ابزارهای مالی جدید چگونه میتوانند مشکلآفرین باشند؟
بحران مالی در کمین بازارها
به گزارش بلومبرگ، PIK در اصل راه حلی برای شرکتهایی بود که با افزایش نرخ بهره و فشار نقدینگی روبهرو شدند؛ بهگونهای که بتوانند پرداخت بهره را به آینده موکول کنند و فعلا پول نقد خود را حفظ نمایند. اما اکنون حجم این بدهیها بسیار افزایش یافته و برخی تحلیلگران معتقدند که این موضوع میتواند نشانهای از افت کیفیت وامها و بحرانهای پنهان در بازار اعتبار خصوصی باشد.تمرکز اصلی نگرانیها بر «Bad PIK» است؛ یعنی حالتی که شرکت پس از دریافت وام اولیه و با هدف جلوگیری از نکول، اجازه میگیرد بهره را به اصل بدهی اضافه کند. به گفته موسسه Lincoln International، این شاخص میتواند معادل نوعی «نرخ نکول سایهای» در بازار اعتبار خصوصی تلقی شود. نرخ Bad PIK در دادههای جدید این موسسه به ۶ درصد رسیده که نسبت به ۲ درصد در سال ۲۰۲۱ جهش چشمگیری محسوب میشود.
فعالان بازار مانند Cambridge Associates میگویند استفاده از PIK اگرچه از نکول فوری جلوگیری میکند، اما خود یک نشانه هشدار است. این اتفاق در دورهای رخ میدهد که بازارهای وام و اوراق قرضه نیز با موجهای از ورشکستگی مواجه شدهاند و نگرانیها درباره استانداردهای پایین اعطای اعتبار افزایش یافته است. حتی مدیرعامل جیپی مورگان، جیمی دایمون، هشدار داده که موارد مشابه بیشتری همچنان پنهان هستند.
ارزیابیها نشان میدهد بخشی از وامگیرندگان بازار وامهای خصوصی تحت فشار قرار دارند. بهطور مثال، دادههای مورنینگاستار نشان میدهد نزدیک به ۳۰ درصد از شرکتها دارای تنش مالی هستند. همچنین بررسی جیپی مورگان از صندوقهای وامدهی خصوصی نشان میدهد حجم PIK در سهماهه دوم ۲۰۲۵ به ۴۳.۵میلیارد دلار رسیده، یعنی حدود ۱۵ درصد پرتفوی.
نگرانی اصلی این است که به تعویق انداختن بهره ممکن است فقط بحران را به آینده منتقل کند. اگر رشد اقتصادی کند شود، بهره انباشته میتواند فشار شدیدی بر شرکتهای ضعیف ایجاد کند و موج نکول واقعی به جریان بیفتد. بسیاری از شرکتهایی که از PIK استفاده میکنند قبلا جریان نقدی منفی داشتهاند و وابستگیشان به این ابزار بیشتر شده است؛ بر اساس گزارش IMF، بیش از ۴۰ درصد وامگیرندگان در پایان سال گذشته جریان نقدی عملیاتی منفی داشتهاند (در مقابل ۲۵ درصد در سال ۲۰۲۱).
البته PIK همیشه نشانه خطر نیست و میتواند برای شرکتهای در حال رشد یا صنایع فناوری مفید باشد. برخی نیز معتقدند انعطافپذیری وامهای خصوصی بهتر از فشار بانکها برای اعلام ورشکستگی است. با این حال، نمونههایی مثل وام ۱.۸میلیارد دلاری شرکت Medallia که با وجود PIK کاهش ارزش شدید داشت، نشان میدهد حتی PIK اولیه هم میتواند به مشکل بخورد.