بودجه تک‌مرحله‌ای 1405

 در نهایت روز سه‌شنبه هفته گذشته هیات عالی نظارت مجمع این طرح را مغایر سیاست‌های کلان نظام ندانست و روز گذشته نیز سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که «طرح اصلاح مواد (۱۸۰) و (۱۸۲) قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی در جلسه شورا مورد بحث و بررسی قرار گرفت که مغایر با موازین شرع و قانون اساسی شناخته نشد. بر این اساس، زمان رسیدگی به بودجه تغییر کرده و یک مرحله‌ای و کوتاه شد؛ بودجه سال ۱۴۰۵ با فرآیند جدید مورد بررسی قرار خواهد گرفت و از اول دی ماه به مجلس ارائه می‌شود.» بنابراین لایحه بودجه ۱۴۰۵ در اول دی ماه به صورت تک‌مرحله‌ای شامل ماده واحده و جداول تقدیم مجلس خواهد شد. جعفر قادری، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به تایید طرح اصلاح ماده ۱۸۰ و ۱۸۲ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس در شورای نگهبان، گفت: آنچه در مجلس مصوب شد، پارلمان را کمتر درگیر بودجه می‌کند.

پیش از این دولت از آبان ماه مکلف بود که لایحه بودجه را به مجلس ارائه کند و مجلس عملا از آبان ماه تا پایان سال درگیر بودجه می‌شد. اما درحال حاضر حداقل ۲ تا ۳ ماه از درگیری مجلس کمتر شده است. او افزود: در آخرین تغییراتی که بر روی آیین‌نامه داخلی مجلس صورت گرفته بود بودجه باید به صورت دو مرحله تقدیم می‌شد که شامل یک مرحله احکام و یک مرحله ارقام بود، اما در حال حاضر و با توجه به مصوبه مجلس، بودجه به صورت تک‌مرحله‌ای تقدیم می‌شود. سومین تغییری که ایجاد شده این است که احکام چندان در بودجه نمودی نداشته باشد و بیشتر ارقام در بودجه ذکر شود. رئیس کمیسیون جهش تولید مجلس در ادامه تاکید کرد: بر این اساس اگر دولت نیاز دارد احکامی را برای اجرای بودجه بیاورد باید این احکام را در قالب لایحه الحاق ۳ بیاورد و به تصویب مجلس برسد. به همین دلیل نیز دولت تقاضای فرصت برای ارسال لایحه الحاق ۳ به صحن را داده، چون این لایحه در کمیسیون برنامه‌وبودجه مصوب شد.

اما با توجه به اصلاحی که در روند رسیدگی به بودجه انجام شد دولت درخواست کرده که لایحه الحاق ۳ با تامل و فرصت بیشتری به صحن برود تا دولت بتواند پیشنهادهایش که احکام مورد نیاز اجرای بودجه است را به مجلس ارسال کند و در لایحه الحاق ۳ بیاید. قادری با بیان اینکه تغییرات در روند رسیدگی به بودجه کمک می‌کند که ما مشکلات قبلی را نداشته باشیم، به مشکلاتی که پیش از این وجود داشت اشاره کرد و گفت: مشکلات قبلی این بود که اگر در مرحله اول رسیدگی بودجه سقف بودجه بسته می‌شد در بررسی مرحله دوم بودجه هیچ امکانی برای تغییر سقف وجود نداشت. از سوی دیگر لایحه بودجه بیشتر شبیه قوانین عادی شده بود و تبصره‌های مختلفی می‌آمد و عملا ارقام خیلی نمودی نداشت. در صورتی‌که بودجه باید انعکاس‌دهنده قوانین مصوب باشد اما ما در بودجه قانون‌نویسی جدیدی را شاهد بودیم که بنا است این ایراد برطرف شود.

او با اشاره به برخی مخالفت‌ها با تک‌مرحله‌ای شدن بودجه به دلیل کاهش اختیارات نمایندگان، گفت: تک‌مرحله‌ای شدن بودجه موجب کاهش اختیارات مجلس نیست و هر احکامی که پیش از این در بودجه می‌آمد را می‌توانیم در قوانین دیگر بگنجانیم. در ارقام نیز مجلس می‌تواند احکام را کم و زیاد کند بنابراین اختیارات مجلس کاهش پیدا نکرده است بلکه تنها روند رسیدگی به بودجه تغییر کرده است.

نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس‌ در خصوص اینکه آیا تغییر روند رسیدگی بودجه موجب کاهش لابی‌ سازمان‌ها با نمایندگان می‌شود، اظهار کرد: لابی‌ها به قوت خود باقی است. اما ایراد و اشکالات در بررسی بودجه این بود که پیشنهادهای قابل‌توجهی از سوی دستگاه‌های اجرایی به نمایندگان داده می‌شد و مجلس نیز فرصت رسیدگی به این پیشنهادها را پیدا نمی‌کرد. اما در حال حاضر دستگاه‌ها فرصت دارند قوانینی که نیاز دارند را در طول سال از طریق کمیسیون مربوطه مطرح کنند که این پیشنهادها بررسی شود و اگر قابل دفاع بود مجلس رای می‌دهد.