کارنامه متناقض دولت‌های ترامپ

هر چهار سال یک‌ بار با انتخابات ریاست ‌جمهوری آمریکا، گمانه‌زنی‌هایی درباره برنده انتخابات وجود دارد و تصمیمات فعالان بازار سرمایه در کوتاه‌مدت تا حدی تحت‌تاثیر این رویداد قرار می‌گیرد. با این وجود تاریخ نشان می‌دهد که انتخابات ایالات متحده در بلندمدت، تقریبا بر بازار سهام بی‌تاثیر است. طبق گزارش بلومبرگ، در دوره پس از جنگ جهانی دوم، بازار تحت هر دو دولت دموکرات و جمهوری‌خواه بازده‌های خوبی داشته است، اگرچه تحقیقات CFRA نشان داد که از نظر بازده مطلق، عملکرد بازار تحت دولت‌های دموکرات بهتر بوده است.

بازار سهام در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ با رشد قابل‌توجهی همراه بود، اما در دوره دوم ریاست جمهوری او شاخص‌ها با نوسانات بیشتری همراه بوده‌اند. در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ که از ژانویه سال ۲۰۱۷ آغاز شد و تا ژانویه سال ۲۰۲۱ ادامه داشت، شاخص S&P ۵۰۰ در مجموع ۶۷.۳درصد رشد کرد. در چهار سال بعدی که دولت ایالات متحده توسط دموکرات‌ها اداره می‌شد و بایدن ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا را به عهده داشت، این شاخص ۵۵درصد رشد کرد.  البته در دوره بایدن بازار سهام با نوساناتی هم همراه بود؛ نوساناتی مانند رشد ۲۶درصدی در سال ۲۰۲۱ یا افت ۲۰درصدی در سال ۲۰۲۲. از زمان آغاز دور دوم ریاست جمهوری ترامپ در اولین ماه سال میلادی جاری، شاخص با نوسانات بسیاری همراه بوده است. این شاخص از ابتدای دور دوم ریاست جمهوری ترامپ تا ۲۰ اکتبر، ۱۵.۸درصد رشد داشته است.

دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ

دوره اول ترامپ با یک بازار صعودی (bull market) قوی شروع شد. کاهش مالیات شرکت‌ها از ۳۵درصد به ۲۱درصد در سال ۲۰۱۷ و مقررات‌زدایی (deregulation) بانکی، دو عامل اصلی بودند که به افزایش شدید بازدهی و رشد شاخص‌های بازار سرمایه در آمریکا انجامیدند. سیاست‌های ترامپ اعتماد سرمایه‌گذاران را افزایش داد، اما پاندمی کووید-۱۹ در ۲۰۲۰ یک شوک موقت ایجاد کرد. شاخص S&P ۵۰۰ از حدود ۲هزار و ۲۷۱ در ژانویه سال ۲۰۱۷به ۳هزار و ۷۹۸ در ژانویه سال ۲۰۲۱ رسید که معادل رشد ۶۷.۳درصدی است. این به معنای رشد متوسط ۱۴.۵درصد در سال است و یکی از بهترین عملکردها در دوره‌های ریاست جمهوری اخیر را به نام ترامپ ثبت می‌کند. رشد بالای شاخص‌های اصلی از جمله S&P ۵۰۰ و DJIA، تاثیر مثبت سیاست‌های حمایت‌گرایانه از کسب‌وکارها را نشان می‌دهد؛ اما تاثیر سیاست‌های دولت قبلی و شوک کووید نیز قابل انکار نیست.

S&P ۵۰۰ زیر فشار تعرفه‌ها

با توجه به سیاست‌های حمایت‌گرایانه اقتصادی دولت دوره اول ترامپ و رشد چشم‌گیر شاخص‌های مهم بورسی، دوره دوم ریاست جمهوری او با انتظارات بالایی آغاز شد. اما در واقعیت و از زمان انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا در نوامبر سال ۲۰۲۴ تاکنون، بازار سرمایه آمریکا نوسانات زیادی را پشت سر گذاشته است. شاخص S&P ۵۰۰ از نوامبر ۲۰۲۴ تا ژانویه ۲۰۲۵ با رشد ۳.۶ درصدی همراه شد.

 پس از آن سیاست‌های حفاظت‌گرایانه مانند تعرفه‌های سنگین بر واردات و تنش‌های آمریکا با متحدان تجاری خود منجر به نوسانات شدید در ماه آوریل شد. ۱۰۰ روز ابتدایی دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ با افت ۷.۹درصدی این شاخص همراه بود تا بدترین ۱۰۰ روز اول ریاست جمهوری یک رئیس‌جمهور برای بازار سهام در ۸۰ سال اخیر به‌نام دونالد ترامپ ثبت شود. در این صد روز، حدود ۳.۶۶تریلیون دلار از ارزش کل S&P ۵۰۰ کاسته شد.  اعلام تعرفه‌های گسترده، اقدامات تلافی‌جویانه چین و کاهش GDP از جمله عواملی بودند که باعث سقوط‌های شدید روزانه شدند. شاخص از کف آوریل، بیش از ۳۴درصد رشد کرد و افت شدید در این ماه را جبران کرد، اما عدم اطمینان تجاری همچنان ریسک را بالا نگه داشته است. به‌طور کلی بررسی عملکرد شاخص S&P ۵۰۰ رشد ۱۵.۸درصدی این شاخص از ابتدای سال تا ۲۰ اکتبر را نشان می‌دهد.

ثبات عملکرد بازار سهام در بلندمدت

از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون، بازار سهام آمریکا با میانگین بازده سالانه حدود ۱۰درصد برای شاخص S&P ۵۰۰، روند صعودی بلندمدتی را تجربه کرده است. حتی با وجود بحران‌های بزرگ مانند رکود ۱۹۷۳، دوشنبه سیاه ۱۹۸۷، حباب دات‌کام ۲۰۰۰ و بحران مالی ۲۰۰۸، داده‌های تاریخی رشد بلندمدت شاخص را تضمین می‌کنند.  از سال ۱۹۸۱ یعنی دوره ریاست جمهوری ریگان تا ۲۰۲۵، دوره اول ریاست جمهوری ترامپ (۲۰۲۱-۲۰۱۷) با رشد ۶۷.۳ درصد شاخص S&P ۵۰۰ در طول دوره ریاست جمهوری (میانگین بازدهی ۱۳.۶ سالانه)، در رتبه دوم بهترین عملکردها قرار دارد. در رتبه اول این لیست بیل کلینتون قرار دارد. شاخص در طول ۸ سال ریاست جمهوری بیل کلینتون (۲۰۰۱-۱۹۹۳) نزدیک به ۲۱۰درصد (میانگین بازدهی ۱۵درصد سالانه) رشد کرده بود.

تاثیر عوامل کلان بر عملکرد بازار

باید به این نکته توجه کرد که با وجود تاثیر سیاست‌های دولتی بر بازار سهام، عوامل خارجی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در بازده شاخص‌ها ایفا کرده‌اند. در دوره اول ترامپ، رشد اقتصادی که از دولت اوباما به دولت بعدی به ارث رسیده بود، کاهش نرخ بهره فدرال‌رزرو و رونق جهانی فناوری، موتور محرکه اصلی رشد S&P ۵۰۰ بودند. در همین حال پاندمی کووید-۱۹ تنها یک شوک موقت بود که با بسته‌های حمایتی گسترده جبران شد. 

در دوره بایدن، اوج گرفتن هوش مصنوعی و بازگشت زنجیره تامین پس از کووید، رشد ۲۰ درصدی در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ را رقم زدند و تورم بالا و افزایش نرخ بهره در ۲۰۲۲ منجر به افت ۲۰ درصدی شد. در دوره دوم ترامپ نیز، بازیابی پس از سقوط آوریل ۲۰۲۵ عمدتا به دلیل تعویق تعرفه‌ها، کاهش مجدد نرخ بهره فدرال‌رزرو و تقاضای جهانی برای سهام گروه‌های فناوری بود. این موارد نشان می‌دهند که عوامل کلان اقتصادی و جهانی اغلب تاثیر بیشتری نسبت به سیاست‌های یک رئیس‌جمهور دارند.  به‌طور کلی از نظر بازده مطلق، بازار سهام در دوره اول ترامپ عملکرد بهتری نسبت به دوره بایدن داشت، اما دوره دوم ریاست جمهوری او تاکنون دوره پرریسک‌تری به‌نظر می‌رسد.