معاون وزیر جهاد کشاورزی مطرح کرد
کاهش ۲۶ میلیارد مترمکعبی آب زراعت
به گزارش وزارت جهاد کشاورزی، مجید آنجفی درباره اینکه گفته می‌شود ۹۰ درصد منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و این بخش هدررفت بالایی دارد، توضیح داد: امسال قرار بود ۷۷میلیارد مترمکعب آب به بخش کشاورزی اختصاص یابد اما فقط ۵۱میلیارد مترمکعب اعلام شده یعنی حدود ۲۶میلیارد مترمکعب کاهش یافته است که با همین مقدار آب کشاورزان ۱۲۰ تا ۱۳۰میلیون تن محصول تولید کرده‌اند.
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی افزود: اگر سهم بخش کشاورزی ۵۰میلیارد مترمکعب است، دیگر نباید اتهام هدررفت آب متوجه این بخش باشد؛ سهم واقعی بخش کشاورزی از مصرف آب کشور بیشتر از ۵۰ درصد نیست. وی مبنای محاسباتی سهم ۹۰ درصدی کشاورزی از منابع آبی را داده‌های چاههای پیزومتری یا منابع آماری غیرمعتبر دانست و افزود: این اعداد به‌طور رسمی تعیین تکلیف نشده و قابل اتکا نیست. معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: وقتی متولی آب کشور پاسخ روشنی برای تعیین تکلیف ۵۰۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز ندارد، یا اضافه برداشت از چاههای مجاز را کنترل نکرده، نمی‌توان به این آمار اعتماد کرد، طبق قانون، باید کنتور حجمی نصب می شد که هنوز اجرایی نشده است.
ممنوعیت مصرف پساب غیراستاندارد در تهران
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی درباره استفاده بخش کشاورزی از پساب تصفیه شده گفت: در حال حاضر مراکزی داریم که پساب استاندارد تولید می کنند و در صورت تایید آزمایشگاهی مصرف آن در بخش کشاورزی مشکلی ندارد زیرا فلزات سنگین جدا می‌شود. اما در تهران پساب غیراستانداردی داریم که رها شده است. این پساب نباید وارد چرخه کشاورزی به ویژه محصولات خوراکی شود و تنها می‌تواند در تولید چوب یا مصارف صنعتی به‌کار گرفته شود.
وی گفت: طبق تکلیف قانونی کشت بخش کشاورزی با فاضلاب ممنوع است و این موضوع در الگوی کشت ما جایی ندارد بنابراین هیچ خدمتی به این نوع کشت‌‌ها نمی‌دهیم، سایر دستگاه‌ها مثل وزارت بهداشت، سازمان محیط زیست، وزارت نیرو و قوه قضائیه مسوول برخورد قانونی با این مساله هستند و حتی مردم می‌توانند موارد را گزارش دهند تا پیگیری شود.
آنجفی درباره اینکه اگر مردم شاهد تولید سبزی و صیفی با آب فاضلاب یا تخلفات مشابه شدند چه کنند افزود: استانداری‌ها، فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها متولی اصلی این بخش هستند. موضوع در شورای تامین استان‌ها و شهرستان‌ها مطرح می‌شود و همه دستگاه‌های مسوول از جمله نیروی انتظامی می‌توانند ورود و برخورد کنند. تصمیم‌گیری‌ها در نشست‌های شورای اداری شهرستان‌ها و استان‌ها، به‌ویژه شورای تامین، انجام می‌شود.
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی درباره وضعیت آبی بخش کشاورزی و تلاش در خودکفایی محصول گندم با وجود محدودیت منابع آبی افزود: کشاورزی ایران گندم محور است و با توجه به وضعیت اقلیمی بخش عمده‌ای از اراضی زیر کشت گندم قرار دارد. اگر ابزارهای لازم از جمله سرمایه‌گذاری و اصلاح نظام بهره‌برداری فراهم شود خودکفایی در گندم دور از دسترس نیست زیرا با توجه به ظرفیت‌های موجود می‌توانیم افزایش تولید در دیم‌زارها بدون استفاده از منابع آبی زیرزمینی و سطحی با اتکا به نزولات جوی داشته باشیم حتی می‌توانیم در این شرایط تولید حبوبات، محصولات علوفه‌ای و دانه‌های روغنی را افزایش بدهیم.
به گفته آنجفی، در واقعیت وزارت نیرو آب را بدون محدودیت حجمی ارائه می‌دهد و اگر آب بیشتر مصرف شود فقط پول بیشتری دریافت می‌کند، بنابراین هیچ الزام و محدودیتی برای مصرف در بخش کشاورزی وجود ندارد حتی چاههای غیرمجاز هم کنترل نمی‌شوند، به‌طوری‌که اعلام شده چاه‌هایی که قبل از سال۸۵ حفر شده‌اند، مجوز بگیرند که این خود تشویق به تخلف بوده است. وی اضافه کرد: طبق قانون مصوب مجلس، این مجوزها داده شده و وزارت نیرو بابت آنها درآمد داشته است. اما هنوز بسیاری از پرونده‌ها تعیین تکلیف نشده‌اند و بهره‌برداری غیرمجاز ادامه دارد. در تمام این سال‌ها، بدون تعیین تکلیف از چاههای غیرمجاز آب برداشت شده است.
اعتبار ۱۷۵ همتی اجرای سیستم‌های نوین آبیاری
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی درباره آبیاری مکانیزه در بخش کشاورزی افزود: به طور قطع بالای ۹۰ درصد حبوبات کشور با روش‌های نوین آبیاری کشت می شوند، حتی غلات نیز به همین سمت رفته‌‌اند. کشاورز چاره‌ای ندارد جز اینکه با وضعیت بحرانی آب تولید را بهینه کند. در سبزی و صیفی نیز نمودارهای ۱۳ ساله داریم که نشان می‌دهد تولید افزایش یافته اما سطح زیر کشت کاهش پیدا کرده است به طور مثال در تولید گوجه‌فرنگی با آبیاری قطره‌ای و نوارهای تیپ و کاهش مصرف یک‌چهارم آب نسبت به گذشته در مزارع ۲۰۰ تن در هکتار تولید داریم.
وی درخصوص سرعت عمل به‌کارگیری سیستم‌های نوین آبیاری و مدیریت آب کشاورزی افزود: سرعت اجرای روش‌های نوین آبیاری پایین است، ما چاره‌ای نداریم جز اینکه از هر قطره آبی که در اختیار داریم به درستی استفاده کنیم. اما هزینه اجرای سیستم‌های نوین آبیاری بسیار بالاست برای مثال امسال برای پروژه‌های آب و خاک از جمله سیستم‌های نوین آبیاری، ایزولاسیون کانال‌ها و لوله‌گذاری، رقمی حدود ۱۷۵ هزار‌میلیارد تومان نیاز بود اما کمتر از ۵ هزار‌میلیارد تومان تخصیص یافته است.
آنجفی درباره اینکه آیا با توجه به شرایط خاص کشور، تحریم‌ها، کم‌آبی و نیاز به امنیت غذایی موضوع را به درستی درک نکرده‌ایم، اظهار کرد: جایگاهی که امروز در آن ایستاده‌ایم نتیجه یک روش اشتباه است. سیاست‌های اشتباه ما را به این نقطه رسانده است. در شرایط سخت باید منابع و امکانات متناسب با آن شرایط تامین شود اما در بخش کشاورزی هیچ‌گاه سرمایه‌گذاری لازم انجام نشده است. نظام بانکی موظف بوده ۲۵ تا ۳۰ درصد منابع خود را به بخش کشاورزی اختصاص دهد، اما این عدد از ۷درصد فراتر نرفته است. وقتی سرمایه‌گذاری انجام نمی‌شود، یعنی آن بخش اولویت ندارد. فشار بر منابع وارد می‌شود بدون اینکه ارزش افزوده‌ای ایجاد شود.
