نوسان در کالاهای بورسی
نفت تحت‌تاثیر مازاد عرضه کاهش یافت و مس به دلیل اختلالات به وجود آمده در زنجیره عرضه روند افزایشی گرفت. در هفته‌ای که تعطیلی دولت ایالات متحده، به عنوان پانزدهمین مورد از سال ۱۹۸۱، بن‌بست سیاسی عمیقی را در واشنگتن ایجاد کرد، بازارهای جهانی کالاها شاهد نوسانات شدیدی بودند که عمدتا ناشی از ریسک‌های ژئوپلیتیک و اقتصادی بود.
این تعطیلی نه تنها تقاضای سرمایه‌گذاری برای فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره را به اوج رساند و رکوردهای جدیدی را در قیمت‌ها رقم زد، بلکه فشارهای عرضه مازاد اوپک پلاس و افزایش موجودی‌های انرژی در آمریکا را بر نفت تحمیل کرد و منجر به افت هفتگی آن شد. همزمان، اختلالات زنجیره تامین در معادن مس اندونزی و شیلی، قیمت این فلز صنعتی را به بالاترین سطوح دو ماهه سوق داد. در همین حال سنگ‌آهن تحت تاثیر تعطیلات ملی چین و تعرفه‌های پیشنهادی اروپا، در روندی نزولی قرار گرفت.
مازاد عرضه در بازار طلای سیاه
در روز جمعه قیمت هر بشکه نفت برنت در قراردادهای آتی تا حدود ۶۴.۴ دلار افزایش یافت، اما همچنان نزدیک به پایین‌ترین سطح خود در چهارماهه باقی ماند و در مسیر ثبت بدترین هفته خود از ماه ژوئن قرار گرفت. این افت قیمت در هفته جاری تحت فشار انتظارات شکل گرفته مبنی بر افزایش تولید اوپک پلاس صورت گرفت. گزارش‌ها حاکی از آن است که این گروه ممکن است تولید خود را تا ۵۰۰ هزار بشکه در روز در ماه نوامبر افزایش دهد. این مقدار سه برابر مقدار افزایش تولید گروه در ماه اکتبر است.
داده‌های منتشر شده توسط اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد که موجودی‌های نفت خام، بنزین و تقطیرها در ایالات متحده طی هفته گذشته افزایش یافته، درحالی‌که فعالیت پالایش و تقاضا برای انرژی کاهش یافته است. همین مساله نگرانی‌ها در رابطه با مازاد عرضه نفت و فرآروده‌های نفتی را تشدید کرد و به کاهش قیمت مداوم در هفته گذشته منجر شد. تعطیلی دولت آمریکا که می‌تواند به محدودیت فعالیت‌های اقتصادی بینجامد، از دیگر عواملی بود که فشار نزولی بر نفت را تشدید کرد.
تداوم صعود فلزات گران‌بها به‌عنوان دارایی امن
فلزات گران‌بها همواره جایگاه ویژه‌ای به‌عنوان دارایی‌های امن در میان سرمایه‌گذاران داشته‌اند و با توجه به اوج گرفتن ریسک‌های ژئوپلیتیک در یک سال گذشته، طلا و نقره در مرکز توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند. قیمت هر دو فلز در سال جاری جهش کرده است. طلا رکوردهای جدیدی در شرایط واقعی و اسمی ثبت کرده و نقره به سطوحی رسیده که آخرین بار در سال ۲۰۱۱ دیده شده بود. هر اونس طلای جهانی تا ساعت ۱۳ به وقت تهران با ۰.۳ درصد رشد نسبت به روز معاملاتی قبل به قیمت ۳ هزار و ۸۶۴ دلار رسید. پس از ثبت رکورد جدیدی در اوایل این هفته، این هفتمین افزایش هفتگی متوالی طلا است.
فلز زرد تا روز جمعه با بازدهی ۱۶.۵ درصد در یک ماه و ۴۵ درصد در یک سال گذشته همراه بوده است. در حال حاضر تقاضای سرمایه‌گذاری برای طلا به‌عنوان پناهگاه امن به شدت تحت‌تاثیر تعطیلی دولت ایالات متحده قرار گرفته و افزایش یافته است. دولت ایالات متحده روز چهارشنبه پس از آنکه لایحه بودجه‌ای مورد حمایت حزب جمهوری‌خواه در رأی‌گیری سنا با شکست روبه‌رو شد، بخش عمده‌ای از عملیات خود را به حالت تعلیق درآورد. این ناکامی عمدتا به دلیل مقاومت سرسختانه و مداوم دموکرات‌ها رخ داد که بن‌بست سیاسی را عمیق‌تر می‌کند. این تعطیلی، پانزدهمین تعطیلی دولت از سال ۱۹۸۱ و دومین مورد در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ به شمار می‌رود.
در سال جاری میلادی، ده‌ها هزار کارمند فدرال قربانی اخراج‌های دولتی شده‌اند و اکنون بیش از ۱۵۰ هزار نفر دیگر قرار است این هفته از فهرست حقوق‌بگیران فدرال خارج شوند؛ موجی که به عنوان بزرگ‌ترین خروج جمعی در ۸۰ سال گذشته توصیف می‌شود و می‌تواند خلأ عمیقی در خدمات عمومی ایجاد کند. هیچ نشانه‌ای از راه‌حل فوری برای این بن‌بست وجود ندارد و نگرانی‌ها رو به افزایش است.
با توجه به شکاف‌های ایدئولوژیک عمیق میان جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها، تحلیلگران هشدار می‌دهند که این تعطیلی ممکن است نسبت به موارد گذشته طولانی‌تر شود و اقتصاد آمریکا را با چالش‌های جدی‌تری روبه‌رو کند. علاوه بر افزایش استقبال از طلا برای پوشش ریسک توسط سرمایه‌گذاران خرد که با ریسک‌های جدید تشدید شده، انتظار می‌رود بانک‌های مرکزی نیز به افزایش ذخیره طلا ادامه دهند و امسال ۹۰۰ تا ۹۵۰ تن طلا خریداری کنند که کمی کمتر از رکورد سال گذشته است.
هر اونس نقره در معاملات جهانی تا ظهر روز جمعه به وقت تهران با رشد ۰.۸ درصدی نسبت به روز معاملاتی گذشته در سطح ۴۷.۳ دلار معامله شد. این فلز گران‌بها نیز مانند طلا در مسیر هفتمین افزایش هفتگی متوالی قرار دارد و توسط انتظارات مبنی بر کاهش‌های بیشتر نرخ بهره ایالات متحده و عدم قطعیت‌های ناشی از تعطیلی دولت حمایت شد. پیش‌بینی موسسه نقره مبنی بر تداوم کسری عرضه در بازار جهانی نقره در سال میلادی جاری در کنار افزایش تقاضای صنعتی و سرمایه‌گذاری برای این فلز، احتمال ادامه رشد قیمت این فلز را افزایش داده است.
افزایش قیمت مس تحت‌تاثیر اختلال در عرضه
قیمت هر پوند مس در قراردادهای آتی روز جمعه به بالای ۴.۹ دلار افزایش یافت و به بالاترین سطح خود در دو ماه اخیر و پس از افت قیمت مس در بازارهای آمریکا در نتیجه معافیت مس از تعرفه رسید. چشم‌انداز منفی در رابطه با اختلالات احتمالی در بازار عرضه عامل اصلی این افزایش قیمت است. حادثه جاری شدن گل و لای در معدن گراسبرگ اندونزی عملیات استخراج را متوقف کرد و به نظر می‌رسد که تا اوایل ۲۰۲۷ تولید به ظرفیت کامل برنگردد. معدن گراسبرگ، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین معادن مس جهان است. این معدن نه تنها دومین منبع بزرگ مس جهان پس از معدن اسکوندیدا در شیلی است، بلکه نقش کلیدی در زنجیره تامین جهانی مس ایفا می‌کند.
علاوه بر این، با افت تقریبا ۱۰ درصدی تولید مس شیلی در ماه اوت نسبت به سال گذشته، فشارها بر قیمت این فلز تشدید شد. با این حال، برخی تحلیلگران استدلال می‌کنند که با توجه به تولید تصفیه‌شده بالاتر در چین و افزایش تولید در کنگو، بازار جهانی مس همچنان با مازاد عرضه مواجه است. هر تن سنگ‌آهن چین در قراردادهای آتی در پایان سپتامبر تا ۷۸۰.۵ یوآن چین کاهش یافت و به پایین‌ترین سطح خود در چهار هفته اخیر رسید.
کارخانه‌های فولادسازی پیش از تعطیلات ملی چین، افزایش موجودی را کند کردند و برای فعالیت کمتر آماده شدند. افزایش موجودی‌های انبار و عرضه بالای استرالیا نیز بر قیمت‌ها فشار آورد. هفته گذشته، سنگ‌آهن پس از انتشار گزارش‌هایی مبنی بر اینکه اروپا قصد اعمال تعرفه‌های ۲۵ تا ۵۰ درصد بر واردات فولاد چینی و محصولات مرتبط در هفته‌های آینده را دارد، عقب‌نشینی کرد. این اقدام به منظور مهار جریان ورودی و حفاظت از تولیدکنندگان داخلی است و در حالی انجام می‌گیرد که مازاد ظرفیت جهانی همچنان حاشیه سود را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
