صنایع بورسی زیر چتر حمایتی سند بودجه قرار می‌گیرند؟
بورس به سند بودجه چشم دوخته است
مهدی کریمی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به گفت‌وگوهای گذشته با «دنیای اقتصاد»، گفت: در گفت‌وگویی که پس از شروع جنگ صورت گرفت؛ در زمانی که تنها چهار تا پنج روز از تنش‌ها گذشته بود و بازار با افت حدود ۱۲ تا ۱۳ درصدی شاخص‌ها مواجه شد. در همان مقطع، صندوق‌های حمایتی تازه ورود به خرید سهام را آغاز کرده بودند و فضای عمومی کشور نیز به‌دلیل افزایش ریسک‌های سیاسی و امنیتی، به‌شدت ریسک‌گریز شده بود. در آن زمان تاکید شد که حضور نهادهای حاکمیتی برای حمایت از بازار کاملا ضروری و نیز طبیعی است و اگر این حمایت‌ها در قیمت‌های مناسب انجام شود، نه‌تنها هزینه‌زا نخواهد بود، بلکه می‌تواند برای دولت و اقتصاد نیز ارزش خلق کند. اکنون که دو تا سه ماه از آن دوره گذشته و شاخص‌ها حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد و بسیاری از سهام حتی ۴۰ تا ۵۰ درصد نسبت به کف‌های قیمتی رشد کرده‌اند، مشخص است که ورود حمایتی در نقاط پایین بازار تصمیمی درست بوده است؛ حمایتی که نه‌تنها زیان‌بار نبود، بلکه سودآوری هم داشت و مهم‌تر از همه به بازگشت تدریجی اعتماد سرمایه‌گذاران کمک کرد.
وی با اشاره به مصاحبه خود در تاریخ 9 مهرماه با روزنامه «دنیای اقتصاد»، گفت: جز برخی اظهارنظرها، نشانه‌ای روشن از برنامه‌های اجرایی دیده نمی‌شود. اما طی یکی، دو ماه اخیر، شواهدی از شکل‌گیری اقدامات و ایستادگی بر مواضع درست مشاهده شده و امید می‌رود این سیاست‌ها با سازوکارهای تدریجی و بدون ایجاد شوک، به اصلاحات پایدار منجر شود.
کریمی به ارزیابی وضعیت بازار سهام پرداخت و گفت: طی یک ماه اخیر شاخص کل حدود ۳۲ درصد رشد داشته است؛ بازدهی در نمادهای بزرگ بیشتر و در سهم‌های کوچک به‌طور نسبی کمتر بوده است. اکنون بازار سهام، به محدوده سقف‌های قیمتی اردیبهشت‌ماه رسیده است و با وجود آنکه اصلاح قیمت‌ها در کوتاه‌مدت منطقی به‌نظر می‌رسد، تصویر کلی بازار تا پایان سال همچنان صعودی است. عبور از سقف تاریخی شاخص کل محتمل بوده و می‌توان انتظار داشت طی هفت تا هشت ماه آینده، شاخص در محدوده 3.5 تا 4 و حتی 4.5میلیون واحد قرار گیرد. مهم‌ترین محرک برای شکست سقف بازار و تداوم رشد، بودجه سال آینده خواهد بود.
بحث نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و نحوه مواجهه دولت با این موضوع، برای صنایع گازمحور اهمیت راهبردی دارد. از سوی دیگر، اگر در سایر صنایع نیز هزینه‌های تحمیلی جدید ایجاد نشود و سیاست دولت بر حمایت از تولید و جذب سرمایه‌گذاری استوار بماند، می‌توان انتظار داشت که بازار سرمایه واکنش مثبتی نشان دهد. تجربه دو ماه اخیر حکایت از آن دارد که سیاستگذاران بیش از گذشته به ضرورت سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران واقف شده‌اند. همین موضوع احتمال عدم‌اعمال شوک‌های منفی در بودجه را افزایش می‌دهد و امید به انتشار اخبار مثبت برای صنایع مختلف را تقویت می‌کند.
وی افزود: موضوع مهم دیگر، اصلاح سیاست ارز ترجیحی و قیمت حامل‌های انرژی از جمله بنزین است. امروز بسیاری از سیاستگذاران خود منتقد وضع موجود هستند و هزینه‌های سنگینی که این سیاست‌ها به بودجه تحمیل می‌کند، باعث شده موضوع اصلاحات ارزی و قیمتی جدی‌تر از گذشته مطرح باشد. در صورت انجام این اصلاحات، قدرت دولت برای اجرای برنامه‌های توسعه‌ای و تقویت سرمایه‌گذاری بیش از پیش افزایش خواهد یافت. در این میان صنعت فولاد را نیز باید به‌عنوان بخشی از روند اصلاحات ارزی مورد توجه قرار داد. حرکت گام‌به‌گام دولت در کاهش شکاف ارزی از این صنعت آغاز شده است. شرکت‌های کوچک فولادی اکنون در تالار دوم ارز می‌فروشند و هرچه شرکت‌ها به انتهای زنجیره تولید نزدیک‌تر باشند، امکان بیشتری برای عرضه ارز در این بازار دارند.
قرار است در ادامه، صنایع مس، روی و آلومینیوم نیز به همین مسیر بپیوندند و پس از آن نوبت صنایع بزرگ‌تر برسد. از آنجا که نرخ‌های ارزی تخصیصی برای مسافران و سایر مصارف نیز به بازار آزاد نزدیک‌تر شده، امید به کاهش فاصله نرخ رسمی و آزاد تقویت شده است و می‌توان انتظار داشت این سیاست به سایر بخش‌های صنعتی نیز تسری یابد.در مجموع، به‌نظر می‌رسد اقتصاد ایران در نقطه‌ای قرار دارد که تصمیمات سیاستی اگر به‌درستی و بدون ایجاد شوک اتخاذ شوند، می‌توانند نقش مهمی در بهبود فضای کسب‌وکار، افزایش سرمایه‌گذاری و ثبات بازار سرمایه داشته باشند. امیدواریم خروجی این سیاست‌ها به تقویت تولید و رشد پایدار اقتصادی منجر شود.
صنایع از حمایت‌های دولت بهره‌مند می‌شوند؟
هاتف شاملو، کارشناس بازار سرمایه به آغاز روند صعودی بورس اشاره کرد و گفت: با ورود نقدینگی قدرتمند از کف شاخص 2میلیون و 400 هزار واحدی، شاهد شکل گرفتن یک اعتماد به نفس در بازار سهام بودیم که این جریان سرمایه عمدتا به‌سمت سهام بزرگ حرکت کرد و توانست روندی صعودی را شکل دهد. همچنین موجب بازگشت امید به سوددهی در بازار سهام شد و با گذشت شاخص از محدوده‌های مقاومتی، امید تقویت شد و تا محدوده سقف تاریخی شاخص کل نزدیک شد. البته قیمت بسیاری از سهم‌ها فاصله زیادی با زمانی دارند که شاخص در این محدوده بود. به بیان دیگر، شاخص کل وضعیت دقیق تمام نمادها را مشخص نمی‌کند.وی به اخبار مثبت در این زمینه اشاره کرد: انتشار اخبار مثبت درباره صنایع، فضای بازار را تغییر داد. گزارش‌های مالی فصل تابستان شرکت‌ها، به‌جز صنعت فولاد و بخشی از فلزات که تحت فشار قطعی برق و هزینه‌های افزایش‌یافته قرار داشتند، عموما مناسب بود. صنایع تورم‌محور مانند غذایی، زراعتی و سیمانی عملکرد قابل قبولی داشتند. همچنین بانک‌ها و شرکت‌های روانکار نیز گزارش‌های خوبی ارائه دادند و پالایشی‌ها نیز با اتکا به بهبود کرک‌اسپرد،
در جمع صنایع اثرگذار بودند.وی افزود: حذف دو هاب گازی از فرمول نرخ خوراک، در صورت اجرا، می‌تواند سودآوری شرکت‌های متانول و اوره را به‌طور معنادار افزایش دهد. با فروکش نسبی اثر آن، خبر امکان عرضه ارز حاصل از صادرات فولادی‌ها در بازار توافقی دوم منتشر شد. این تصمیم، نرخ تسعیر فروش صادراتی را افزایش داده و به‌ویژه برای شرکت‌هایی که تحت فشار کاهش حجم صادرات بوده‌اند، می‌تواند عملکرد ریالی را بهبود دهد.
بسیاری از فعالان منتظرند که صنایع دیگری چون خودرو و بانک نیز از تصمیمات حمایتی بهره‌مند شوند تا امکان ادامه‌دار بودن روند صعودی تقویت شود. در صورت تقویت سودآوری شرکت‌های پتروشیمی و فولادی، بخشی از درآمدهای دولت از حوزه گاز را کاهش می‌یابد؛ اقدامی که می‌تواند کسری بودجه را افزایش دهد. با این حال، هنوز مشخص نیست این سیاست در بودجه ۱۴۰۵ چگونه ادامه خواهد یافت. شاملو به چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار سهام اشاره کرد: انتظار می‌رود که شاخص در محدوده سقف تاریخی وارد اصلاح زمانی یا قیمتی شود. در مقابل، این احتمال نیز وجود دارد که با انتشار اخبار مثبت جدید، مقاومت شکسته شود و بازار پس از اصلاحی کوتاه، مسیر صعود را ادامه دهد. همچنین در صورت ورود پول پرقدرت، می‌توان انتظار داشت که اصلاح بازار محدود باشد و از سطح مقاومتی عبور کند.
