زنجیره فولاد وارد فاز جدید نوسان شد
بازار در آستانه نوسانات جدید
در هفته گذشته دو تحول مهم در زنجیره فولاد کشور رخ داد که می‌تواند مسیر قیمت‌ها و سیاستگذاری در بازار را در ماه‌های آینده تحت‌تاثیر قرار دهد. اولین رخداد، افزایش قابل‌توجه قیمت پایه عرضه محصولات بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات فولادی در بورس کالا بود. نرخ پایه از حدود ۳۶ هزار تومان به بیش از ۴۵ هزار تومان به‌ازای هر کیلوگرم رسید. این جهش ناگهانی بلافاصله به رشد قیمت انواع ورق در بازار منجر شد و فضای معاملات را تحت‌تاثیر قرار داد.
در نتیجه، بازارسازی برخی خریداران باعث شد میانگین قیمت‌ها تا حدود ۵۷ هزار تومان پیش برود، اما باطل شدن معاملات توسط بورس کالا مانع تثبیت قیمت‌ها در این سطح شد. با این حال، فعالان بازار ابطال را به معنای پذیرش ضمنی سطوح بالای ۴۵ هزار تومان به‌ازای هر کیلوگرم تلقی کردند و از این زاویه آن را نشانه‌ای از تغییر رویکرد سیاستگذاران دانستند. افزایش نرخ پایه فقط به محصولات تخت محدود نمی‌شود و اثر دوم آن، تغییر جهت قیمت اسلب است. افزایش نرخ ورق عملا رقابت برای خرید اسلب را تشدید و قیمت این ماده اولیه را در مسیر صعود قرار می‌دهد.
همچنین این جهش قیمتی نشانه‌ای از احتمال افزایش نرخ شمش در روزهای آینده است. درحالی‌که صادرات شمش طی هفته‌های گذشته با کاهش قیمت مواجه بوده و حتی قیمت‌هایی نزدیک ۳۹۰ دلار فوب نیز شنیده شده، گزارش‌ها نشان می‌دهد که در هفته پیش‌رو تولیدکنندگان بزرگ سفارش‌های صادراتی جدید ثبت کرده‌اند. تجربه نشان می‌دهد هم‌زمانی کاهش قیمت صادراتی با افزایش حجم صادرات، معمولا به رشد قیمت در بازار داخل منتهی می‌شود، چراکه شکاف عرضه داخلی بیشتر می‌شود.
ردپای نرخ ارز و محدودیت گاز در تالار فولاد
این احتمال با چند نشانه دیگر نیز تقویت می‌شود. نخست، سخنان وزیر صمت در نمایشگاه متافو که از انتقال ارز حاصل از صادرات فولاد به تالار دوم بازار ارز حکایت داشت. دوم، آغاز کاهش عرضه آهن اسفنجی از ابتدای هفته گذشته که منشأ آن محدودیت‌های گازی است و می‌تواند عرضه شمش را در ماه‌های آینده با چالش مواجه کند. دومین رخداد اثرگذار در زنجیره فولاد، تلاش وزارت صمت برای افزایش عرضه میلگرد و ورق در بورس کالا است. بررسی آمار عرضه نیز از عدم توازن جدی حکایت دارد. در مهرماه امسال حدود ۶۹۳ هزار تن شمش در بازار فیزیکی عرضه شد درحالی‌که فقط ۲۱۴ هزار تن میلگرد به بورس کالا راه یافت. در آبان ۱۴۰۴، شمش فروخته‌شده به ۷۱۲هزار تن رسید، اما عرضه میلگرد حدود ۲۸۲ هزار تن بود.
بررسی بازار فیزیکی در مهر و آبان نشان می‌دهد در برابر بیش از 1.4میلیون تن شمش، فقط حدود ۵۰۰ هزار تن میلگرد به فروش رسیده،آن هم در شرایطی که خرید شمش برای بازرگان‌ها ممنوع بوده است. این وضعیت احتمال خروج بخشی از شمش از مسیرهای غیررسمی، شامل صادرات با کارت‌های یک‌بار مصرف و فروش خارج از بورس را تقویت می‌کند، موضوعی که خود فشار کاهشی بر قیمت صادراتی وارد کرده است. این تحولات نشان می‌دهد تصمیم‌گیران که دو ماه پیش فرمول قیمت‌گذاری بر پایه فوب ضربدر نرخ اسکناس بانک مرکزی را معرفی کردند، فاصله‌ای ملموس با واقعیت‌های بازار دارند.
اکنون سازمان حمایت تلاش می‌کند عرضه را افزایش دهد و از سوی دیگر، نوردکارها فشار می‌آورند تا نرخ پایه عرضه براساس تالار دوم محاسبه شود، نرخی که می‌تواند قیمت پایه میلگرد را به حدود ۳۹ هزار تومان برساند و آن را به شرایط واقعی معاملات نزدیک‌تر کند.با این حال، دو عامل اساسی تعیین‌کننده وضعیت فعلی بازار فولاد هستند: نخست کاهش عرضه آهن اسفنجی از آذرماه که عرضه شمش را محدود می‌کند و دوم رشد پایه پولی و نقدینگی. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد حجم پول تا پایان مرداد نسبت به سال قبل ۳۶ درصد رشد کرده و برخی اقتصاددانان افزایش آن به بیش از ۴۰ درصد را محتمل می‌دانند. این شرایط چشم‌انداز افزایش نرخ ارز به فراتر از ۱۲۰ هزار تومان را تقویت می‌کند و در نتیجه، دورنمای کاهش قیمت‌ها در بازار فولاد فعلا دیده نمی‌شود.
توقف قیمت آهن‌اسفنجی
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران در هفته نخست آذر ماه نشان می‌دهد که نسبت حجم معاملات به عرضه شمش از 99 درصد در هفته گذشته به 97درصد کاهش داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حجم عرضه این محصول میانی زنجیره فولاد در روز دوم آذرماه 1404 نسبت به هفته گذشته افت 2 درصدی داشته است. بررسی معاملات نشان می‌دهد که بورس کالای ایران میزبان عرضه 155 هزار و 855 تن شمش بود که با توجه به ثبت تقاضای 1.7 برابری نسبت به عرضه 97 درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفت.
قیمت میانگین موزون شمش در معاملات روز دوم آذرماه 32 هزار و 199 تومان به‌ازای هر کیلوگرم بود و قیمت پایه تعیین شده برای عرضه‌های شمش در بازه 27 هزار و 979 تا 31 هزار و 87 تومان به‌ازای هر کیلوگرم تعیین شد و میانگین قیمت پایه برای این محصول نیز 29 هزار و 533 تومان به‌ازای هر کیلوگرم گزارش شد که نسبت به هفته گذشته رشد 0.6 درصدی را به‌ثبت رسانده است.
همچنین بررسی رینگ فیزیکی نشان می‌دهد که میزان معاملات در روز مورد بررسی نسبت به هفته گذشته کاهش 4.3 درصدی داشته است. همچنین بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران نشان می‌دهد که این بازار روز یکشنبه دوم آذرماه میزبان عرضه 93 هزار و 200 تن آهن اسفنجی بود که با توجه به ثبت تقاضای 1.4برابری نسبت به عرضه، 85 درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفت. قیمت میانگین موزون هر کیلوگرم آهن اسفنجی در معاملات اخیر نسبت به هفته گذشته 3.4درصد کاهش داشت و به 18 هزار و 190 تومان به‌ازای هر کیلوگرم رسید.
