پرسش امروز
مختصات جدید خارجی
در این میان، غیبت ایران در معادلات جدید منطقه‌ای بیش از هر چیز جلب توجه می‌کند. کشوری که دهه‌ها یکی از بازیگران اصلی سیاست خاورمیانه محسوب می‌شد، امروز در بسیاری از طرح‌های امنیتی و اقتصادی، مشارکتی ندارد. علت این تغییر جایگاه را نمی‌توان تنها در یک عامل خلاصه کرد.
مجموعه‌ای از روندهای داخلی و خارجی، هم‌زمان باعث این وضعیت شده‌اند. در سطح بین‌المللی، تحریم‌های گسترده و استمرار تنش با غرب موجب شده اقتصاد ایران در چرخه اصلی سرمایه‌گذاری و فناوری در منطقه قرار نگیرد. درحالی‌که کشورهای حوزه خلیج‌فارس، ترکیه و حتی عراق در حال جذب سرمایه و اتصال به زنجیره‌های جهانی‌اند، ایران همچنان با محدودیت‌های مالی و بانکی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. در عرصه منطقه‌ای نیز، تغییر اولویت‌های امنیتی بازیگران عرب تاثیر تعیین‌کننده‌ای داشته است. پس از یک دهه آشوب و جنگ در خاورمیانه، بسیاری از دولت‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که توسعه اقتصادی و ثبات داخلی، پیش‌شرط قدرت در جهان جدید است.
همین نگاه، زمینه را برای شکل‌گیری ائتلاف‌های جدید میان عربستان، امارات، مصر، اردن، پاکستان، ترکیه و قطر فراهم کرده است؛ ائتلاف‌هایی که در آنها مساله ایران دیگر محور اصلی نیست. درنهایت، غیبت ایران در معادلات منطقه‌ای را باید نتیجه کدام عوامل دانست؟ پرونده امروز باشگاه اقتصاددانانِ «دنیای اقتصاد» به سراغ پاسخ دادن به این پرسش رفته است.
