بورس در فاز احتیاط و استراحت
مهم‌ترین عامل برای بازگشت بورس به روند صعودی قدرتمند
محمد موذن، کارشناس بازار سرمایه به ارزیابی بورس تهران پرداخت و گفت: در هفته‌های اخیر، بورس تهران عمدتا در فاز احتیاط و استراحت قرار داشت. شاخص کل پس از طی یک موج اصلاحی به محدوده حمایتی 3میلیون و 100هزار واحد و شاخص هموزن نیز به محدوده ۹۰۳ هزار واحد رسید. در دو روز گذشته هر دو شاخص کندل‌های صعودی ثبت کردند و کمی از محدوده حمایتی فاصله گرفتند، اما این رشد فعلا بیشتر شبیه یک جرقه کوتاه‌مدت در بازاری خسته است تا نشانه‌ای از آغاز یک روند صعودی قدرتمند و پایدار. از منظر نقدینگی، ارزش معاملات خرد همچنان پایین است و طی ۱۰ روز اخیر حتی نتوانسته به میانگین ماهانه برسد. این موضوع نشان می‌دهد که هنوز تقاضای پایدار و جریان نقدینگی جدید برای تثبیت رشد بازار وارد نشده است.
کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت بازار بدهی بیان کرد: نرخ بازده تا سررسید (YTM) اوراق خزانه به 36.5درصد رسیده و روندی افزایشی دارد. این افزایش نشان‌دهنده فشار بازار بدهی و جذاب‌تر شدن اوراق کم‌ریسک برای سرمایه‌گذاران است. در چنین شرایطی احتمال جابه‌جایی نقدینگی از سمت بازار سهام به سمت بازارهای کم‌ریسک یا حتی بازارهای موازی افزایش می‌یابد.
با توجه به شرایط فعلی، انتظار می‌رود بازار در فاز رنج و نوسانی باقی بماند مگر اینکه اخبار مثبت و اثرگذاری منتشر شود. برای شاخص کل، حمایت مهم در محدوده ۳میلیون و 100 هزار واحد و مقاومت کلیدی در ۳میلیون و 230 هزار واحد قرار دارد. عبور و تثبیت شاخص بالای مقاومت ۳میلیون و 230 هزار واحد می‌تواند آغازگر یک موج صعودی پایدار باشد. با این حال تا زمانی که ارزش معاملات خرد افزایش چشم‌گیر نداشته باشد و نقدینگی جدید وارد نشود، ریسک ادامه نوسانات و حتی ادامه اصلاح زمانی تا حوالی اواسط آذر همچنان وجود دارد.
هرچند برخی اخبار می‌توانند منجر به رشدهای مقطعی در بازار شوند، از جمله افزایش ۶۰ درصدی نرخ شیر، رشد کرک اسپرد، افزایش قیمت دلار توافقی و کاهش فاصله آن با دلار آزاد، رشد قیمت کامودیتی‌ها، کاهش نرخ خوراک صنایع و حتی خبرهای مربوط به مولدسازی دارایی‌های راکد، اما این عوامل در حال حاضر برای آغاز یک روند صعودی فراگیر و پایدار کافی نیستند.
در نهایت، مهم‌ترین عامل برای بازگشت روند صعودی قدرتمند در بازار سهام، کاهش نرخ بهره و تغییر سیاست‌های پولی بانک مرکزی به سمت انبساطی است. البته اصلاحات اقتصادی و کاهش تنش‌های سیاسی نیز می‌توانند نقش مکمل و مهمی در بهبود شرایط بازار ایفا کنند.
آیا بورس می‌تواند مسیر سبز این هفته را ادامه دهد؟
رسول جاویدی، کارشناس بازار سرمایه به روند پیش‌روی بازار سهام پرداخت و گفت: با توجه به معاملات روز یکشنبه و دوشنبه در هفته جاری، انتظار می‌رود در چند روز آینده نیز بازار وضعیت مناسبی داشته باشد و احتمالا هفته سبزی را پیش‌رو خواهیم داشت. این موضوع در حالی است که هفته گذشته شاخص کل افتی حدود ۱۰۵ هزار واحدی داشت و حتی به کمتر از سه‌میلیون و 100هزار واحد نیز رسید. در مجموع، اخبار خوبی پیرامون اقتصاد و بازار سرمایه مطرح است. برای نمونه، درباره نرخ ارز در بازار توافقی باید اشاره کرد که قیمت‌ها در این بازار به‌مراتب بالاتر از نرخ حدودا ۷۰ هزار تومانی سامانه نیما است و این می‌تواند نشانه‌ای از بهبود وضعیت درآمدی و سودآوری شرکت‌ها باشد. درباره نرخ گاز نیز صحبت‌هایی مطرح شده و امیدواریم تغییراتی صورت بگیرد و قیمت‌ها واقعی و وابستگی به هاب‌های اروپایی حذف شود.
هرچند با توجه به اثری که این قیمت‌ها بر درآمدهای دولت دارد، اجرایی شدن کامل این موضوع کمی دشوار به نظر می‌رسد، اما انتظار می‌رود فرمول قیمت‌گذاری منطقی‌تر شود. در کشورهای حاشیه خلیج فارس نرخ گاز بسیار کمتر است و با توجه به سطح فناوری بالاتر آنها، هزینه تولید محصولات‌شان نیز پایین‌تر است. این کشورها رقبای جدی محصولات ما هستند و شرکت‌های داخلی علاوه بر تحمل بهای تمام‌شده بیشتر، به دلیل شرایط تحریمی و البته فروش ارز در قیمت‌های کمتر از بازار آزاد، زیان مضاعفی را تجربه می‌کنند. امیدواریم این وضعیت نیز تا حدی اصلاح شود.
در خصوص بنزین، شایعات مختلفی مطرح شده و بسیاری از این شایعات می‌تواند اثرات مثبت قابل‌توجهی بر صنایع داشته باشد. بر اساس شنیده‌ها، احتمال دارد بنزین سوپر وارداتی در بورس انرژی عرضه شود. اما چون بنزین وارداتی است، اثر خاص و مستقیمی بر سودآوری شرکت‌های پالایشی نمی‌گذارد. مزیت چنین تغییرات قیمتی برای پالایشی‌ها این است که مطالبات آنها احتمالا به‌موقع پرداخت می‌شود. از آنجا که سودآوری این شرکت‌ها بر اساس کرک‌اسپرد و همچنین نرخ دلار تعیین می‌شود، چنین تغییری می‌تواند سودآوری آنها را افزایش دهد؛ هرچند همان‌طور که گفته شد، تغییر قیمت بنزین تاثیر مستقیمی بر سود پالایشگاه‌ها ندارد. اما این تغییر می‌تواند دست دولت را بازتر کند و از طرف دیگر باعث شود بدهی‌های مربوط به این شرکت‌ها سریع‌تر تسویه شود.
در ادامه انتظار می‌رود، همان‌طور که در این هفته بازار وضعیت خوبی داشت، در روزهای آتی نیز شرایط بهبود یافته ادامه پیدا کند. اما واقعیت این است که با نزدیک شدن به زمان ارائه بودجه، همواره بحث‌ها و حاشیه‌های زیادی وجود دارد و باید دید وضعیت درآمدها و هزینه‌ها چگونه تنظیم خواهد شد و محل‌های درآمدی جدید یا افزایش درآمدهای قبلی به چه صورت برنامه‌ریزی می‌شود. از این رو لازم است نیم‌نگاهی به این موضوع داشت. در مجموع، وضعیت تولید و فروش شرکت‌ها مناسب است و گزارش‌های خوبی نیز منتشر شده است.
گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها نشان داد که با وجود جنگ و مشکلاتی که برای تولید و فروش ایجاد شده بود، عملکرد شرکت‌ها همچنان مطلوب بوده است. نرخ‌های فروش در مهرماه نیز موید این نکته‌اند که شرایط نسبت به قبل بهبود یافته است. تولید و فروش‌ها در برخی دوره‌ها با مشکل مواجه بود، اما همان هم نسبت به سال گذشته وضعیت بهتری داشت. امیدواریم در ماه‌های باقی‌مانده سال، اگر اتفاق سیاسی خاصی رخ ندهد، وضعیت شرکت‌ها همچنان رو به بهبود باشد. بخشی از این امیدواری مربوط به گروه پالایشی است و همچنین پس از آن، با توجه به گزارش‌های مناسبی که از بانک‌ها منتشر شد، انتظار می‌رود این گروه نیز وضعیت مساعدی را تجربه کند. اگر نرخ ارز در بازار دوم نیز عرضه شود و تثبیت پیدا کند، گروه پتروپالایشی و پس از آن فلزات هم می‌توانند بهره‌مندی قابل‌توجهی داشته باشند.
