قیمت سکه همزمان با رشد معاملات ارزی افزایش یافت؛
ثبات محدود در بازار ارز
بازارهای ارز و طلا در روز گذشته با نوسان محدود و گرایش صعودی همراه شدند. دلار آزاد با افزایش ۹۵۰ تومانی از ۱۰۷ هزار و ۶۰۰ تومان به ۱۰۸ هزار و ۵۵۰ تومان رسید. سکه امامی نیز با رشد ۱.۴میلیون تومانی از ۱۱۲میلیون و ۲۹۰ هزار تومان به ۱۱۳میلیون و ۶۹۰ هزار تومان صعود کرد. در همین حال، بهای هر گرم طلای ۱۸ عیار با ۳۳ هزار تومان افزایش به سطح ۱۰میلیون و ۸۹۵ هزار تومان رسید. این تحولات در شرایطی رخ داد که بازار نشانههایی از همگرایی نرخ دلار و تتر را نشان میدهد؛ موضوعی که به تعبیر فعالان بازار، بیانگر آرامش موقت و کنترل انتظارات تورمی در آستانه هفته پایانی مهرماه است.
طبق گزارش رسمی، حجم کل معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ایران از ابتدای سال تا ۲۹ مهرماه به رقم ۱۶میلیارد و ۳۹۰میلیون دلار رسیده است. در روز سهشنبه نیز ۱۰۷.۵میلیون دلار ارز از سوی بازرگانان معامله شد که سهم دلار از این رقم ۶۰.۳میلیون دلار، درهم ۱۳۷.۲میلیون، یورو ۸.۱میلیون، یوآن ۲.۱میلیون و روبل ۵.۱میلیون بوده است. افزایش مداوم حجم معاملات در این بازار، از دید کارشناسان به منزله سیگنال ثبات در تامین ارز وارداتی و نشانهای از نقشآفرینی بیشتر بخش تجاری در تنظیم بازار ارز تلقی میشود. با وجود رشد حجم معاملات، شکاف میان نرخ رسمی و آزاد هنوز پابرجاست و همین موضوع انگیزههای سفتهبازی را در بازار نقدی تا حدودی حفظ کرده است. در کنار تحولات ارزی، مرکز مبادله ایران اعلام کرد که یکصد و سی و یکمین حراج شمش طلا روز یکشنبه چهارم آبان برگزار خواهد شد. متقاضیان برای حضور در این حراج باید مبلغ یکمیلیارد تومان را بهعنوان وجهالضمان هر شمش واریز کنند. هر شمش دارای وزن یک کیلوگرم و عیار حداقل ۹۹۵ در هزار است. این حراجها که از ابتدای سال تاکنون بهطور منظم برگزار شده، بهزعم کارشناسان به تثبیت نسبی بازار طلا کمک کرده است. عرضه فیزیکی طلا در قالب حراج حضوری، ضمن کاهش فشار تقاضای سوداگری، به شفافیت قیمتها و تعادل میان بازار رسمی و آزاد یاری رسانده است. با این حال، افزایش همزمان بهای اونس جهانی و دلار داخلی، در روزهای اخیر موجب رشد محدود در قیمت سکه و طلا شد.
در فضای سیاسی، اظهارات متناقض میان مقامات آمریکایی و واکنش ایران در سازمان ملل نیز بر انتظارات بازار بیتاثیر نبود. امیرسعید ایروانی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل، در واکنش به ادعاهای مایک والتز نماینده آمریکا، تاکید کرد: «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اصول منشور ملل متحد استوار است و تهران همواره آمادگی خود را برای گفتوگوی عادلانه و واقعی نشان داده است.»
در مقابل، والتز با ادبیاتی تند مدعی شد که ایران باید از «جاهطلبیهای منطقهای» خود دست بردارد و وارد گفتوگوی مستقیم با آمریکا شود. او در ادامه افزود: «بیش از هر زمان دیگری به خاورمیانهای نزدیک شدهایم که نسلهای متعددی در رویای آن بودهاند؛ منطقهای سرشار از صلح، هماهنگی و پیشرفت.» این لفاظیها در حالی مطرح میشود که دونالد ترامپ نیز در سخنرانی تازهای، مدعی «نابودی کامل برنامه هستهای ایران» شده و گفته است: «تکتک بمبها به هدفشان برخورد کردند، هیچ پیچ و مهرهای شل نبود.» کارشناسان معتقدند که اینگونه اظهارات بیشتر جنبه انتخاباتی دارد و در آستانه رقابتهای ریاستجمهوری آمریکا، با هدف جلب آرای محافظهکاران و حامیان اسرائیل بیان میشود. همچنین علی لاریجانی در اظهاراتی تاکید کرد که درخواست کاهش برد موشکها به منزله تسلیم و سلب امنیت ملی است و افزود: «برای مواجهه با این فشارها لازم است که همه متحد و یکصدا باشیم.» چنین مواضعی، بهزعم ناظران سیاسی، بیانگر تداوم سیاست بازدارندگی و مقاومت ملی در برابر فشارهای خارجی است؛ موضوعی که از نظر روانی میتواند به ثبات نسبی بازار ارز در کوتاهمدت کمک کند، زیرا انتظارات فعالان از بروز شوکهای ناگهانی سیاسی را کاهش میدهد.
در مجموع، بازار ارز و طلا در آخرین روز مهرماه در وضعیتی متعادل اما محتاط قرار داشت. رشد جزئی دلار و سکه را میتوان نتیجه ترکیبی از افزایش حجم معاملات رسمی، تداوم سیاست عرضه شمش طلا و نوسانات روانی ناشی از تحولات سیاسی خارجی دانست. اگرچه ثبات نسبی نرخ دلار در محدوده ۱۰۸ هزار تومان و همگرایی آن با تتر، نشانگر آرامش موقت بازار است، اما پایداری این وضعیت در گرو تداوم عرضه ارز و مدیریت انتظارات تورمی خواهد بود. در غیر این صورت، بازار با ورود به ماه آبان ممکن است بار دیگر در معرض نوسانات تازه قرار گیرد. نوساناتی که بیش از آنکه ناشی از عوامل بنیادی باشند، ریشه در تحولات سیاسی و روانی میان تهران و واشنگتن خواهند داشت.