پرتفوی مقاوم سرمایهگذاران در برابر تورم چیست؟
کسری بودجه دولت در سال جاری و رشد انتظارات تورمی ناشی از ریسکهای پیشِرو، تورم را به محدوده ۵۰درصد رسانده و در نتیجه، همزمان با افزایش ریسکهای سرمایهگذاری، سردرگمی در میان سرمایهگذاران خرد و کلان شدت گرفته است؛ بهگونهایکه حتی تحلیلهای بنیادی و ارزیابی ارزندگی کالاها نیز دیگر بهتنهایی سیگنال کافی برای ورود به بازار ارائه نمیدهد. در چنین شرایطی کارشناسان توصیه میکنند بخشی از سرمایه به سپردههای کالایی اختصاص یابد؛ هرچند با توجه به چشمانداز طلا، این فلز همچنان یکی از گزینههای مهم برای پوشش ریسک تورمی به شمار میرود.
سپردههای کالایی؛ حافظ سرمایه در برابر تورم
در یک گفتوگوی تحلیلی با سروش گرامی، کارشناس بازار سرمایه، او با اشاره به تداوم ریسکهای سیاسی و ژئوپلیتیک تاکید کرد: ریسک جنگ هنوز بهطور کامل رفع نشده است و همین موضوع باید در طراحی پرتفوی سرمایهگذاران لحاظ شود. او در ادامه به ارزیابی طبقات دارایی پرداخت و توضیح داد: با وجود نرخهای بالای بهره، بازده حقیقی درآمد ثابت همچنان منفی است. وقتی تورم انتظاری ۵۰درصد است، اگر درآمد ثابت بخرید، ۱۰ تا ۱۵درصد از قدرت خریدتان کم میشود. این وضعیت را نشانهای از آرامش ظاهری اما فرسایش واقعی سرمایه در بازار درآمد ثابت است. وی افزود: بخشی از سبد سرمایهگذار باید به داراییهایی اختصاص یابد که در زمان بروز شوکهای سیاسی و امنیتی نقش پوششی دارند. اگر ریسکی اتفاق بیفتد، این کالاها هستند که ارزش خودشان را حفظ میکنند. گرامی ترکیبی از طلا، نقره، مس و زعفران را مناسب دانست و یادآور شد که سرمایهگذاران میتوانند از طریق گواهی سپردههای موجود در بورس کالا به این بازارها دسترسی داشته باشند. او همچنین درباره بازار سهام اظهار کرد: اختلاف قابلتوجه میان نرخ ارز توافقی و بازار آزاد نمیتواند پایدار بماند. به باور او، در صورت کاهش این شکاف، بسیاری از شرکتها قابلیت رشد خواهند داشت و بازار سهام میتواند بازدهی دلاری ایجاد کند. بازده مورد انتظار بورس را در شرایط کنونی بیش از ۵۰درصد در افق یکساله میتوان ارزیابی کرد و این بازار همچنان جذابترین گزینه برای سرمایهگذاران ریسکپذیر و حتی ریسکمتوسط است. سروش گرامی گفت: در شرایطی با تورم بالا و ریسکهای سیاسی پابرجا، ترکیبی از سهام و کالا کارآمدترین ساختار پرتفوی است و میتواند ارزش سرمایه را حفظ کرده و از فرصتهای رشد نیز بهرهمند شود. سروش گرامی اشاره کرد: بسیاری از افراد، بهویژه کسانی که سرمایههای کوچکتری دارند، بهطور طبیعی به سمت داراییها حرکت میکنند. سرمایهگذارانی که پول کمتری دارند احتمالا سمت دلار میروند، کسانی که سرمایه متوسط دارند سراغ طلا رفته و هرکس بر اساس توان و دسترسیاش یک دارایی را انتخاب میکند تا خودش را در برابر تورم محافظت کند. او تاکید کرد: مشکل زمانی ایجاد میشود که نگاه سرمایهگذار فقط کوتاهمدت باشد. معمولا افراد در چنین شرایطی تصمیمهای شتابزده میگیرند، درحالیکه رفتار کوتاهمدت و تصمیمگیری لحظهای اغلب منجر به خطا، زیان و از دست رفتن فرصتها میشود. او توصیه کرد: حتی در دورههای پرریسک، سرمایهگذاران باید افق دید بلندمدتتری داشته باشند و ترکیب داراییهای خود را بر مبنای تحلیل و استراتژی و نه براساس هیجانات بازار بچینند. به گفته این کارشناس، در شرایطی که تورم انتظاری ۵۰درصد است و درآمد ثابت قدرت خرید را ۱۰ تا ۱۵درصد کاهش میدهد، حضور داراییهای مقاوم در برابر ریسک مانند طلا، نقره، مس و زعفران در کنار سهام، همچنان بهترین گزینه برای محافظت از ارزش سرمایه و بهرهگیری از فرصتهای رشد است.
طلا؛ گزینه همیشگی برای سرمایهگذاری
در گفتوگویی با محمدحسین علیبخشی، کارشناس بازار سرمایه، او با اشاره به وضعیت تورمی کشور گفت: تا پایان آبان، یعنی در هشتماه نخست سال، تورم رسمی کشور به حدود ۵۰درصد رسیده؛ موضوعی که از نظر او به معنای تورم ماهانه بیش از ۶درصد است. با توجه به افزایش تقاضا در ماههای پایانی سال، احتمالا تورم سال۱۴۰۴ میتواند فزاینده شود و حتی رکوردی تاریخی ثبت شود. او تاکید کرد: در چنین شرایطی، طبیعی است که سرمایهها به سمت داراییهایی حرکت کنند که توان پوشش تورم را دارند. علیبخشی یادآور شد که زمانی، درآمد ثابت و سپرده بانکی جذاب بودند؛ دورانی که تورم ماهانه حدود ۲درصد بود. اما روز گذشته دلیل خروج روزانه پول از بازار درآمد ثابت را همین شرایط تورمی دانست و گفت: سرمایههای خرد و کلان به سمت داراییهای امن و پربازده میروند؛ داراییهایی که توان بازدهی بالاتر از تورم یا حداقل برابر با تورم را داشته باشند.
او طلا و دلار را نمونههای روشن چنین داراییهایی دانست و یادآور شد: در سالهای اخیر، بهویژه در دورههای ریسک سیاسی، بازدهی قابلتوجهی داشتهاند. فقط در ۶ماه دوم سال گذشته، صندوقهای طلا بالای ۷۰ تا ۸۰درصد سود دادند و مجموع بازده طلا در سال گذشته بالای ۱۰۰درصد بود. سرمایهگذاران خرد معمولا به سراغ طلای گرمی و آبشده میروند؛ درحالیکه سرمایهگذاران بزرگتر از صندوقهای طلا و سپردههای مبتنی بر طلا استفاده میکنند. علیبخشی در ادامه به نقره اشاره کرد و گفت: این فلز در جهان و همینطور در ایران با رشد تقاضا مواجه است و همین موضوع میتواند به افزایش قیمت آن منجر شود. به گفته او، نقره امروز برای سرمایهگذاران خرد و کلان گزینهای جدی محسوب میشود. او همچنین به شرایط بازار جهانی کالاها پرداخت و رشد اخیر کامودیتیهایی مانند مس را نشانهای از فرصتهای جدید دانست. علیبخشی گفت: سرمایهگذاران میتوانند از طریق بورس کالا، سپردههای مس را بخرند یا سراغ شرکتهای بورسی فعال در این حوزه بروند؛ شرکتهایی مثل «فملی» یا «فولاد» که از رشد قیمتهای جهانی و صادرات منتفع میشوند. این کارشناس بازار سرمایه در بخش دیگری از صحبتهای خود افزود: طلا، صندوقهای طلا، نقره و دلار میتوانند بهعنوان بخش مهمی از سبد سرمایهگذاری قرار گیرند. برخی از اقتصاددانان خرید دلار را توصیه نمیکنند؛ اما سرمایهگذار میتواند در بورس به سراغ صنایعی برود که دلارمحور، صادراتمحور و تورممحور هستند. بورس هنوز نسبت به بازارهای موازی عقبماندگی دارد و بسیاری از سهمها در سطوح ارزنده معامله میشوند؛ تنها چالش، ریسک سیاسی است که همچنان بر بازار سایه دارد. با این حال، با آرامتر شدن فضای سیاسی، بازار سرمایه نیز میتواند دوباره به بازاری جذاب برای سرمایهگذاری تبدیل شود. علیبخشی تاکید کرد: نرخ بهره اگر از سطوح ۳۵ تا ۳۶درصدی بالاتر نرود، میتوان انتظار داشت بورس مسیر بهتری را طی کند؛ چراکه نرخ بهره بالا معمولا بازار سرمایه را دچار رکود میکند. صنایع دلاریمحور، کامودیتیمحور و تورممحور؛ صنایعی مانند فولاد، فملی، پتروشیمیها، پالایشیها و شرکتهای صادراتمحور که میتوانند از رشد دلار منتفع شوند. صنایعی که قیمتگذاری دستوری ندارند مانند گروههای زراعت، لبنی و بخشی از داروییها میتوانند عملکرد بهتری داشته باشند.
علیبخشی در پایان گفت: بهترین استراتژی در چنین شرایطی تبدیل ریال به داراییهایی است که هم در برابر تورم مقاوم باشند و هم در شرایط ریسکی بازدهی مناسبی ایجاد کنند. طلا، نقره، سپردههای کالایی و صندوقهای طلا در کنار صنایع دلاری و صادراتمحور میتوانند ستون اصلی سبد سرمایهگذار در ماههای پیشرو باشند و در کنار آن، بورس نیز با انتخاب صنایع درست همچنان ظرفیت جذابی برای سرمایهگذاری دارد.
