارند که ارزش آن به نزدیک ۳.۸ تریلیون دلار رسیده است. این حجم عظیم دارایی طلایی که در طول نسل‌ها انباشته شده، اثر مثبتی بر تراز مالی خانوارها گذاشته و موجب افزایش احساس ثروت و اطمینان اقتصادی در بین آنها شده است. 

در هند، طلا بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی فرهنگی و مذهبی مردم است. خانواده‌ها آن را هم به عنوان پس‌انداز بلندمدت و هم نمادی از رفاه و امنیت نگه می‌دارند. طلا در مراسم مذهبی، جشن‌های عروسی و اعیاد به‌صورت هدیه مبادله می‌شود و انتقال ثروت میان نسل‌ها را تسهیل می‌کند. برآورد تازه، بسیار بالاتر از گزارش شورای جهانی طلا در سال ۲۰۲۳ است که میزان طلای خانوارهای هندی را حدود ۲۵ هزار تن تخمین زده بود. 

افزایش اخیر ارزش این دارایی با رشد بیش از ۵۰ درصدی قیمت جهانی طلا تا سطح بی‌سابقه‌ ۴۰۰۰ دلار در هر اونس مرتبط است. در کنار سایر بانک‌هی مرکزی جهان، بانک مرکزی هند نیز با خرید حدود ۷۵ تُن طلا از سال ۲۰۲۴، ذخایر خود را به ۸۸۰ تن رسانده که ۱۴ درصد از ذخایر خارجی این کشور را تشکیل می‌دهد. هم‌زمان، کاهش نرخ بهره و مالیات مصرفی در هند نیز اثر مثبت ثروت ناشی از طلا را تقویت کرده است.

در ترکیه نیز جهش طلا باعث افزایش شدید دارایی خانوارها شده است. طبق برآورد بانک مرکزی این کشور، حجم طلای خارج از نظام بانکی، معروف به «طلای زیر تشک»، به حدود ۵۰۰‌میلیارد دلار می‌رسد. افزایش قیمت طلا در سال گذشته بیش از ۱۰۰‌میلیارد دلار اثر ثروتی ایجاد کرده است؛ یعنی خانوارها با احساس ثروت بیشتر، مصرف خود را بالا برده‌اند. حتی افزایش ۱۰ درصدی دیگر در بهای طلا می‌تواند حدود ۵۰‌میلیارد دلار اثر ثروتی تازه تولید کند. 

اما این وضعیت برای بانک مرکزی ترکیه چالشی جدی در کنترل تورم ایجاد کرده است. به گزارش بلومبرگ، رشد تقاضا و مصرف ناشی از افزایش ارزش طلا، روند کاهش تورم را کند کرده است. 

نرخ تورم سالانه ترکیه در سپتامبر به ۳۳.۳ درصد رسید و انتظار می‌رود تا پایان سال بین ۲۵ تا ۲۹ درصد باقی بماند؛ رقمی بالاتر از هدف ۲۴ درصدی دولت. طبق اعلام بانک مرکزی ترکیه، افزایش بهای طلا به ویژه در شهرهایی که مردم ذخایر بالایی از این فلز دارند، موجب رشد فروش مسکن و خودرو شده است و همین امر باعث داغی اقتصاد این کشور شده است.