طلای جهانی افزایش یافت و نرخ ارز ثبات نسبی خود را حفظ کرد
رشد طلا، آرامش دلار
بازارهای داخلی در روز گذشته با نوساناتی متفاوت در دو بخش ارز و طلا مواجه شدند. نرخ دلار در بازار آزاد پس از چند روز کاهش، روندی صعودی اما ملایم را در پیش گرفت و با رشد ۷۵۰ تومانی از سطح ۱۰۹ هزار و ۲۵۰ تومان به ۱۱۰ هزار تومان رسید. در مقابل، بازار طلا و سکه شاهد جهشی محسوس‌تر بود؛ به‌گونه‌ای که سکه امامی با افزایش یک میلیون و ۲۹۵ هزار تومانی به سطح ۱۱۴میلیون تومان رسید و طلای ۱۸ عیار نیز از ۱۰میلیون و ۸۹۱ هزار تومان به ۱۱میلیون و ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت. این رشد معادل ۲۰۹هزار تومان در هر گرم بوده و عمدتا از ناحیه افزایش قیمت جهانی طلا تغذیه شد.
عامل کلیدی نوسانات روز گذشته، افزایش بهای هر اونس طلای جهانی از ۴۱۳۰ دلار به ۴۲۰۰ دلار بود؛ رشدی معادل حدود ۱٫۷ درصد که به سرعت در قیمت‌های داخلی انعکاس یافت. با توجه به ثبات نسبی نرخ ارز و نبود محرک‌های جدید از سوی بانک مرکزی، بخش عمده رشد بازار طلا ناشی از اثر وارداتی افزایش بهای جهانی بود. در شرایطی که معامله‌گران داخلی طی روزهای اخیر عمدتا بر تحولات سیاسی و ارزی متمرکز بودند، این جهش در طلای جهانی موجب شد تا انتظارات کوتاه‌مدت قیمتی دوباره در بخش طلا تقویت شود.
چشم‌انداز آرام در بازار ارز؛ تمرکز بر سیاست‌های ارزی بانک مرکزی
بر اساس داده‌های بازار، حجم معاملات در بازار سکه طی ساعات میانی روز رشد محسوسی داشت و معامله‌گران از افزایش تقاضای فصلی و تمایل خریداران خرد برای پوشش ریسک ارزی خبر دادند. در مقابل، بازار ارز همچنان با احتیاط معامله می‌شد و حجم خریدهای نقدی نسبت به هفته گذشته تغییر چندانی نکرد. در بخش ارزی، بانک مرکزی با انتشار گزارش جدیدی از وضعیت تامین ارز کشور، بر ثبات نسبی عرضه تاکید کرد.
بر اساس این گزارش، از ابتدای سال جاری تا ۲۳ مهرماه بیش از ۳۱میلیارد و ۶۵۹میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی و صنعتی تامین شده است. از این میزان، ۲۲میلیارد و ۵۴۸میلیون دلار به بخش تجاری و بازرگانی و ۸میلیارد و ۲۱۹میلیون دلار به واردات کالاهای اساسی و دارو اختصاص یافته است. همچنین برای نیازهای خدماتی کشور نیز ۸۹۲میلیون دلار تامین ارز صورت گرفته است. انتشار این آمار، از دید فعالان بازار، سیگنالی از تداوم مدیریت عرضه ارز و کنترل نوسانات ارزی از مسیر رسمی تلقی شد. در نتیجه، نرخ دلار در بازار آزاد تنها با رشد محدود ۰.۶ درصدی مواجه شد. برخی معامله‌گران معتقدند بانک مرکزی با استفاده از ابزارهای جدید سامانه مبادله، توانسته شکاف بین نرخ رسمی و بازار آزاد را در محدوده قابل‌قبولی نگه دارد و مانع از شکل‌گیری موج‌های هیجانی شود.
اثر اخبار سیاسی و دیپلماتیک بر انتظارات بازار
در صحنه سیاسی، مجموعه‌ای از اظهارات و مواضع جدید از سوی مقامات ایرانی و خارجی بر فضای روانی بازارها اثرگذار بود. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در نشست خبری خود در اوگاندا اعلام کرد که «ادعای آمریکا و سه کشور اروپایی درباره بازگشت قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت، فاقد وجاهت حقوقی است و نباید از سوی کشورها واجد اثر شناخته شود.» او همچنین بر «لزوم پایان دادن به بی‌کیفری رژیم صهیونیستی و محاکمه جنایتکاران صهیونیست» تاکید کرد.
این مواضع از دید فعالان اقتصادی، نشانه‌ای از حفظ موضع قاطع ایران در حوزه سیاست خارجی بود که در کوتاه‌مدت اثر بازدارنده‌ای بر کاهش نرخ ارز داشت؛ چرا که بازار معمولا در مواجهه با مواضع سخت‌گیرانه‌تر، واکنش احتیاطی نشان می‌دهد.
از سوی دیگر، اظهارات اخیر دونالد ترامپ درباره آمادگی برای مذاکره با ایران و تاکید بر اینکه «رسیدن به یک توافق صلح با آنها عالی خواهد بود» نیز از سوی برخی تحلیلگران به‌عنوان سیگنال مثبت برای کاهش تنش‌ها تعبیر شد، هرچند سخنگوی دولت ایران، فاطمه مهاجرانی، در واکنش به این اظهارات گفت: در خصوص رفتار ایران در جهان، فقط دولت تصمیم‌گیر نیست. موضوعات دیپلماسی را صرفا بر اساس گفتار تنظیم نمی‌کنیم؛ تعامل باید با اقدام عملی همراه باشد. این مواضع محتاطانه سبب شد که بازار ارز در حالت انتظار باقی بماند و از واکنش‌های هیجانی پرهیز کند.
ترکیب اثرات سیاسی و جهانی بر رفتار معامله‌گران
ترکیب دو عامل، یعنی رشد طلای جهانی و ثبات نسبی دلار، باعث شد تا نسبت قیمت سکه به دلار افزایش یابد و سکه از محدوده ذاتی خود اندکی فراتر رود. نسبت ارزش هر سکه امامی به نرخ دلار (برحسب دلار ۴۲۰۰ و قیمت فعلی طلا) اکنون در محدوده‌ای بالاتر از میانگین تاریخی سه‌ماهه قرار گرفته که نشان می‌دهد بازار سکه کمی جلوتر از متغیرهای بنیادی حرکت کرده است.
کارشناسان بازار طلا معتقدند که در شرایط کنونی، سطح ۱۱۴میلیون تومان برای سکه و ۱۱میلیون تومان برای طلای ۱۸ عیار به عنوان سطوح مقاومتی شناخته می‌شوند. چنانچه روند صعودی طلای جهانی ادامه یابد و هم‌زمان انتظارات تورمی داخلی افزایش پیدا کند، احتمال عبور از این مقاومت‌ها نیز وجود دارد. در مقابل، هرگونه سیگنال مثبت از سوی مذاکرات سیاسی می‌تواند بار دیگر طلا را در مسیر اصلاحی قرار دهد.
پیوند بازارهای داخلی با متغیرهای جهانی
روند اخیر بازار نشان می‌دهد که پیوند میان متغیرهای داخلی (نرخ ارز و انتظارات سیاسی) و متغیرهای جهانی (اونس طلا و نرخ بهره آمریکا) بیش از گذشته تقویت شده است. درحالی‌که در ماه‌های گذشته بیشتر تغییرات طلا و سکه تابعی از تحولات دلار داخلی بود، در روزهای اخیر عامل جهانی نقش غالب را ایفا می‌کند. افزایش بهای اونس از مرز ۴۱۰۰ دلار به ۴۲۰۰ دلار عمدتا ناشی از تضعیف شاخص دلار جهانی و افزایش تقاضا برای دارایی‌های امن در پی تنش‌های ژئوپلیتیک و نگرانی از رکود در آمریکا بود. با این حال، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اگر فدرال‌رزرو در ماه آینده تصمیمی نرم‌تر اتخاذ کند،
احتمال عبور طلا از مرز ۴۳۰۰ دلار نیز وجود دارد که می‌تواند بر بازار داخلی ایران نیز اثرگذار باشد.به طور کلی، رفتار بازار ارز و طلا در روز گذشته را می‌توان ترکیبی از آرامش در بخش ارز و هیجان جهانی در بخش طلا دانست. دلار در سایه سیاست‌های کنترلی بانک مرکزی، رشد محدودی را تجربه کرد، اما طلا و سکه در واکنش به بازار جهانی، جهشی پرقدرت‌تر داشتند. در سطح سیاسی، هرچند خبرهای متناقض از واشنگتن و تهران فضای روانی بازار را حساس نگه داشته، اما تا زمانی که سیگنال عملی از بهبود روابط یا تسهیل تحریم‌ها مشاهده نشود، به نظر می‌رسد بازارها در الگوی نوسانی میان ثبات و جهش مقطعی باقی بمانند.
بر اساس برآورد کارشناسان، در کوتاه‌مدت، محدوده ۱۰۹ تا ۱۱۰ هزار تومان برای دلار و ۱۱۲ تا ۱۱۵میلیون تومان برای سکه امامی، بازه تعادلی بازار محسوب می‌شود. در صورت تداوم رشد طلا در بازار جهانی، ممکن است سکه برای مدت کوتاهی از این محدوده عبور کند، اما پایداری آن به شدت وابسته به مسیر نرخ ارز و سیاست‌های آتی بانک مرکزی خواهد بود. بازار ارز در روز گذشته پیام روشنی از ثبات مدیریتی دریافت کرد، درحالی‌که بازار طلا و سکه پیام خود را از افزایش بهای جهانی طلا گرفت. دو بازار در دو جهت متفاوت حرکت کردند، اما وجه مشترک هر دو، انتظار برای روشن‌تر شدن آینده سیاسی و اقتصادی کشور است. تا زمانی که این ابهام برطرف نشود، معامله‌گران ناچارند تصمیم‌های خود را در محدوده‌ای محتاطانه اتخاذ کنند.
