بازار سرمایه با رکورد سفارشگیری و لیدری شیمیایی‌ها قد کشید
بورس در مدار رشد
محصولات شیمیایی باز هم درخشیدند و برای سومین روز متوالی در قامت لیدر ظاهر شدند. ادامه‌دار شدن لیدری در این گروه نشان می‌دهد جریان نقدینگی در حال جابه‌جایی تصادفی نیست، بلکه جهت‌دار و با پشتوانه تحلیل‌های بنیادی حرکت می‌کند. قرار گرفتن بیش از ۴۰ درصد از کل ورود پول در سبد شیمیایی‌ها گویای این واقعیت است که انتظارات از رشد سودآوری شرکت‌های این صنعت در ماه‌های پیش‌رو تقویت شده و بازار نسبت به متغیرهای جهانی از جمله نرخ خوراک و قیمت‌های صادراتی، رویکردی خوش‌بینانه اتخاذ کرده است. رشد شاخص کل از سایر نماگرها پیشی گرفت و نهایتا بازار با کلیت ۶۰ درصدی مثبت به کار خود پایان داد که این امر نشان می‌دهد اکثریت نمادها در مسیر رشد قرار داشتند و بازار دچار تمرکز محدود بر چند نماد خاص نبود.
آنچه در بورس سه‌شنبه گذشت
بازار سرمایه چهارمین روز معاملاتی هفته را با پشتوانه‌ای قوی آغاز کرد. در نیم ساعت ابتدایی پیش‌گشایش ۹.۶همت سفارش خرید وارد تابلوی معاملاتی شد و این موضوع به‌وضوح نشان داد که سرمایه‌گذاران نه‌تنها در موقعیت تماشا قرار ندارند، بلکه به شکل فعال به دنبال پیشی گرفتن از موج تقاضای شکل‌گرفته هستند. تداوم فضای گاوی در سه روز اخیر، بیانگر شکل‌گیری اعتماد جمعی نسبت به پایداری روند صعودی است؛ چرا که چنین روندی معمولا زمانی رخ می‌دهد که معامله‌گران از یک سناریوی مشترک پیروی می‌کنند و واگرایی میان سهامداران بزرگ و خرد کاهش می‌یابد.
شاخص کل که از ابتدای هفته وارد فاز صعودی شده بود، با تکیه بر پیشتازی گروه‌های بزرگ از جمله شیمیایی‌ها، استخراج کانه‌های فلزی و چندرشته‌ای صنعتی، توانست با فاصله معناداری از نماگر هموزن حرکت کند. رشد ۱.۵۴ درصدی شاخص کل پس از ۹۸ روز انتظار، نشان از فعال شدن دوباره موتور محرکه بازار دارد و ورود این شاخص به کانال سه‌میلیون و ۱۷۵ هزار واحد، برای بسیاری از فعالان به‌عنوان سیگنال خروج از فاز اصلاح تفسیر شده است. در سوی دیگر، شاخص هموزن که طی شش روز اخیر روندی مثبت را پشت سر گذاشته، با ثبت افزایش ۰.۷۱ درصدی نشان داد که جریان تقاضا صرفا محدود به سهام بزرگ نیست و سهام متوسط و کوچک نیز در حال تجربه بازگشت نقدینگی هستند. این همزمانی رشد دو نماگر، از منظر تکنیکی، یکی از نشانه‌های شروع یک روند پایدار محسوب می‌شود.
ارزش معاملات در بازار دیروز با ثبت رقم ۱۶ هزار و ۵۶۴میلیارد تومان، بار دیگر سطح قابل قبول نقدشوندگی را به بازار بازگرداند. ورود پول هزار و ۱۱۶میلیارد تومانی نیز نشان‌دهنده تغییر معنادار رفتار سرمایه‌گذاران است؛ زیرا در دوره‌های گذشته، شاهد ورود و خروج‌های لحظه‌ای و شکننده بودیم، اما اکنون جریان ورود پول با ثبات بیشتری دنبال می‌شود. پیشتازی محصولات شیمیایی با ۴۷۶میلیارد تومان ورود پول، استخراج کانه‌های فلزی با ۲۸۰میلیارد تومان و چندرشته‌ای‌های صنعتی با ۱۲۹میلیارد تومان، آرایش جدیدی از اعتماد سرمایه‌گذاران به خبرهای بنیادی پیرامون صنایع صادرات‌محور را نمایان کرد. دارویی‌ها که طی روزهای گذشته یکی از پنج گروه جذاب بازار بودند، دیروز نیز ۱۰۸میلیارد تومان ورود نقدینگی را ثبت کردند و به نظر می‌رسد گزارش‌های ۶ماهه این صنعت توانسته انتظارات نسبت به آینده سودآوری را تغییر دهد.
با این حال، سمت مقابل بازار نیز پیام‌های روشنی داشت. گروه بانکی برای دومین روز متوالی در صدر خروج پول قرار گرفت و با ثبت ۱۳۳میلیارد تومان خروج نقدینگی به یکی از قرمزترین گروه‌های تابلوی سبز بورس بدل شد.
برخی تحلیلگران این خروج را نه ناشی از ضعف بنیادی، بلکه به دلیل تغییر موقت تمرکز سرمایه‌گذاران از سهام ریالی به سمت سهام دلاری ارزیابی کردند. انبوه‌سازان و نیروگاهی‌ها نیز هر یک با خروج حدود ۵۶میلیارد تومان نقدینگی، در فهرست گروه‌های مغفول‌مانده بازار قرار گرفتند که این امر بیانگر ترجیح فعالان بازار به صنایع دارای چشم‌انداز شفاف‌تر در کوتاه‌مدت است.
در بین صندوق‌های قابل معامله، سهامی‌ها با ثبت ورود ۲۲۰میلیارد تومان نقدینگی خوش درخشیدند؛ موضوعی که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران غیرمستقیم نیز در حال ورود دوباره به بازار هستند و این ورود می‌تواند به‌عنوان یک شاخص تاییدکننده روند صعودی تلقی شود. عملکرد مثبت طلایی‌ها، بخشی‌ها و صندوق‌های اهرمی نیز نشان داد که انتظار رشد قیمت دارایی‌ها در میان سرمایه‌گذاران تقویت شده است، درحالی‌که صندوق‌های درآمد ثابت با افت تقاضا مواجه شدند.
نکته قابل‌توجه اینکه سفارش‌های خرید محدود به پیش‌گشایش نبود و تا پایان بازار ادامه یافت. بازار سرمایه با کلیت ۶۰ درصدی مثبت و ۲.۰۶همت سفارش خرید به کار خود پایان داد؛ رقمی که دو همت بیشتر از سفارش‌های فروش بود و نشان داد فشار تقاضا بر عرضه غلبه داشته است. این موضوع به‌روشنی حاکی از برتری قطعی سمت خرید و شکل‌گیری مازاد تقاضا در بازار است؛ وضعیتی که اگر در روزهای آینده تداوم یابد می‌تواند زمینه‌ساز شکست مقاومت‌های مهم شاخص کل شود.
سهامداران در حال پیش‌خور کردن افق‌های آتی
سلمان نصیرزاده با اشاره به تغییر فضای روانی بازار پس از فروکش‌کردن ریسک‌های سیاسی و امنیتی بیان کرد: «در روزهای اخیر، آرامش نسبی در حوزه‌های ژئوپلیتیک و کاهش التهابات در بازارهای موازی همچون طلا و ارز، در کنار تداوم حمایت‌های مالی و مخابره اخبار مثبت از سوی نهادهای سیاستگذار، موجب شد ارزش بازار سرمایه به همان سطوح پیش از جنگ تحمیلی ۱۲روزه برگردد. این بازگشت نشان می‌دهد که بازار سهام توانسته بخش قابل‌توجهی از شوک وارده را جذب و ترمیم کند.»
وی با اشاره به عملکرد شاخص‌ها افزود: «از زمان آغاز درگیری‌ها، ارزش بازار سهام حدود ۲۳ درصد کاهش یافت و کف حمایتی آن از اواسط شهریورماه تثبیت شد. در ادامه و با فروکش‌کردن هیجانات، ارزش ریالی بازار بیش از ۳۰ درصد رشد کرده و اکنون تنها ۴ درصد تا سقف ثبت‌شده در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ فاصله دارد. این موضوع نشان می‌دهد که بازار نه تنها در حال جبران ریزش‌هاست بلکه مجددا به فاز پیش‌رونده وارد شده است.»
او وضعیت بازار از منظر دلاری را نیز مورد ارزیابی قرار داد و گفت: «بازار سهام پس از جنگ تحمیلی ۱۲روزه با افت ۴۳ درصدی تا سطح ۶۷میلیارد دلار مواجه شد؛ اما از اوایل مهرماه تاکنون با رشد ۳۴درصدی به حدود ۸۹میلیارد دلار رسیده است. با وجود این رشد قابل‌توجه، همچنان فاصله‌ای حدود ۳۲ درصد با سطح ۱۱۸میلیارد دلاری پیش از حمله وجود دارد که این فاصله می‌تواند به‌عنوان ظرفیت بالقوه رشد تفسیر شود.»
نصیرزاده در ادامه به جذابیت‌های ارزش‌گذاری بازار اشاره و اظهار کرد: «نسبت قیمت به سود (P/E) در حال حاضر در سطح ۶.۲ واحد و نسبت ارزش بنگاه به سود عملیاتی (EV/EBIT) در حدود ۵.۶واحد قرار دارد؛ درحالی‌که این نسبت‌ها پیش از بحران به ترتیب ۷.۵و ۶.۶واحد بودند. کاهش این نسبت‌ها نشان می‌دهد بازار در موقعیت ارزنده‌تری نسبت به قبل از بحران قرار گرفته و این خود می‌تواند نیروی محرکهای برای جذب سرمایه باشد.»
او همچنین به عوامل بنیادین حمایت‌کننده از بازار اشاره کرد و گفت: «انتقال ارز حاصل از صادرات به تالار دوم نیما و سیاست‌های در دست بررسی همچون حذف هاب‌های اروپایی از فرمول نرخ خوراک ـ که در صورت تایید رسمی می‌تواند ساختار هزینه‌ای صنایع بزرگ را بهبود دهد ـ از جمله عواملی است که می‌تواند زمینه‌ساز رشد ارزش ذاتی شرکت‌ها باشد.»
با این حال وی هشدار داد: «فضای سرمایه‌گذاری همچنان تحت تاثیر ابهامات سیاسی و امنیتی قرار دارد و این موضوع موجب رفتارهای محتاطانه به‌ویژه از سوی سرمایه‌گذاران بزرگ در افق‌های میان‌مدت شده است. علاوه بر آن، نرخ‌های بالای تامین مالی و بازده بدون ریسک در محدوده ۳۶ درصد، به‌عنوان یکی از موانع اصلی در تقویت جریان نقدینگی به سمت بازار سهام مطرح است.»
نصیرزاده تصریح کرد: «بر اساس داده‌های فعلی، بازار در بعد دلاری دارای حمایت ۸۰میلیارد دلاری و مقاومت ۱۰۰میلیارد دلاری است و از دید ارزش ریالی نیز در سطح ۱۱ هزار همت به‌عنوان مقاومت مهم پیش‌رو تعریف می‌شود. در صورت عبور از این سطوح، می‌توان انتظار ورود بازار به فاز جدیدی از رشد را مطرح کرد.»
وی در پایان تاکید کرد: «تقاضای فعلی بازار، خرید آینده بازار است؛ به این معنا که سرمایه‌گذاران با تکیه بر انتظارات مثبت از بهبود متغیرهای درون‌زای اقتصاد و عملکرد شرکت‌ها در حال پیش‌خور کردن افق‌های آتی هستند. در صورت تداوم روند بهبود بنیادین، انتظار می‌رود نسبت‌های ارزش‌گذاری فعلی یک تا دو واحد دیگر کاهش یابد که این امر به معنای تقویت جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سهام خواهد بود.»
شکل‌گیری یک مسیر پایدار
بازار سهام در معاملات روز سه‌شنبه، تصویری باثبات و منضبط از خود به نمایش گذاشت. امیرحسین جنانی، کارشناس بازار سرمایه با اعلام این موضوع عنوان کرد: «فضای عمومی بازار که طی روزهای اخیر تحت فشار روانی قرار داشت، دیروز با حمایت‌های هدفمند در نیمه نخست معاملات آرام‌تر شد و شاخص کل در مسیر تعادل قرار گرفت. با این حال، در نیمه دوم، گروه پتروشیمی با بازتاب مجدد اخبار مثبت این صنعت، توانست جریان تقاضا را احیا کرده و بازار را در مسیر صعودی به پایان برساند.»
وی مهم‌ترین ویژگی معاملات روز گذشته را چرخش هوشمند نقدینگی دانست و گفت: «سرمایه‌ها به‌تدریج از صنایع کم‌بازده‌تر همچون پالایشی و خودرویی خارج شده و به سمت دو محور اصلی بازار، یعنی پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها حرکت کردند. این جابه‌جایی، نشانه‌ای روشن از شکل‌گیری لیدرهای جدید و آغاز مرحله‌ای تازه از تمرکز سرمایه در صنایع پایه محسوب می‌شود.»
جنانی عنوان کرد: «اگر بازار در روزها و هفته‌های پیش‌رو مسیر اصلاح زمانی یا نوسان محدود در دامنه قیمتی مشخص را طی کند، حتی اصلاحی در محدوده ۸ تا ۱۰ درصد نیز می‌تواند رخدادی سالم و سازنده تلقی شود. چنین حرکتی به تثبیت قیمت‌ها در سطوح منطقی و کاهش نگرانی از افت‌های هیجانی منجر خواهد شد. بازار کنونی با توجه به رفتار متعادل و هماهنگی میان بازیگران اصلی، ظرفیت ریزش‌های شدید را ندارد، اما برای عبور از مقاومت‌های مهم، همچنان به محرکهای بنیادی تازه نیازمند است.» این تحلیلگر ادامه داد: «در این میان، انتشار گزارش‌های میان‌دوره‌ای و ماهانه شرکت‌ها توانست فرصتی دوباره برای جذب نقدینگی تازه فراهم کند. شفاف‌تر شدن وضعیت مالی و عملکرد صنایع، زمینه تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر سرمایه‌گذاران را ایجاد می‌کند و انگیزه جریان پول برای بازگشت به بازار را افزایش می‌دهد.»
وی گفت: «به نظر می‌رسد برای تداوم مسیر صعودی، بازار به نیروی کمکی جدیدی نیاز دارد. این نیرو می‌تواند از انتقال نقدینگی از صندوق‌های طلا به سهام، یا از محل اخبار مثبت در حوزه‌هایی نظیر معدنی‌ها، بورس کالا، خودرویی‌ها و تغییر فرمول خوراک پتروشیمی‌ها تامین شود.»
جنانی بیان کرد: «در مجموع، روند اخیر بازار در فضایی کنترل‌شده و هدفمند در حال شکل‌گیری است. ورود نقدینگی جدید با دقت انجام می‌شود، حمایت‌ها مستمر و سازمان‌یافته هستند و نشانه‌های روشنی از مدیریت و بلوغ رفتاری در معاملات بازار سرمایه دیده می‌شود؛ نشانه‌ای امیدوارکننده از شکل‌گیری یک مسیر پایدار و کم‌ریسک در ماه‌های پیش‌رو.»
