بازار زیر فشار هم‌زمان ریسک‌های سیاسی و خلأ سیاستگذاری ارزی قرار گرفت؛
بازگشت سکه از قله
بر اساس معاملات روز گذشته، دلار با ۶۴۰ تومان افزایش از ۱۱۲ هزار و ۵۳۰ تومان به ۱۱۳ هزار و ۱۷۰ تومان رسید و بار دیگر نشانه‌هایی از فشار تقاضا در بازار اسکناس آزاد را آشکار کرد. در مقابل، سکه امامی با کاهش یک‌میلیون و ۳۲۵ هزار تومانی از ۱۱۹میلیون و ۵۰۵ هزار تومان به ۱۱۸میلیون و ۱۸۰ هزار تومان عقب نشست. طلای ۱۸ عیار نیز همسو با افت قیمت طلای جهانی، ۳۲۷ هزار تومان کاهش یافت و از ۱۱میلیون و ۵۵۸ هزار تومان به ۱۱میلیون و ۲۳۱ هزار تومان رسید. این واگرایی بین دلار و طلا در شرایطی رخ داد که قیمت جهانی اونس طلا با کاهش ۲.۱ درصدی به ۴۰۸۴ دلار رسید؛ موضوعی که فشار مضاعفی بر بازار داخلی طلا وارد کرد و مانع از همراهی قیمت سکه با رشد دلار شد. هم‌زمان رکود در معاملات و کاهش انتظارات تورمی کوتاه‌مدت باعث تشدید فشار فروش در بازار طلا و سکه شد.
ابهام در سیاست ارزی؛ چرا دلار رشد کرد؟
بخش مهمی از تغییرات روز گذشته به سخنان تازه منتشر شده درباره عدم امکان تک‌نرخی شدن ارز در شرایط فعلی اقتصاد ایران مربوط می‌شود. میثم ظهوریان، دبیر کمیسیون اقتصادی مجلس، با اشاره به عدم تطابق منابع و مصارف ارزی کشور، تصریح کرد که در وضعیت کنونی اجرای سیاست تک‌نرخی نه تنها شدنی نیست، بلکه می‌تواند به تشدید نوسانات در بازار آزاد منجر شود. او تاکید کرد بخش عمده درآمدهای ارزی ایران به یوآن چین است،
در حالی‌که بخش زیادی از واردات کشور نیازمند درهم و یورو است. این ناهمخوانی در نوع ارزهای در دسترس و ارزهای مورد نیاز، عاملی ساختاری در ناپایداری بازار ارز محسوب می‌شود. بازار این اظهارات را به‌عنوان نشانه‌ای از نبود چشم‌انداز روشن برای اصلاحات اساسی در سیاست ارزی تلقی کرد؛ تحلیلی که می‌تواند یکی از دلایل رشد نرخ دلار در معاملات باشد. با اینکه قیمت دلار توافقی در سطح ۷۳ هزار و ۳۵۲ تومان ثابت ماند، فاصله نزدیک به ۴۰ هزار تومانی آن با قیمت آزاد، همچنان یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد فشار تقاضا در بازار اسکناس آزاد است. در شرایطی که انتظارات بر ثبات یا کاهش نرخ توافقی است، معامله‌گران تمایل دارند تقاضای کوتاه‌مدت خود را در بازار آزاد پوشش دهند.
تنش‌های هسته‌ای؛ مهم‌ترین محرک روانی بازار
از جنبه سیاسی، روز گذشته مجموعه‌ای از اخبار مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران منتشر شد که بر فضای بازار سایه انداخت. ابتدا گزارش بلومبرگ مبنی بر نادیده‌گرفتن درخواست‌های بین‌المللی برای همکاری هسته‌ای توسط ایران، حساسیت بازارها را افزایش داد. به‌ویژه اشاره این گزارش به اینکه آژانس «رد پای مواد هسته‌ای با غنای بالا را از دست داده است» باعث شکل‌گیری نگرانی‌هایی در مورد احتمال افزایش فشارهای بین‌المللی شد. بلومبرگ همچنین به گفته‌هایی اشاره می‌کند که برخی کشورهای غربی به دنبال اعمال فشارهای جدید از طریق محروم‌کردن دانشمندان ایرانی از همکاری‌های فنی آژانس هستند؛ مطالبه‌ای که در صورت عملی‌شدن می‌تواند بار دیگر فضای سیاسی را متشنج‌تر کند.
در ادامه، شبکه «المیادین» متن قطعنامه سه کشور اروپایی علیه ایران در شورای حکام را منتشر کرد که در آن توقف کامل غنی‌سازی و بازفرآوری، ارائه اطلاعات دقیق از موجودی اورانیوم و گزارش‌های راستی‌آزمایی منظم توسط آژانس مطالبه شده است. در بخشی از این متن، «ناکامی ایران در ارائه اطلاعات درباره ذخایر با غنای بالا» یک نگرانی جدی عنوان شده است. این مجموعه اخبار، نگرانی معامله‌گران نسبت به احتمال افزایش تنش‌ها و تقویت ریسک‌های ژئوپلیتیک را بالا برد؛ امری که معمولا اثر افزایشی بر دلار دارد، اما به‌دلیل افت جهانی طلا و فشار فروش داخلی، نتوانست قیمت سکه را در فاز صعودی نگه دارد.
ترکیب شرایط کنونی نشان می‌دهد بازارها در موقعیتی حساس و پرریسک قرار دارند. دلار همچنان تحت‌تاثیر عدم قطعیت در سیاست ارزی و تنش‌های سیاسی خارجی رفتار نوسانی دارد و هر خبر مرتبط با پرونده هسته‌ای می‌تواند جهت حرکت آن را تغییر دهد. در مقابل، بازار سکه و طلا به‌دلیل افت قیمت جهانی فلزات گران‌بها و نبود محرک‌های تورمی داخلی با فشار نزولی مواجه است. شکاف عمیق میان نرخ توافقی و قیمت بازار آزاد نیز به‌عنوان مهم‌ترین عامل بی‌ثباتی در بازار ارز باقی مانده و امکان شکل‌گیری نوسانات مقطعی را افزایش می‌دهد. مجموع این عوامل باعث شده معامله‌گران با احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری کنند و بازارها در انتظار روشن‌تر شدن فضای سیاسی و ارزی، همچنان رفتاری غیرهم‌جهت و متاثر از اخبار داشته باشند.
