پرونده امروز
نقش خودرو در آلودگی هوا
صنعت خودروی ایران، بیش از چهار دهه است که تحت حمایت گسترده دولتی و تعرفههای سنگین واردات، بدون رقابت واقعی و فشار بازار رشد کرده است. بر این اساس، خودروهایی که در بسیاری از کشورهای جهان دهههاست از چرخه تولید خارج شدهاند، در ایران با تغییرات جزئی و نامهای جدید همچنان تولید میشوند و حتی از آزمونهای استانداردهای ۸۵گانه عبور میکنند، بدون آنکه کیفیت، مصرف سوخت یا ایمنی آنها به سطح استاندارد جهانی نزدیک شود. علاوه بر خودرو، نیروگاهها و صنایع نیز بخش مهمی از زنجیره آلایندگی را تشکیل میدهند.
در روزهای سرد و در شرایط وارونگی هوا، سوختهای سنگین نیروگاهی و صنعتی کیفیت هوا را به شکل خطرناکی کاهش میدهند. این موضوع توضیح میدهد که چرا مناطقی که ترافیک یا تراکم صنعتی پایینی دارند، گاهی روزهای ناسالم را تجربه میکنند. در کنار خودروهای سواری، ناوگان سنگین و فرسوده شامل کامیونها، اتوبوسها و مینیبوسها نیز سهم قابلتوجهی در انتشار ذرات معلق و آلایندههای گازی دارند. بسیاری از این وسایل نقلیه دیزلی بیش از یک خودروی سواری آلایندگی تولید میکنند،
اما به دلیل فقدان برنامه جامع نوسازی و حمایت مالی ناکافی، همچنان در سطح شهرها و جادهها دیده میشوند. موتورسیکلتهای کاربراتوری قدیمی نیز هرچند سهمشان نسبت به گذشته کاهش یافته، اما در مناطق پرتردد شهری هنوز آلایندگی بالایی دارند و با چرخه حملونقل عمومی ناکارآمد ترکیب شده، مشکل را تشدید میکنند. مجموع این عوامل نشان میدهد که آلودگی هوا نه نتیجه یک عامل منفرد، بلکه حاصل زنجیرهای از عوامل، تصمیمات غلط و ساختارهای ناکارآمد است. پرونده امروز باشگاه اقتصاددانان «دنیای اقتصاد» سراغ کارشناسان حوزه خودرو رفته تا نقش خودرو در بحران آلودگی هوا را واکاوی کند.
