ترمز هیجان در بازارها

بازارهای ارز، طلا و سکه در معاملات روز گذشته وارد فاز اصلاحی شدند؛ اصلاحی که پس از چند روز افزایش پرشتاب قیمت‌ها، ناشی از موج تازه ریسک‌های سیاسی و ژئوپلیتیک، در نهایت با فروکش کردن هیجان مقطعی و همچنین اعلام جزئیات حراج جدید سکه بانک مرکزی شکل گرفت. دلار آزاد با افت ۶۹۰ تومانی از ۱۱۸ هزار و ۷۹۰تومان به ۱۱۸ هزار و ۱۰۰ تومان عقب نشست؛ حرکتی که نشان می‌دهد بخش قابل‌توجهی از جهش‌های اخیر بیشتر از آنکه ریشه در عوامل بنیادی داشته باشد، بازتابی از انتظارات هیجانی و واکنش‌های رفتاری معامله‌گران بوده است.

در بازار سکه نیز روند مشابهی ثبت شد. سکه امامی که در روزهای گذشته تا مرز ۱۲۶‌میلیون و ۷۸۵ هزار تومان پیشروی کرده بود، دیروز با کاهش چشم‌گیر ۲‌میلیون و ۴۷۵ هزار تومانی به سطح ۱۲۴‌میلیون و ۳۱۰ هزار تومان بازگشت. این کاهش قابل‌توجه در شرایطی رخ داد که طی هفته جاری فشار تقاضا در بازار سکه به دلیل افزایش ریسک‌های منطقه‌ای، نگرانی از تحولات سیاسی و جهش نرخ ارز، مسیر صعودی این دارایی را تقویت کرده بود. اما هم‌زمان با اعلام رسمی جزئیات هشتاد و نهمین حراج سکه بانک مرکزی که امروز ( چهارشنبه ۱۲ آذرماه ) برگزار می‌شود، تعادل نسبی به بازار بازگشت و بخشی از حباب قیمتی ایجادشده تخلیه شد.

 طبق اعلام مرکز مبادله طلا و ارز، بازه زمانی واریز وجه برای شرکت در این حراج از ساعت ۸ تا ۲۳ روز سه‌شنبه تعیین شده بود که به‌طور معمول باعث کاهش انتظارات افزایشی و مدیریت تقاضا در بازار می‌شود.

 طلای ۱۸ عیار نیز همسو با افت نرخ دلار و تعدیل انتظارات، کاهش ۱۷۹ هزار تومانی را تجربه کرد و از ۱۲‌میلیون و ۲۲۵ هزار تومان به ۱۲‌میلیون و ۴۶ هزار تومان رسید. کاهش قیمت طلای داخلی در حالی رخ داد که قیمت جهانی طلا در روزهای اخیر نوسانات محدودی داشته و این بازار بیشتر تحت‌تاثیر متغیرهای داخلی، به‌ویژه نرخ ارز و جریان نقدینگی بوده است. افزایش ریسک‌های سیاسی و کاهش احتمال ازسرگیری مذاکرات، چشم‌انداز ورود ارز به کشور را تضعیف کرده و هم‌زمان افت قیمت جهانی نفت موجب کاهش درآمدهای ارزی دولت شده است.

 کاهش منابع ارزی تحت اختیار دولت، توان آن برای مدیریت بازار ارز و کنترل نوسانات را محدود کرده و همین موضوع یکی از عوامل اصلی جهش قیمتی ابتدای هفته بود؛ جهشی که با کمبود عرضه ارز و تشدید نگرانی‌های کلان اقتصادی تقویت شد. با این حال بررسی روند روز گذشته نشان می‌دهد که بخشی از این واکنش‌ها بیش‌ازحد بوده و بازار در حال بازگشت به واقعیت‌های بنیادی‌تر است. 

معامله‌گران با نزدیک‌تر شدن به حراج سکه بانک مرکزی، معمولا تمایل کمتری برای خرید در قیمت‌های بالا دارند و همین امر از فشار تقاضا می‌کاهد. از سوی دیگر، ثبات نسبی بازار جهانی طلا و قرار گرفتن دلار آزاد در محدوده‌ای که طی هفته‌های اخیر بارها تجربه شده، موجب شده عوامل بنیادی سیگنال کاهشی بیشتری ارسال کنند.

فعالان بازار معتقدند که در روزهای آینده روند قیمت‌ها تا حد زیادی به نتیجه حراج سکه، حجم عرضه بانک مرکزی و همچنین اخبار سیاسی مربوط به مذاکرات گره خورده است. در صورتی‌که حجم عرضه در حراج جدید بالا باشد، احتمال تداوم فشار اصلاحی بر بازار سکه وجود دارد؛ اما در صورت محدود بودن عرضه، امکان بازگشت دوباره هیجان تقاضا وجود خواهد داشت. 

در بازار ارز نیز هرگونه سیگنال مثبت یا منفی از فضای سیاسی می‌تواند بار دیگر جهت‌گیری قیمت‌ها را تغییر دهد، به‌ویژه در شرایطی که بازار در وضعیت حساس انتظاراتی قرار دارد.