قیمت طلا سطح ۴۵۲۶ دلاری را لمس کرد؛
تب طلا در موسسات مالی
طلا، هفته معاملاتی اخیر را در قیمت ۴۳۴۰ دلار آغاز کرد و تنها طی سه روز، با رشد ۳.۶ درصدی به مرز نمادین ۴۵۰۰ دلاری رسید. قیمت فلز زرد حتی در ساعاتی از روز گذشته به قیمت ۴۵۲۶ دلار دست یافت که بیشترین قیمت طلا در طول تاریخ محسوب میشود. همزمان، نقره نیز در رالی رکوردزنی با طلا همراه شد و قیمت هر اونس نقره برای نخستین… بار در تاریخ از سطح ۷۱ دلاری عبور کرد.
افزایش شدید قیمت طلا و نقره در سال جاری باعث شده بانکها و معاملهگران با شتاب زیادی در پی بهرهبرداری از این روند باشند. به گزارش فایننشال تایمز، نتیجه این وضعیت، گسترش باجههای معاملات فلزات گرانبها، افزایش سرمایهگذاری در زیرساختهای لجستیکی و حتی بازگشت برخی بانکها به حوزهای است که پیشتر از آن خارج شده بودند. طبق دادههای شرکت تحلیلی Crisil Coalition Greenwich، درآمد باجههای معاملات فلزات گرانبها در بانکهای بزرگ طی ۹ ماه نخست سال جاری حدود ۵۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است. این رشد چشمگیر نشان میدهد که فلزات گرانبها، بهویژه طلا، دوباره به بخش مهمی از کسبوکار بازارهای مالی بانکهای بزرگ تبدیل شدهاند.
در همین راستا، ۱۲ بانک بزرگ جهان بین ماههای ژانویه تا سپتامبر مجموعا حدود ۱.۴میلیارد دلار از معاملات فلزات گرانبها درآمد داشتهاند و اگر این روند ادامه پیدا کند، سال ۲۰۲۵ به دومین سال پردرآمد تاریخ معاملات طلا پس از سال ۲۰۲۰ تبدیل خواهد شد. به گفته مدیران Crisil، فضای بازار بهشدت رقابتی شده و همه بازیگران تلاش میکنند سهم بیشتری از این «کیک بزرگ» را به دست آورند. طلا دیگر یک فعالیت جانبی یا حاشیهای نیست، بلکه سهم فزایندهای از کل درآمد بازارهای مالی بانکها را تشکیل میدهد. به دنبال این جریان، حتی بانکهایی که در سالهای گذشته باجههای معاملات فلزات گرانبهای خود را تعطیل کرده بودند، اکنون دوباره به این بازار بازگشتهاند. نامهایی مانند سوسیته ژنرال، مورگان استنلی و میتسویی در سال جاری تیمهای خود در حوزه فلزات گرانبها را گسترش دادهاند. این تغییر جهت نشان میدهد که جهش قیمت طلا تا چه اندازه محاسبات استراتژیک بانکها را دگرگون کرده است.
تب طلا در نهادهای غیربانکی
همزمان با این روند، رقابت از سوی نهادهای غیربانکی نیز شدت گرفته است. شرکتهایی مانند پالایشگر سوئیسی MKS Pamp، پلتفرم مالی StoneX و کارگزاری لندنی Marex سرمایهگذاری قابلتوجهی برای توسعه فعالیتهای معاملاتی خود در بازار شمش طلا انجام دادهاند. مدیران این شرکتها معتقدند بازار طلا در حال «دموکراتیزه شدن» است؛ به این معنا که دیگر در انحصار چند بانک بزرگ نیست و بازیگران متنوعتری میتوانند در آن نقشآفرینی کنند. StoneX در همین راستا یک خزانه طلا در بورس کالای نیویورک راهاندازی کرده و در حال توسعه یک پالایشگاه طلا در بریتانیاست که سال گذشته خریداری کرده بود.
موضوع خزانهداری و نگهداری فیزیکی طلا، که زمانی کسبوکاری کسلکننده با حاشیه سود پایین تلقی میشد، اکنون دوباره جذاب شده است. در بازار لندن که بزرگترین مرکز تجارت فیزیکی طلا در جهان محسوب میشود و سالانه بیش از ۳۵ تریلیون دلار طلا در آن تسویه میشود، بانکهایی که عضو اتاق پایاپای هستند الزاما باید خزانه اختصاصی داشته باشند. با وجود این اهمیت، در حال حاضر تنها چهار عضو اصلی در بازار لندن وجود دارد. بسیاری از بانکها در سالهای گذشته، از جمله بارکلیز و اسکوشیابانک، خزانههای خود را فروخته بودند، اما اکنون دوباره بررسی ایجاد یا خرید خزانه را در دستور کار قرار دادهاند. به گفته تحلیلگران، داشتن خزانه اگرچه بازدهی بالایی ندارد، اما جریان درآمدی پایدار و مزیت رقابتی ایجاد میکند.
شرکت MKS Pamp نمونهای برجسته از این تغییر است. این شرکت که خزانه نیویورک اسکوشیابانک را در سال ۲۰۲۱ خرید، اکنون از آن برای ارائه خدمات امانتداری و کسب درآمد مستمر استفاده میکند. ترکیب فعالیت معاملاتی، پالایشگاهی و خزانهداری، MKS Pamp را به بازیگری منحصربهفرد تبدیل کرده است. این شرکت در سال جاری استخدامهای مهمی انجام داده، از جمله جذب مدیر سابق فلزات گرانبهای HSBC و حضور خود در آسیا را با تاسیس دفتر منطقهای در هنگکنگ گسترش داده است. هدف اعلامشده مدیرعامل این شرکت، تبدیل شدن به بزرگترین مجموعه فلزات گرانبهای جهان است؛ شرکتی که تمام زنجیره ارزش را در اختیار دارد، بهجز استخراج از معدن.
در این میان، بانکهای بزرگ والاستریت از مزیت ترازنامههای بزرگ برخوردارند؛ مزیتی که در سالی با نوسانات شدید قیمت طلا اهمیت زیادی پیدا کرده، زیرا افزایش ناگهانی قیمتها فشار زیادی بر تولیدکنندگان و معاملهگران کوچک وارد کرده است. با این حال، رقبای غیربانکی اغلب در تامین فیزیکی طلا تخصص بیشتری دارند. تایید منشأ طلا برای آنکه بهعنوان «تحویلپذیر» در بازار لندن پذیرفته شود، فرآیندی پیچیده و پرریسک است و بسیاری از بانکها ترجیح میدهند پیش از پالایش، وارد این بخش از زنجیره نشوند.
با این حال، برخی شرکتهای بزرگ کالایی مانند ترافیگورا و گانور که پیشتر در حوزه انرژی و فلزات پایه فعال بودند، امسال وارد تجارت فیزیکی طلا شدهاند و حتی با شمشهای نیمهپالایششده کار میکنند. یکی از سودآورترین معاملات سال جاری نیز آربیتراژ میان بازار نیویورک و لندن بوده است؛ زمانی که نگرانی از تعرفههای احتمالی باعث شد قیمت طلا در آمریکا بهطور موقت فاصله معناداری با قیمت لندن پیدا کند.
اگرچه همه بازیگران نتوانستهاند به یک اندازه از رونق بازار فلزات بهرهمند شوند و تفاوت عملکرد میان بانکها زیاد بوده است، اما بسیاری از کهنهکاران بازار طلا از بازگشت توجه عمومی به این فلز استقبال میکنند. بازاری که زمانی در حاشیه بود، اکنون دوباره در مرکز توجه مالی جهان قرار گرفته و به نظر میرسد این جایگاه، دستکم در کوتاهمدت، تثبیت شده است.
