راه‌اندازی خط مستقیم اتوبوس ایران - عراق سه مزیت برجسته دارد؛
اتوبوسهای عراقی برای مسافران ایرانی
هر سال در ایام اربعین که فصل اوج توریسم زیارتی محسوب می‌شود، صدها هزار زائر ایرانی که قصد سفر زمینی دارند، ناگزیر به تغییر مکرر ناوگان در طول مسیر هستند. این در حالی است که با توجه به آمار هفت‌میلیون نفری تبادل گردشگر میان دو کشور ایران و عراق، می‌توان برای پاسخ به این نیاز، یک نسخه بهینه اقتصادی طراحی و پیاده کرد که بر مبنای «امکان سفر مستقیم زمینی میان شهرهای مهم ایران و مقاصد زیارتی عراق» شکل گرفته است.
هر ساله میلیون‌ها زائر ایرانی و عراقی به کشور همسایه سفر می‌کنند تا به زیارت اعتاب مقدسه کربلا، نجف و مشهد بروند اما نبود تدارک لازم برای سفر مستقیم زمینی، باعث اتلاف وقت و افزایش خطرات جاده‌ای برای مسافران می‌شود. ایجاد سفرهای مستقیم با اتوبوس از تهران، مشهد و اصفهان به شهرهای زیارتی عراق می‌تواند تجربه سفر را راحت‌تر، امن‌تر و سریع‌تر کند، اما در حال حاضر با وجود حجم بالای تردد، زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی بین دو کشور متناسب با نیاز زائران توسعه‌نیافته است. سید تیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا، شهریور ماه سال گذشته درباره وسیله حمل‌ونقل زائران در بازه اربعین حسینی گفت: ۲۰درصد از کل زائران با اتوبوس و حدود سه درصد با ناوگان هوایی و حدود ۷۷درصد با وسایل نقلیه شخصی به مرزها سفر کرده‌اند.
یکی از راه‌های افزایش رفاه مسافران و کاهش هزینه‌های آنان در سفر به عراق و ایران که در نتیجه به توسعه گردشگری می‌انجامد، ایجاد بستر سفر مستقیم با اتوبوس از شهرهای بزرگ ایران مانند تهران، مشهد و اصفهان به شهرهای نجف، کربلا و بغداد و بالعکس است. اخیرا با ایجاد زمینه قانونی عبور ماشین‌های پلاک شخصی ایرانی و عراقی به کشورهای یکدیگر، ظرفیت استفاده از اتوبوسهای ایرانی و عراقی نیز برای انتقال مستقیم زائران از ایران به عراق و بالعکس فراهم شده است. همچنین تجربه اتوبوسرانی ایران در سفر مستقیم از تهران به شهرهای استانبول، ایروان و باتومی می‌تواند در راه‌اندازی سفرهای مستقیم به شهرهای زیارتی عراق نیز کمک‌کننده باشد.
فراهم کردن امکان سفر مستقیم با اتوبوس به عراق فواید ذیل را در پی دارد:
۱- کاهش زمان و هزینه سفر زائران: یکی از مهم‌ترین مشکلات زائرانی که زمینی به عتبات عالیات سفر می‌کنند، صرف زمان زیاد برای پیدا کردن وسیله نقلیه پس از عبور از مرز است. همچنین در ایام تعطیلات مانند عید نوروز دیده شده رانندگان عراقی کرایه‌هایی بالاتر از نرخ مرسوم را درخواست می‌کنند. با اجرای طرح سفر مستقیم با اتوبوس، زائران پس از انجام بازرسی و تایید گذرنامه در پایانه‌های مرزی بدون معطلی می‌توانند مسیر خود را تا مقصد ادامه دهند. همچنین با فراهم شدن امکان خرید بلیت از درگاه‌های حضوری یا مجازی رسمی، مسافران بلیت خود را با نرخ قانونی تهیه می‌کنند.
۲- کاهش ترافیک و تصادفات جاده‌ای: یکی از مهم‌ترین نکات در سفرهای طولانی و برون‌شهری، ترافیک در شهرهای مرزی در ایام خاص و از سوی دیگر احتمال بروز تصادفات به علت خواب‌آلودگی و بی‌احتیاطی رانندگان است. افزایش استفاده از اتوبوسهای برون‌شهری سبب کاهش تعداد خودروهای شخصی در جاده‌ها می‌شود و در نتیجه ترافیک کاهش می‌یابد. همچنین از آن‌جا که رانندگان اتوبوس طبق قوانین راهداری موظف هستند ساعت‌های محدودی رانندگی کنند و استراحت کافی داشته باشند، احتمال بروز تصادف در مسیر نیز کمتر خواهد شد.
۳- جبران کمبود ناوگان اتوبوسرانی ایران: یکی از مشکلات حمل‌ونقل عمومی برون‌شهری در ایران، تقاضای بالای مردم و ظرفیت نداشتن ناوگان اتوبوسرانی ایران است؛ مشکلی که به‌دلیل ظرفیت محدود تولید اتوبوس در کشور و پیامد تحریم‌های خارجی به وجود آمده است. طبق گفته سید عبدالله ارجائی، معاون وزیر راه و شهرسازی، ناوگان حمل‌ونقل عمومی برون شهری کشور نیازمند ۶ هزار دستگاه اتوبوس است تا بتواند جوابگوی نیاز مردم باشد. راه‌اندازی مسیر مستقیم اتوبوس از ایران به عراق و بالعکس و ورود اتوبوسهای عراقی به ایران، سبب می‌شود بخشی از مسافران عازم عراق با اتوبوسهای عراقی سفر کنند. استفاده از اتوبوسهای عراقی می‌تواند بخشی از کمبود اتوبوس در ایران را تا خرید و تولید ناوگان جدید جبران کند.
با توجه به فراهم شدن زمینه قانونی عبور اتوبوسهای ایرانی و عراقی به آن‌سوی مرز و مزایای متعدد این مدل، انتظار می‌رود وزارت راه و شهرسازی و سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور با هماهنگی طرف عراقی، زمینه ایجاد سفرهای مستقیم، امن و راحت را برای مردم فراهم نموده و با عرضه بلیت این سفرها در درگاه‌های قانونی فروش، بستر اجرای این ایده را فراهم کنند. بهره‌مندی از این مزیت‌ها نیازمند برنامه‌ریزی از همین حالاست و نباید موضوع به ایام اوج تقاضای سفر موکول شود.
