پیشتازی صندوق‌های طلا در برابر اهرمی‌ها

صندوق‌های طلا عمدتا به خرید گواهی‌های سپرده شمش و سکه اشتغال دارند و همسو با افزایش یا کاهش قیمت این گواهی‌ها، خالص ارزش دارایی‌های این صندوق‌ها نیز تغییر می‌یابد و قیمت واحدهای این صندوق‌ها نیز دستخوش تغییر می‌شود. صندوق‌های اهرمی نیز از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری به حساب می‌آیند که از تکنیک اهرم مالی برای به دست آوردن بازدهی مضاعف از یک سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند. این صندوق‌ها متشکل از دو نوع واحد عادی و ممتاز هستند؛ واحدهای بدون ریسک صندوق‌های اهرمی را واحدهای عادی و واحدهای پرریسک صندوق‌های اهرمی را واحد ممتاز می‌نامند؛ در واقع واحدهای پرریسک پشتیبان واحدهای بدون ریسک هستند و سوددهی آن‌‌ها را تضمین می‌کنند. مقایسه بازدهی این صندوق‌ها از ابتدای سال جاری نشان می‌دهد که صندوق‌های طلا عملکرد بهتری از خود برجای گذاشته‌اند و در رقابت کسب بازدهی گوی سبقت را از صندوق‌های اهرمی ربوده‌اند.

بازدهی صندوق‌های طلا از ابتدای سال

برترین صندوق طلا به لحاظ کسب بازدهی از ابتدای سال، صندوق زروان بوده است که رشد ۶۲ درصدی را به ثبت رسانده است. صندوق‌های عیار و لیان با ۶۱ و ۶۰ درصد بازدهی، رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. شاخص صندوق‌های طلا نیز که میانگین بازدهی صندوق‌های طلا را نشان می‌دهد؛ با رشد ۵۹ درصدی از ابتدای سال همراه شده است. از ابتدای سال، ۲۱ صندوق طلا در بازار حاضر بوده است و از این ۲۱ صندوق، ۶ صندوق زروان، عیار، لیان، گنج، نفیس و جواهر توانسته‌اند از میانگین بازدهی صندوق‌های طلا بهتر عمل کنند؛ اما ۱۵ صندوق نیز ضعیف‌تر از شاخص صندوق‌های طلا عمل کرده‌اند.

بازدهی صندوق‌های اهرمی از ابتدای سال

در حال حاضر، ۹ صندوق اهرمی در بازار سهام وجود دارد؛ اما تعداد صندوق‌های اهرمی که از ابتدای سال در جریان معاملات بورس تهران حضور داشته‌اند، ۷ صندوق است. بررسی بازدهی صندوق‌های اهرمی از ابتدای سال نشان می‌دهد که بهترین صندوق اهرمی به لحاظ کسب بازدهی، صندوق نارنج بوده است که ۵۵ درصد رشد را تجربه کرده است. موج با ۵۱ درصد در جایگاه دوم ایستاده و بیدار نیز با ۴۲ درصد بر جایگاه سوم تکیه زده است. جهش و شتاب دیگر صندوق‌های اهرمی هستند که عملکرد بهتری از شاخص کل بورس داشته‌اند و به ترتیب با افزایش ۴۱ و ۴۰ درصدی همراه شده‌اند.

دو صندوق توان و اهرم نیز عملکرد بدتری از شاخص کل بورس داشته‌اند و در زمره بدترین صندوق‌های اهرمی جای گرفته‌اند. شاخص کل بورس از ابتدای سال رشد ۲۸ درصدی را تجربه کرده است و دو صندوق اهرمی توان و اهرم، نیز به ترتیب ۲۲ و ۲۰ درصد رشد داشته‌اند. در گزارش‌های قبلی دنیای اقتصاد نیز به این موضوع پرداخته شده بود و اشاره شد که اگر قرار است که سرمایه‌گذار با تحمل ریسک بیشتر در این دو صندوق اهرمی که عملکرد ضعیف‌تری از شاخص کل بازار داشته‌اند؛ حتی از شاخص بازار نیز جا بماند، دقیقا چه مزیتی را باید مدنظر قرار دهد که به خرید واحدهای این صندوق‌ها مبادرت بورزد.

مقایسه ترکیبی بازدهی صندوق‌های طلا و اهرمی

مقایسه ترکیبی بازدهی صندوق‌های طلا و اهرمی از ابتدای سال نشان می‌دهد که بهترین صندوق طلای بازار به لحاظ کسب بازدهی از ابتدای سال، ۶۲ درصد رشد داشته است. بهترین صندوق اهرمی بازار نیز صندوق نارنج بوده که ۵۵ درصد افزایش قیمتی را تجربه کرده است. در واقع بهترین صندوق طلا، ۷ واحد درصد بیشتر از بهترین صندوق اهرمی بازدهی داشته است. نکته دیگر این است که از ۲۱ صندوق طلایی که از ابتدای سال در جریان معاملات حضور داشتند؛ ۱۸ صندوق طلا عملکرد بهتری از بهترین صندوق اهرمی بازار (صندوق نارنج با رشد ۵۵ درصدی) داشته است. نکته قابل‌توجه دیگر این است که بهترین صندوق طلا، تقریبا بیش از ۳ برابر بدترین صندوق اهرمی بازدهی خلق کرده است؛ در حالی‌ که شاخص صندوق‌های طلا، میانگین بازدهی صندوق‌های طلا از ابتدای سال را عدد ۵۹ درصد نشان می‌دهد؛ بررسی آمارها گویای این نکته است که میانگین بازدهی صندوق‌های اهرمی از ابتدای سال، ۳۹ درصد بوده است. اختلاف ۲۰ واحد درصدی میان میانگین بازدهی صندوق‌های طلا و اهرمی نیز دلیل موجه دیگری است که عملکرد بهتر صندوق‌های طلا را در قیاس با صندوق‌های اهرمی از ابتدای سال نشان می‌دهد.

عملکرد ضعیف نسبت به تحمل ریسک

صندوق‌های اهرمی از پرریسک‌ترین ابزارهای بازار سهام محسوب می‌شوند که به دلیل ماهیت اهرمی خود ریسک بیشتری نسبت به سهام، حق‌تقدم و دیگر صندوق‌های بازار دارند. طبیعتا وقتی این ابزارها چنین ریسکی را در دل خود دارند؛ باید بازدهی متناسبی با این ریسک خلق کنند. اما نکته قابل‌توجه این است که برخی از این صندوق‌ها حتی از شاخص کل بازار سهام نیز عملکرد ضعیف‌تری داشته‌اند. در رقابت با صندوق‌های طلا نیز صندوق‌های اهرمی عملکرد ضعیف‌تری داشته‌اند. در یک طبقه‌بندی کلی، ریسک صندوق‌های اهرمی از صندوق‌های طلا بیشتر است و طبیعتا سرمایه‌گذار با پذیرش چنین ریسکی، بازدهی بیشتری را نیز طلب می‌کند. طلا به عنوان یک دارایی امن شناخته می‌شود و در مواقع بروز و ظهور ریسک‌های مختلف در اقتصاد جهانی و داخلی، این فلز ارزشمند با استقبال همراه می‌شود. اتفاقی که در ثبت بازدهی صندوق‌های طلا و اهرمی حادث شده این است که صندوق‌های طلا با تحمل ریسک کمتر نسبت به صندوق‌های اهرمی بازدهی بیشتری خلق کرده‌اند.

انسان عاقل اقتصادی نیز در تئوری‌های مالی به دنبال چنین ابزار یا کلاس دارایی است که بازدهی بیشتری نسبت به دیگر دارایی‌ها خلق کند و ریسک سبد دارایی نیز به حداقل برسد یا نسبت به دیگر کلاس‌های دارایی کمتر باشد. به نظر می‌رسد که صندوق‌های طلا در سال جاری در برآورده ساختن این هدف به خوبی عمل کرده‌اند. به همین دلیل است که این صندوق‌ها از ابتدای سال با ورود بیش از ۶۰ همت سرمایه خرد حقیقی همراه شده‌اند.