استراتژی‌های آپشنبازان پس از رالی اخیر بازار سهام چیست؟
مدیریت ریسک در سقف بورس
صندوق‌های اهرمی در این مدت درخشان عمل کرده و بازدهی‌هایی بیش از ۶۰ درصد را ثبت کرده‌اند. اما درست در همین نقطه، جایی که بازار کمی خوش‌بین شده است، زمزمه اصلاح کوتاه‌مدت هم شنیده می‌شود. در چنین مقطعی، مهم‌ترین هنر فعالان بازار، تشخیص زمان مناسب برای برداشت سود یا خروج است. اینجاست که استراتژی‌های بازار مشتقه می‌توانند نقش سپر دفاعی و در عین حال ابزاری برای بهره‌برداری از روند صعودی ایفا کنند. با درنظرگرفتن سناریوهای احتمالی از صعود آرام تا اصلاح موقت، ترکیب هوشمندانه ابزارها می‌تواند مسیر معامله‌گر را روشن‌تر کند.
حفظ سود ناچیز
در پی رالی اخیر، بسیاری از سهامداران که تابستانی سخت را پشت سر گذاشته‌اند، اکنون یا به نقطه سربهسر رسیده‌اند یا بخش قابل‌توجهی از زیان‌ها را جبران کرده‌اند. اما در این نقطه، حفظ سود مهم‌تر از کسب سود تازه است. شاید برخی از سهام بنیادی ارزش آن را داشته باشند که برای بلندمدت در سبدها جا خوش کند. اما صندوق‌های اهرمی نمی‌توانند مهمان همیشگی برای پرتفوی بورسی‌ها باشند. یکی از راه‌های پوشش ریسک، به‌ویژه برای صندوق‌های اهرمی که می‌توانند همان‌قدر که سود می‌سازند، ناگهانی همه آن را بسوزانند، خرید اختیار فروش است.
این آپشن‌ها با رشد بازار، ارزان‌تر از گذشته شده‌اند و فشار سنگینی به سبد سرمایه نمی‌آورند؛ به‌خصوص اختیارهای فروش در زیان با قیمت اعمال پایین‌تر از دارایی پایه که قیمتی مناسب در بازار دارند. به زبان ساده، اگر صندوق اهرمی قیمتی معادل ۲هزار و ۵۰۰ تومان داشته باشد، با خرید اختیار فروش ۲هزار و ۴۰۰تومانی، در بدترین سناریو سهامدار می‌تواند آن را در همان قیمت بفروشد. حتی اگر ارزش صندوق به صفر میل کند.
نمادهایی نظیر «اهرم» و «شستا» چنین آپشن‌هایی را دارند که بدون نیاز به مالکیت دارایی پایه قابل معامله‌اند. مزیت بزرگ آنها رشد پرمیوم در زمان افت بازار است، که می‌تواند سودهای چشم‌گیری خلق کند. البته در ادامه صعود بورس، این آپشن‌ها بی‌ارزش می‌شوند. بنابراین کلید موفقیت همچنان مدیریت دقیق سرمایه است.
بیمه رایگان
بورس تهران تازه از روزهای تلخ صف‌های فروش و ریزش‌های سنگین تیرماه فاصله گرفته است. در این فضای تازه، طبیعی است که کمتر کسی حاضر باشد برای خرید بیمه‌نامه‌ای به نام اختیار فروش، پرمیوم پرداخت کند. اما گزینه‌ای هوشمندانه‌تر هم وجود دارد: فروش اختیار خرید با پشتوانه دارایی پایه (مثلا صندوق‌های اهرمی) و استفاده از مبلغ حاصل از آن برای خرید اختیار فروش که می‌تواند موجب پوشش هزینه بیمه شود.
در این روش، قیمت اعمال اختیار خرید بالاتر و قیمت اعمال اختیار فروش پایین‌تر از دارایی پایه تنظیم می‌شود. در این روش، سهامدار می‌تواند کف و سقف بازدهی خود را مطابق با اهداف شخصی ببندد. نکته جذاب اینجاست که با شرایط فعلی بازار و وجود قراردادهای فعال در نمادهایی مانند «اهرم»، «شستا» و «خودرو»، این بیمه تقریبا بدون هزینه خواهد بود. بهتر است این استراتژی در قالب قراردادهای کوتاه‌مدت به صورت مداوم اجرا شود تا در صورت تداوم رشد، سبد از فرصت‌های صعودی جا نماند.
درآمد درجازدن
هرچه شاخص به سقف تاریخی نزدیک‌تر می‌شود، احتمال استراحت بازار و انتقال جریان نقدینگی از بزرگان به صنایع کوچک‌تر افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی، بازار ممکن است مدتی درجا بزند. یکی از استراتژی‌های کارآمد در این فاز، فروش اختیارهای خرید در زیان با سررسید کوتاه‌مدت است. یعنی قراردادهایی که احتمال اعمالشان در سررسید پایین است، اما جریان نقدی حاصل از فروش آنها می‌تواند سود مناسبی در کوتاه‌مدت ایجاد کند. چرا که در این روش بدون آن که شخص هزینه‌ای پرداخت کرده باشد. صرفا از درجا زدن دارایی پایه خود درآمد رایگان کسب می‌کند.
برای کسانی که قصد فروش کامل سهام خود را ندارند، ترکیب خرید پله‌ای اختیار فروش با سررسیدهای دورتر یا فروش اختیار خرید با اعمال بالاتر، می‌تواند توازن ریسک و بازده را برقرار کند. اما اگر سرمایه‌گذار تصمیم به خروج کامل بگیرد، هرچند از ریزش در امان است، اما از رشد احتمالی آینده نیز بی‌نصیب خواهد ماند. نوعی زیان خاموش که اغلب از دید پنهان می‌ماند.
راه جاماندگان
گروهی از سهامداران، با رسیدن بازار به نقطه‌ای حساس، ترجیح می‌دهند سود اندک خود را نقد کنند یا در اوج بی‌اعتمادی از بازار خارج شوند؛ درحالی‌که گروهی دیگر، حالا که شاخص جانی دوباره گرفته، تازه قصد ورود دارند. این دو گروه در واقع جاماندگان بازارند و مشتقات برایشان راه‌حل دارند. خرید اختیار خرید ساده‌ترین ابزار برای بهره‌برداری از رشد احتمالی بازار است؛ با این مزیت که در صورت افت، ضرر معامله محدود به پرمیوم پرداختی است. البته در فازهای خوش‌بینی، این اختیارها گران‌تر می‌شوند، اما کارگزاری‌ها امکان فروش اختیار خرید دیگر با قیمت اعمال بالاتر و بدون وجه تضمین را فراهم کرده‌اند. این ترکیب، هزینه سرمایه‌گذاری را کاهش داده و در عین حال ریسک را مهار می‌کند. راهی هوشمندانه برای همراهی با بازار، بدون نیاز به پذیرش تمام ریسک‌های آن که بازدهی خوبی را نصیب سهامداران می‌کند.
