هوشمندسازی مسیر شفاف مالیاتی
هوشمندسازی نظام مالیاتی به معنای وصول مالیات بر اساس داده‌های واقعی و دقیق اقتصادی مؤدیان است. اطلاعاتی که از بانک‌ها، بیمه‌ها، شهرداری‌ها، سیستم‌های واردات و صادرات، نیروی انتظامی و سایر دستگاه‌های اجرایی جمع‌آوری می‌شود، در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته و بر اساس آن اظهارنامه‌های پیش‌فرض تولید می‌شوند. این اطلاعات دقیق و غیرقابل کتمان، امکان تعیین مالیات به صورت عادلانه و منصفانه را فراهم می‌آورد و اختلافات میان مؤدی و سازمان را به حداقل می‌رساند.
مدیرکل فناوری اطلاعات سازمان امور مالیاتی تاکید می‌کند که با وجود هنوز فاصله با نقطه مطلوب، پیشرفت چشم‌گیری در تکمیل بانک‌های اطلاعاتی و استفاده از الگوریتم‌های پیچیده برای تحلیل داده‌ها حاصل شده است. داده‌های مرتبط با هویت، معاملاتی، مالی، پولی، دارایی‌ها، اموال و املاک مؤدیان، در کنار داده‌های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی، زمینه تحلیل ریسک مؤدیان، تولید اظهارنامه‌های پیش‌فرض و تصمیم‌گیری دقیق و سیستمی را فراهم کرده است.
کاهش مداخله انسانی و افزایش اعتماد عمومی
رئیس سازمان امور مالیاتی، سید محمدهادی سبحانیان، نیز بر کاهش حضور فیزیکی ممیزان و افزایش رسیدگی سیستمی پرونده‌ها تاکید دارد. او اعلام کرده است که بیش از ۹۰ درصد پرونده‌های مالیاتی بدون مداخله انسانی و به شکل سامانه‌ای قطعی می‌شوند و تنها کمتر از سه درصد نیازمند مراجعه حضوری است. این تحول باعث شده فرآیند مالیات‌ستانی شفاف، پیش‌بینی‌پذیر و قابل اعتماد برای فعالان اقتصادی باشد و فضای کسب و کار با ریسک کمتر و اعتماد بیشتر مواجه شود.
سبحانیان همچنین بر نقش مالیات نه تنها به عنوان منبع درآمد دولت، بلکه به عنوان ابزار توسعه اقتصادی و کاهش وابستگی به نفت تاکید کرده است. با اجرای صورت‌حساب‌های الکترونیکی دوطرفه، مالیات بر اساس تراکنش‌های واقعی و اطلاعات ثبت‌شده مودیان محاسبه می‌شود. این اقدام باعث ساده‌تر شدن پرونده‌های ارزش افزوده و سایر بخش‌ها شده و اختلاف‌نظرهای فردی ممیزها را کاهش داده است.
تجربه نشان می‌دهد که هوشمندسازی نظام مالیاتی فاصله میان ممیز و مؤدی را به حداقل رسانده و اشراف سازمان به عملکرد واقعی مؤدیان را تقویت کرده است. علاوه بر این، ارائه اظهارنامه‌های پیش‌فرض و امکان تایید سریع توسط مؤدی، علاوه بر افزایش سرعت و دقت، رضایت عمومی را نیز افزایش داده است. از سوی دیگر، با شفافیت و سهولت در فرآیندها، اعتماد فعالان اقتصادی به نظام مالیاتی بیشتر شده و زمینه‌ای برای حمایت از تولیدکنندگان و توسعه اقتصادی فراهم شده است.
نظام مالیاتی هوشمند، با استفاده از داده‌های واقعی، تحلیل‌های پیچیده و سامانه‌های یکپارچه، توانسته درآمدهای مالیاتی دولت را به شکل صحیح و اصولی تحقق بخشد. این امر، نه تنها منابع لازم برای بودجه دستگاه‌های اجرایی و طرح‌های عمرانی را تامین می‌کند، بلکه باعث کاهش فشار تورمی و جلوگیری از استفاده پرهزینه از منابعی همچون استقراض بانکی می‌شود. به این ترتیب، هوشمندسازی مالیاتی نه تنها عدالت و کارآیی را ارتقا می‌دهد، بلکه به توسعه اقتصادی، شفافیت، پیش‌بینی‌پذیری و اعتماد عمومی نیز کمک می‌کند.
در نهایت، تحول دیجیتال و هوشمندسازی نظام مالیاتی، به مثابه پوست‌اندازی سازمان امور مالیاتی، مسیر رسیدن به یک نظام مالیاتی کارآمد، منصفانه و شفاف را هموار کرده است. این تحول، گامی مهم در جهت مبارزه با فرار مالیاتی، افزایش درآمدهای دولت و ایجاد اعتماد و رضایت عمومی به شمار می‌رود و آینده‌ای روشن برای توسعه اقتصادی کشور نوید می‌دهد.
