نوسانات بازار کالاهای بورسی در سایه تداوم تنشهای ژئوپلیتیک و تجاری
چشمانداز صعودی کامودیتیها

درحالیکه حملات اوکراین به زیرساختهای انرژی روسیه و گسترش عملیات نظامی در خاورمیانه به ریسکهای طرف عرضه افزود، انتظار کاهش نرخ بهره در آمریکا و رشد تقاضای صنعتی برای فلزات گرانبها، بازارهای جهانی را در وضعیت پیچیدهای قرار داده است.
قیمت هر بشکه نفت خام برنت در قراردادهای آتی روز سهشنبه تا ۶۷.۱ دلار کاهش یافت. این کاهش قیمت پس از افزایش قیمت مداوم نفت برنت در یک هفته گذشته رخ داد. حملات اوکراین به زیرساختهای انرژی روسیه در هفته گذشته، منجر به شکلگیری نگرانیهایی در رابطه با احتمال ایجاد اختلال در عرضه نفت این کشور شد. حمله اوکراین در آخر هفته باعث تعطیلی یک واحد کلیدی فرآوری در یکی از پالایشگاههای مهم روسیه شد.
پیش از این نیز اوکراین در حملهای جداگانه، ترمینال نفتی پریمورسک را هدف قرار داده بود. این حملات احتمال آسیب جدی به زیرساختهای نفتی روسیه را به شدت بالا برد و عامل اصلی افزایش قیمت نفت در روزهای گذشته بود. از سویی دیگر گزارشها نشان میدهند که اتحادیه اروپا در حال بررسی اعمال تحریمهایی علیه شرکتهای هندی و چینی است که تجارت نفت روسیه را تسهیل میکنند.
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا در روز دوشنبه اعلام کرده بود که واشنگتن تنها در صورتی تعرفههای جدیدی را بر چین برای توقف خرید نفت روسیه اعمال خواهد کرد که اتحادیه اروپا نیز تعرفههایی علیه چین و هند اعمال کند. در خاورمیانه، روز دوشنبه رژیم صهیونیستی عملیات زمینی خود را در شهر غزه آغاز کرد که به ریسکهای عرضه افزود. همچنین انتظاراتی مبنی بر احتمال کاهش نرخ بهره از سوی فدرالرزرو آمریکا در این هفته در میان فعالان بازار وجود دارد که میتواند تقاضای سوخت را افزایش دهد.
تداوم درخشش طلا
طلا همچنان به رکوردشکنی ادامه میدهد. هر اونس از این فلز گرانبها در معاملات جهانی روز سهشنبه به رکورد جدید ۳ هزار و ۳۰ دلار رسید. روند افزایش قیمت طلا در نتیجه تداوم تضعیف دلار آمریکا در آستانه آغاز نشست دو روزه سیاستگذاری فدرالرزرو در روز سهشنبه تقویت شد. فعالان بازار انتظار کاهش نرخ بهره ۰.۲۵واحد درصدی را دارند. نشست فدرالرزرو در حالی برگزار میشود که چالشهایی از جمله اختلاف قانونی بر سر رهبری آن و تلاشهای رئیسجمهور ترامپ برای تاثیرگذاری بر سیاستهای پولی این نهاد وجود دارد. قیمت طلای جهانی از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون ۴۰ درصد و در یک ماه گذشته حدود ۱۱ درصد افزایش یافته است. این رشد با عدم قطعیتهای مداوم تجاری و ژئوپلیتیکی، تقاضای بالای بانکهای مرکزی برای این فلز گرانبها و جریانهای ورودی مثبت به صندوقهای قابل معامله مبتنی بر طلا در بورس تقویت شده است.
در حال حاضر سرمایهگذاران به دقت اخبار مربوط به نشست فدرالرزرو و دادههای مربوط به خردهفروشی و تولید صنعتی آمریکا که به زودی منتشر میشود را به دقت دنبال میکنند تا بتوانند روند حرکت قیمت طلا را در آینده پیشبینی کنند. قیمت نقره نیز در معاملات روز سهشنبه در حدود ۴۲.۵ دلار به ازای هر اونس تثبیت شد و نزدیک به بالاترین سطح ۱۴ ساله خود باقی ماند. سطح بالای قیمتی این فلز گرانبها نیز ناشی از همان دلایلی است که روند صعودی قیمت طلا را شکل دادهاند. احتمال افزایش نرخ بهره فدرالرزرو، کاهش تقاضای نیروی کار و تورم پایین از افزایش قیمت نقره حمایت میکند. در همین حال، تقاضای صنعتی نقره از سوی صنایع مربوط به انرژیهای پاک شامل بخشهای خورشیدی، خودروهای برقی و الکترونیکی، همچنان بازار فیزیکی نقره را تحت فشار قرار داده و محدودیتهای سمت عرضه از تداوم رشد قیمتها حمایت میکند.
اختلال در عرضه مس
در روز سهشنبه قیمت هر پوند مس در قراردادهای آتی کمکس به بالای ۴.۶ دلار رسید که بالاترین سطح آن در شش هفته گذشته بود. کاهش عرضه جهانی محرک اصلی قیمتها بود. چین گزارش داد که تولید این کشور در ماه سپتامبر حدود ۵ درصد کاهش یافته و در نتیجه ۵۰۰ هزار تن مس تصفیهشده از بازار جهانی کم شده است. این کاهش در حالی رخ داده که موجودیها نزدیک به پایینترین سطح چندساله خود هستند و ذخایر بورس فلزات لندن حدود ۴۰ درصد کمتر از میانگین پنجساله خود است.
فشارهای عرضه پس از آن تشدید شد که شرکت بزرگ تولیدکننده مس، فریپورت-مکموران تایید کرد معدن گراسبرگ در اندونزی به دلیل ادامه عملیات امداد برای یافتن هفت کارگر مفقود شده تعطیل باقی خواهد ماند. مس در یک سال گذشته تحتتاثیر عوامل مختلفی از جمله سیاستهای پولی، تنشهای ژئوپولیتیکی، فشارها و محدودیتهای عرضه و تهدیدهای تجاری و تعرفهای نوسانات زیادی را پشت سر گذاشته است. قیمت این فلز صنعتی در یک ماه گذشته 4 درصد و در یک سال گذشته حدود 10 درصد رشد داشته است.
رکود در بازار فولاد
قیمت هر تن میلگرد فولادی در معاملات آتی سهشنبه در بالای 3 هزار و 80 یوآن ثابت ماند. دادههای صنعتی نشان میدهد که فولادسازان چینی در روزهای ابتدایی سپتامبر روزانه 2.09میلیون تن فولاد خام تولید کردند که 7.8 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشت. با این حال، تولید فولاد خام در ماه اوت برای سومین ماه متوالی کاهش یافت؛ چرا که کارخانهها در تانگشان، مرکز اصلی فولادسازی چین، تولید خود را به دلیل برگزاری رژه نظامی کاهش دادند. دادههای منتشر شده نشان میدهند که تولید فولاد در برزیل نیز در ماه گذشته کاهش یافته است.
از منظر تقاضا، رکود در بخش مسکن و کاهش فعالیتهای مربوط به ساخت و ساز در چین، بزرگترین مصرفکننده فولاد در جهان همچنان به ضعف شدید در تقاضا دامن میزند. موجودی محصولات فولادی چین از اواسط ماه اوت در حال افزایش بوده که نشاندهنده ضعف تقاضای فولاد در این کشور در نتیجه رکود طولانی مدت بخش املاک است.
بازار جهانی کالاها در هفته جاری تحت تاثیر ترکیبی از تنشهای ژئوپلیتیک، سیاستهای پولی و محدودیتهای عرضه، شاهد نوسانات قابلتوجهی بود. کاهش تولید نفت روسیه به دلیل حملات اوکراین، تعطیلی معدن مس گراسبرگ و ضعف تقاضای فولاد در چین به دلیل رکود بخش مسکن، همگی به سردرگمی بازارهای جهانی منجر شدهاند.
در مقابل، انتظار کاهش نرخ بهره فدرالرزرو و تقاضای رو به رشد برای فلزات گرانبها در صنایع پاک، از قیمتهای طلا، نقره و مس حمایت کرد. با توجه به تداوم عدم قطعیتهای ژئوپلیتیک، احتمال تشدید تحریمها علیه تجارت نفت روسیه و ابهام در دادههای اقتصادی آتی آمریکا، انتظار میرود قیمتهای نفت و فلزات صنعتی در کوتاهمدت نوسانات بیشتری را تجربه کنند، اما چشمانداز میانمدت با توجه به تقاضای فزاینده صنعتی و تداوم نااطمینانیها صعودی باقی میماند.