شرایط برای سقف‌شکنی مهیا است؟
به نظر فعالان بازار سرمایه، بورس تهران برای عبور از سقف تاریخی خود نیازمند تحولات اقتصادی و انتشار اخبار مثبت و فاصله گرفتن از ریسک‌های سیاسی و تنش‌هایی است که نسبت به گذشته، از احتمال آن کاسته شده است. بنابراین، عبور شاخص کل از سقف تاریخی بدون مولفه‌های مذکور امکان‌پذیر نیست.
صعود ادامه‌دار است؟
محمدرضا بیک‌زاده‌مقدم، کارشناس بازار سرمایه به ارزیابی وضعیت بازار سهام پرداخت و گفت: با نزدیک‌شدن شاخص کل بورس به سقف قبلی و قرار گرفتن بازار در همان محدوده، نکته مهمی که در وضعیت این روزها به چشم می‌خورد، قدرت بالای خریداران است. اصلاح‌های بازار به‌گونه‌ای رقم می‌خورد که معمولا یک روز زمان می‌برد و پس از آن دوباره جریان تقاضا قدرت می‌گیرد. این رفتار نشان‌دهنده حضور نقدینگی قدرتمند و خریداران جدی در بازار سرمایه است و اگر این وضعیت استمرار یابد، می‌توان انتظار داشت که شاخص کل از سقف قبلی عبور کرده و روند صعودی خود را ادامه دهد. البته از منظر دلاری، بازار سرمایه همچنان در سطوح پایینی قرار دارد و فاصله زیادی با ارزش‌های واقعی خود دارد. با توجه به شرایط کلی اقتصاد کشور و عواملی که می‌توانند در آینده اثرگذار باشند، همچنان زمینه رشد برای بازار وجود دارد.
وی افزود: در بخش بنیادی نیز خبرهای مثبتی در حال مخابره است. یکی از مهم‌ترین موضوعات، طرح حذف هاب‌های اروپایی از فرمول قیمت گاز صنایع در بودجه سال آینده است. چنین تصمیمی می‌تواند به‌طور مستقیم بر صنایع بزرگ مصرف‌کننده گاز مانند اوره و متانول اثر بگذارد و هزینه‌های تولید آنها را کاهش دهد. این موضوع برای بسیاری از شرکت‌هایی که بخش قابل‌توجهی از هزینه‌هایشان به قیمت گاز وابسته است، خبر بسیار مهمی محسوب می‌شود. در کنار این، بحث حذف مالیات صادراتی از اوره به عنوان یک کالای نیمه‌خام نیز مطرح شده است. اوره یک کالای نهایی در زنجیره ارزش پتروشیمی محسوب می‌شود و ادامه فرآوری مشخصی بعد از آن وجود ندارد، بنابراین مشمول‌کردن آن در دسته کالاهای نیمه‌خام منطقی نبود. در صورت تصویب این اقدام، حاشیه سود شرکت‌های تولیدکننده اوره بهبود محسوسی خواهد داشت و می‌تواند اثر مثبتی بر ارزش سهام آنها بگذارد.
کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: خبر قابل‌توجه دیگر، امکان انتقال ارز حاصل از صادرات شرکت‌ها به تالار دوم و نزدیک‌شدن نرخ تسعیر درآمدهای ارزی به قیمت بازار آزاد است. چنین تغییری می‌تواند سودآوری بخش بزرگی از بنگاه‌های صادرات‌محور را افزایش دهد و بدون تردید بر انتظارات بازار سرمایه اثرگذار خواهد بود. با وجود مجموعه این اخبار مثبت، نرخ بهره همچنان در بازار پول بالا است و با توجه به فشارهای تورمی و کسری بودجه دولت، احتمال افزایش بیشتر نرخ بهره در مسیر سال پیش‌رو وجود دارد. این عامل می‌تواند بخشی از جذابیت بازار سرمایه را تحت فشار قرار دهد و بخشی از سرمایه‌ها را به سمت بازارهای کم‌ریسک‌تر هدایت کند. با این حال، آنچه در رفتار بازار این روزها کاملا مشهود است، حضور پرقدرت خریداران و تمایل جریان نقدینگی به ماندن در بازار سهام است.
بورس از سقف تاریخی خود عبور می‌کند؟
بهرنگ شادرو، کارشناس بازار سرمایه به ارزیابی وضعیت بازار سهام پرداخت و گفت: در شرایط فعلی، شاخص کل بورس به سقف تاریخی خود نزدیک شده است. البته باید به این نکته اشاره کرد که به‌رغم رسیدن ریالی شاخص به قله قبلی، ارزش دلاری بازار سرمایه همچنان فاصله بسیار زیادی با اوج سال ۱۳۹۹ دارد. در آن زمان ارزش بازار حدود ۴۰۰میلیارد دلار برآورد می‌شد، اما امروز این رقم به حدود ۱۰۰میلیارد دلار رسیده و به‌عبارت دیگر برای اینکه بگوییم بازار از نظر دلاری به سقف خود رسیده، باید چهار برابر شود. با این حال، از منظر ریالی در محدوده‌ای قرار داریم که می‌توان آن را در نزدیکی سقف تاریخی شاخص دانست.
وی افزود: مروری بر رفتار شاخص در سال‌های گذشته نشان می‌دهد هر زمان که بازار به سقف قبلی خود رسیده، تقریبا بدون مقاومت قابل‌توجه توانسته است از آن سطح عبور کند. به نظر می‌رسد با توجه به شرایط فعلی و اراده بازارساز، به نظر بازار می‌تواند روند رشد خود را ادامه دهد، البته این روند با سرعت قبل نخواهد بود. استمرار تزریق اخبار مثبت و بهبود فضای روانی بازار، همچنان برای حفظ رونق نسبی ضروری است. به نظر می‌رسد سیاستگذاران نیز ترجیح می‌دهند جریان نقدینگی از بازارهای موازی دور نگه داشته شود و فعلا رونق در بازار سرمایه حفظ شود.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه اضافه کرد: تحولات اخیر بازار نیز همین موضوع را تایید می‌کند؛ نقدینگی میان صنایع مختلف در گردش است. یک روز سهام فولادی‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد و روز دیگر به‌واسطه خبرهای جدید، پتروشیمی‌ها یا پالایشی‌ها در مرکز توجه قرار می‌گیرند. در ساعات پایانی معاملات برخی روزها نیز بانکی‌ها با اقبال مواجه می‌شوند. این چرخش پول نشان می‌دهد هدف فعلی، حفظ سرمایه در بازار و جلوگیری از خروج منابع است. از سوی دیگر، نباید فراموش کرد که بازار پس از افت قابل‌توجه ناشی از شرایط سیاسی و جنگ منطقه‌ای، به نقطه پیش از این ریسک‌ها رسیده است.
با توجه به اینکه در ماه‌های آتی زمان تقدیم شدن سند بودجه به مجلس است، شادرو در مورد نحوه حمایت دولت از بازار سهام گفت: ماهیت بازار سرمایه، تابعی از سیاست‌های اقتصادی کلان است و نباید هدف اصلی سیاستگذار، حمایت مستقیم از بورس باشد. اگر دولت حمایت از تولید را در اولویت قرار دهد، نتیجه طبیعی آن رونق بازار سرمایه خواهد بود. فعالان اقتصادی سال‌هاست درخواست دارند که اقتصاد کشور پیش‌بینی‌پذیر شود؛ قوانینی که هر شب تغییر می‌کنند مانع سرمایه‌گذاری بلندمدت هستند. مسائلی نظیر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، تخفیف پالایشی‌ها، نحوه عرضه خودرو در بورس کالا، قیمت‌گذاری دستوری و سایر تصمیمات خلق‌الساعه، بسیاری از بنگاه‌ها را از مسیر سودآوری پایدار خارج می‌کند.
وی در پایان تاکید کرد: بنابراین پرسش اساسی این نیست که چگونه باید از بورس حمایت کرد، بلکه این است که چه راهکارهایی می‌تواند موجب رونق اقتصاد شود. اگر تولید تقویت شود، اثر مثبت آن بدون نیاز به مداخله مستقیم، در بازار سرمایه انعکاس خواهد یافت؛ خواسته‌ای که تقریبا تمام فعالان بازار سال‌هاست بر آن تاکید دارند، هرچند چالش‌های دولت نیز قابل انکار نیست. با این حال، حرکت در مسیر تقویت تولید، موثرترین و پایدارترین راه برای حمایت از بازار سرمایه خواهد بود.
