بازار ارز و طلا در مسیر مخالف قرار گرفتند؛
رشد طلا در برابر افت دلار
در معاملات روز گذشته، بازارهای داخلی شاهد واگرایی میان ارز و طلا بودند. درحالی‌که نرخ دلار با افت همراه شد، سکه امامی و طلای ۱۸ عیار روندی صعودی را در پیش گرفتند. دلار آزاد با کاهش ۶۳۰ تومانی از ۱۰۷ هزار و ۷۷۰ تومان به ۱۰۷ هزار و ۱۴۰ تومان عقب‌نشینی کرد، اما هم‌زمان سکه امامی با رشد یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی از ۱۰۹میلیون و ۸۸۵ هزار تومان به ۱۱۱میلیون و ۴۸۵ هزار تومان رسید. طلای ۱۸ عیار نیز با افزایش ۱۲۷ هزار تومانی در سطح ۱۰میلیون و ۴۹۷ هزار تومان معامله شد.
تحلیلگران بازار علت این واگرایی را در دو عامل اصلی جست‌وجو می‌کنند: نخست، افزایش بهای جهانی طلا که مجددا به کانال ۴ هزار دلار بازگشته و دوم، تحولات اقتصادی و ارزی داخلی که باعث تقویت تقاضای سفته‌بازانه در بازار فلزات گران‌بها شده است. درحالی‌که دلار آزاد تحت‌تاثیر کاهش انتظارات تورمی و افزایش عرضه رسمی ارز اندکی تضعیف شد، رشد بهای طلای جهانی و انتظارات تورمی میان‌مدت موجب جهش در بازار طلا و سکه شد.
در حوزه سیاست‌های ارزی، تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تا هفتم آبان‌ماه، بیش از ۳۴میلیارد دلار ارز برای واردات کالا و خدمات تامین شده است. از این رقم، ۲۴.۲میلیارد دلار به بخش تجارت و بازرگانی تخصیص یافته که سهم عمده‌ای از آن در اختیار صنایع حمل‌ونقل، خودرو و تجهیزات الکترونیکی بوده است. طبق جزئیات این گزارش، ۵میلیارد دلار ارز به صنایع حمل‌ونقل و خودرو، ۳.۲میلیارد دلار به تجهیزات برق و الکترونیک، ۲.۹میلیارد دلار به ماشین‌آلات تولیدی، ۲.۵میلیارد دلار به صنایع شیمیایی و پلیمری و ۱.۷میلیارد دلار به صنایع معدنی اختصاص یافته است.
همچنین ۸.۸میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی و دارو و حدود ۹۴۳میلیون دلار نیز برای بخش خدمات تامین شده است. در همین حال، آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد که شمش طلا به ارزش ۱.۲میلیارد دلار نخستین کالای وارداتی کشور در هفت ماه نخست امسال بوده است. رئیس کل گمرک اعلام کرده است که ۲۰ تن شمش طلا در این مدت وارد کشور شده و در رتبه بعدی، واردات برنج با ۹۷۰ هزار تن و رشد ۹۱ درصدی قرار دارد. این روند نشان می‌دهد که واردات شمش طلا به‌عنوان بخشی از سیاست بانک مرکزی برای تنظیم بازار و تقویت ذخایر ارزی و طلایی کشور در حال افزایش است.
در عرصه سیاسی و روانی بازار نیز، اظهارات اخیر نمایندگان مجلس حاکی از خنثی شدن بخشی از فشارهای خارجی بر بازار ارز است. نایب رئیس فراکسیون صنعت مجلس با اشاره به تلاش دشمنان برای فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» گفت: «سناریوی طراحی‌شده مبتنی بر ایجاد جنگ روانی و افزایش شدید قیمت دلار بود، اما اقتصاد کشور به دلیل سازگاری با شرایط تحریم، توانست از این شوک عبور کند.» به گفته او، مقاومت ساختار اقتصادی و سازوکارهای جدید مبادله، مانع از بروز شوک‌های شدید ارزی در کوتاه‌مدت شده است. از سوی دیگر، در بخش سیاستگذاری ارزی، موضوع انتقال ارز حاصل از صادرات زنجیره فولاد به تالار دوم مرکز مبادله نیز مورد توجه فعالان قرار گرفت. اظهارات معاون وزیر صمت مبنی بر انتقال کامل ارز فولادی‌ها به تالار دوم، ساعاتی بعد از سوی بانک مرکزی و خبرگزاری تسنیم تکذیب شد. در نهایت امروز وزارت صمت تاکید کرد که سیاست عرضه ارز فولادی‌ها به‌صورت تفکیک‌شده و متناسب با سطح ارزش افزوده محصولات اجرا خواهد شد و برنامه‌ای برای انتقال کامل وجود ندارد.
مجموعه این تحولات نشان می‌دهد که بازار ارز و طلا در ابتدای ماه آبان در شرایطی قرار گرفته که تعادل نسبی در آن برقرار است. درحالی‌که کاهش نرخ دلار می‌تواند علامتی از افزایش عرضه و کاهش انتظارات تورمی باشد، رشد سکه و طلای داخلی بیشتر از متغیرهای جهانی و انتظارات احتیاطی سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گیرد. به نظر می‌رسد تا زمانی که روند ورود شمش طلا، تخصیص منظم ارز وارداتی و ثبات نسبی سیاست‌های ارزی ادامه داشته باشد، نوسانات بازار کنترل‌پذیر خواهد بود، اما بازگشت طلای جهانی به کانال‌های بالاتر می‌تواند در هفته‌های آتی بر قیمت‌های داخلی اثرگذار شود.
