آینده اتاق‌های بازرگانی جهان
این کنگره با حضور بیش از هزار نفر از رهبران کسب‌وکار، مدیران اتاق‌های بازرگانی و نمایندگان دولت‌ها از بیش از ۱۰۰ کشور و با شعار «کسب‌وکار، دولت و اتاق‌ها: شرکای شکوفایی» برگزار شد. در این نشست، هفت محور کلیدی به‌عنوان جهت‌گیری آینده اتاق‌های بازرگانی جهان مورد بحث قرار گرفت که هر یک برای ما در ایران نیز درس‌آموز و الهام‌بخش است:
نخست، رهبری و حکمرانی نوین اتاق‌ها بود. امروز دیگر نمی‌توان با مدل‌های سنتی مدیریت، پاسخگوی پیچیدگی‌های جهانی بود. اعتمادسازی میان اعضا و ایفای نقش فعال در سیاستگذاری‌های کلان اقتصادی نیازمند رهبری اصیل، هدفمند و همراه با همدلی است.
دوم، اقتصاد رویدادمحور و نقش SMها بود که نمونه بارز آن در کنگره، تجربه استرالیا برای المپیک بریزبن ۲۰۳۲ بود که در آن اتاق‌ها کوشیدند بنگاه‌های کوچک و متوسط را در زنجیره تامین این رویداد جهانی وارد کنند. این تجربه نشان داد که چگونه رویدادهای بزرگ می‌توانند موتور محرکی برای رشد بنگاه‌های کوچک و متوسط باشند.
سوم، نوآوری و رقابت جهانی اتاق‌هاست؛ پروژه‌هایی از سراسر جهان معرفی شد که حول گذار سبز، نوآوری دیجیتال و شمول اجتماعی شکل گرفته بودند. معیار موفقیت آینده، توانایی اتاق‌ها در نوآوری و انطباق سریع با تغییرات محیطی است.
چهارم، گذار سبز و پایداری است. اجماع روشنی بین شرکت‌کنندگان وجود داشت که آینده اقتصاد بدون کربن و حرکت به سمت انرژی‌های پاک متصور نیست. اتاق‌ها در این مسیر باید هم راهبر و هم پشتیبان پروژه‌های سبز باشند.
پنجم، دیجیتال‌سازی و هوش مصنوعی. نکته مهم کنگره این بود که AI دیگر یک شعار نیست بلکه ضرورتی عملی است. بنگاه‌های کوچک و متوسط باید مهارت دیجیتال و توانایی استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی را بیاموزند تا بتوانند جایگاه خود را در اقتصاد جهانی حفظ کنند.
ششم، اعتماد و شفافیت. سرمایه اجتماعی و اعتماد، ریشه اصلی کاهش هزینه‌های مبادله و جذب سرمایه‌گذاری است. اتاق‌ها باید با ارتقای شفافیت و پاسخگویی نقش واسطه‌ای خود میان دولت و بخش خصوصی را تقویت کنند.
و در نهایت، همکاری‌های بین‌المللی. این پیام شاید برای ما بیش از هر زمان دیگری اهمیت داشته باشد: اتاق‌های بازرگانی زمانی می‌توانند اثربخش باشند که بخشی فعال از شبکه جهانی اتاق‌ها شوند. برای ایران، حضور در این شبکه‌ها به معنای باز شدن مسیرهای جدید برای دسترسی به بازارهای بین‌المللی است.
در کنار این محورها، چرایی حضور اتاق‌ها در کنگره جهانی نیز موضوعی قابل تامل است. تجربه نشان داده که اتاق‌ها عمدتا با سه هدف در این رویداد شرکت می‌کنند:
- برندسازی و معرفی اتاق در سطح بین‌المللی
- شبکه‌سازی و توسعه ارتباطات با سایر اتاق‌ها و نهادهای اقتصادی
- یادگیری و توسعه سازمانی بر اساس نیازها و چالش‌های پیش‌رو.
این سه ماموریت هرچند به‌تنهایی ارزشمندند، اما زمانی بیشترین اثرگذاری را دارند که در یک مسیر هماهنگ و هم‌افزا دنبال شوند. به عبارت دیگر، پروژه‌ها، ملاقات‌ها و فرآیند یادگیری باید بازتاب‌دهنده هویت سازمانی و استراتژی کلان اتاق باشند. حضور حداقلی می‌تواند فرصتی برای معرفی باشد، اما حضور هدفمند و حداکثری، با موفقیت در پروژه‌های رقابتی و دستیابی به کرسی در پنل‌ها، زمینه‌ساز ارتقای جایگاه اتاق در سطح بین‌المللی خواهد بود.
بر همین اساس، تجربه ملبورن نشان می‌دهد که برای حضور موثرتر در آینده، نیازمند برنامه‌ریزی هدفمند هستیم. در این چارچوب، کمیته‌ای ویژه برای برنامه‌ریزی مشارکت در پانزدهمین کنگره جهانی اتاق‌های بازرگانی در معاونت امور بین‌الملل و توسعه تجارت اتاق تشکیل خواهد شد. این کمیته با مشارکت همه بخش‌های مرتبط، تقسیم کار مشخص و گزارش‌دهی منظم ماهانه را دنبال میکند تا حضور آتی اتاق از سطح مشارکت صرفا شکلی فراتر رفته و به یک حضور اثرگذار و راهبردی ارتقا یابد.به باور من، آینده اقتصاد جهانی آینده‌ای هم‌پیوند، دیجیتال، سبز و مبتنی بر همکاری است. اتاق‌های بازرگانی ایران نیز اگر بخواهند در این آینده سهمی موثر داشته باشند، باید بیش از گذشته به نوآوری، شفافیت، برندسازی، شبکه‌سازی و پیوند فعال با شبکه‌های بین‌المللی بیندیشند.
* عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران
