هفتمین ماه انقباض اقتصادی و افت صادرات چین رقم خورد
پایان دوران «پیش‌بارگیری»
شاخص تولید کاهش یافت و تولیدکنندگان چینی که تلاش کرده‌اند بازارهای جدیدی در خارج جذب کنند، اکنون در فشار فروپاشی تقاضای خارجی قرار دارند. میزان فعالیت کارخانه‌های چین در ماه اکتبر برای هفتمین ماه کاهش یافت که با کاهش سفارش‌های صادراتی جدید همراه شد، زیرا در ماه‌های گذشته تولیدکنندگان چینی با شتاب بخشیدن به صادرات، کالاها را از پیش بارگیری کرده بودند تا اثرات تعرفه‌های بالقوه سه رقمی از سوی دونالد ترامپ را تعدیل کنند. اما این استراتژی اکنون کارآیی خود را از دست داده است. سفارش‌های صادراتی جدید کاهش یافته و کالاهایی که جلوتر صادر شده بودند به مرور بازتاب منفی خود را نشان می‌دهند. تحلیلگران هشدار داده‌اند که این سیاست در واقع رشد صادرات را از آینده قرض گرفته بود.
PMI چینی کاهشی شد
آمار منتشر شده توسط اداره ملی آمار در روز جمعه نشان داد که شاخص رسمی مدیران خرید ماه اکتبر کاهشی بوده است و به‌عبارت بهتر PMI از ۴۹.۸ در ماه سپتامبر به ۴۹ کاهش یافت که پایین‌ترین رقم در ۶ ماه گذشته بود و همچنان زیر مرز ۵۰ قرار دارد که نشان‌دهنده انقباض اقتصادی است. این رقم کمتر از پیش‌بینی ۴۹.۶ در نظرسنجی موسسه‌ها بود. کارفرمایان کارخانه‌ها تلاش کردند بازارهای جایگزینی در اروپا، آمریکای لاتین، خاورمیانه و آفریقا بیابند، اما این بازارها نتوانسته‌اند معادل نیاز صادراتی قبلی به بازار ایالات متحده را جذب کنند. برآوردها نشان می‌دهد عموما حدود ۴۰۰میلیارد دلار کالایی که پیش‌تر به آمریکا صادر می‌شد، اکنون در بازارهای جایگزین به فروش می‌رسد. در بسیاری موارد این صادرات با زیان همراه است. اما تحلیلگران هشدار داده بودند که این استراتژی ناپایدار است و عملا رشد را از آینده وام گرفته تا دومین اقتصاد بزرگ جهان را باثبات جلوه دهد.
ژو تیانچن، اقتصاددان ارشد در واحد اطلاعات اکونومیست، گفت: باتوجه به اینکه به دنبال محرک‌های بیشتری در سه‌ماهه چهارم هستیم، سرمایه‌گذاری مبتنی بر ابزارهای تامین مالی سیاستگذاری و اوراق قرضه دولتی جدید، از کاهش شاخص PMI در این ماه فعالان صنعتی را شگفت‌زده کرد. به نظر می‌رسید صادرات در این ماه یک مشکل بزرگ باشد. این ممکن است نشان‌دهنده بازپرداخت اولیه سفارشات صادراتی باشد. اقتصاددانان تخمین می‌زنند که از دست دادن بازار ایالات متحده باعث کاهش رشد صادرات حدود ۲ درصد یا تقریبا ۰.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی شده است. سیاستگذاران به دنبال این هستند که ببینند آیا اقتصاد ۱۹ تریلیون دلاری چین در مسیر رسیدن به هدف رشد رسمی خود در سال ۲۰۲۵ حدود ۵درصد است، بدون اینکه نیازی به محرک‌های بیشتر باشد. همچنین شاخص مدیران خرید غیر تولیدی (PMI) از ۵۰.۰ در ماه سپتامبر به ۵۰.۱ افزایش یافت که این روند صعودی به دلیل رونق در بخش خدمات رقم خورده است.
زیچون هوانگ، اقتصاددان چینی در کپیتال اکونومیکس گفت: این ضعف ممکن است در کوتاه‌مدت معکوس شود، اما هرگونه افزایش صادرات از آخرین «معامله تجاری» آمریکا و چین احتمالا ملایم خواهد بود. ترامپ و شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین روز پنج‌شنبه توافق کردند تنش‌ها را کاهش دهند، ازجمله از طریق تاخیر یک‌ساله در تعرفه‌های متقابل، اما این توافق کمک چندانی به شکاف عمیق‌تر بین دو ابرقدرت نمی‌کند. این موضوع بر سیاستگذاران چین فشار می‌آورد تا راهی برای کمک به تولیدکنندگان برای بهبود اقتصادی پایدار، جلوگیری از کاهش قیمت ملک و تقویت روابط تجاری با سایر نقاط جهان پیدا کنند.
ورق اقتصاد چین برمی‌گردد؟
رشد اقتصادی چین در سه‌ماهه سوم به ۴.۸ درصد کاهش یافت که ضعیف‌ترین نرخ در یک سال گذشته است. درحالی‌که این موضوع اقتصاد را در مسیر رسیدن به هدف تقریبا ۵ درصدی خود در سال جاری نگه می‌دارد، سوالاتی را در مورد اتکای پکن به تقاضای خارجی ایجاد می‌کند. حزب کمونیست حاکم متعهد شد که مصرف داخلی را پس از یک جلسه سیاستگذاری کلیدی در هفته گذشته افزایش دهد و در عین حال بر تلاش‌ها برای تقویت سیستم صنعتی وسیع خود تاکید کرد. با این حال، تحلیلگران این سوال را مطرح می‌کنند که آیا پکن موضوع جدیدی برای ارائه دارد یا صرفا به دنبال کتاب بازی معمول خود برای هدایت منابع به شرکت‌های بزرگ و در عین حال دور زدن تولیدکنندگان خصوصی و خانوارها است. برخی تحلیلگران بر این باور هستند که پکن امسال به محرک بیشتری نیاز ندارد، درحالی‌که برخی دیگر سرمایه‌گذاری زیرساختی بیشتر را راهی برای اطمینان از حفظ هدف اقتصاد در سه‌ماهه چهارم می‌دانند.
این موضوع موجب کاهش نگرانی‌های بلندمدت در مورد توانایی پکن برای ایجاد توازن مجدد اقتصادی را که در آن مصرف خانوارها حدود ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی از میانگین جهانی پایین‌تر است، می‌شود. دان وانگ، مدیر چین در گروه اوراسیا، گفت: محرک برای رسیدن به هدف کل سال کافی است و هیچ شاخصی را تا آغاز دوره برنامه پنج ساله پانزدهم خیلی بد جلوه نمی‌دهد. تحلیلگران شرکت‌کننده در نظرسنجی رویترز پیش‌بینی کردند که شاخص PMI بخش خصوصی RatingDog در روز دوشنبه به ۵۰.۹ برسد که از ۵۱.۲ یک ماه قبل کاهش یافته است.
در مجموع، آمار نشان می‌دهد که رشد اقتصادی چین در ماه‌های آینده نیازمند تدابیر بیشتر و بازتعادل ساختاری است تا بتواند وابستگی به تقاضای خارجی را کاهش دهد و مصرف داخلی را احیا کند. کاهش پیوسته فعالیت تولیدی و ضعف صادرات نه تنها رشد صنعتی را تحت فشار قرار داده بلکه نشان‌دهنده این است که نمی‌توان صرفا به بازار خارجی متکی ماند. برای حفظ مسیر رشد، ضرورت دارد سیاست‌های تحریک اقتصادی تقویت شوند و منابع به سمت حمایت از تولیدکنندگان داخلی و مصرف خانوارها هدایت شود تا هدف رشد رسمی سال ۲۰۲۵ همچنان قابل دستیابی باقی بماند.
