رسانه‌های جهان تاثیرگذاری بازگشت تحریم‌های سازمان ملل را بررسی کردند؛
برگ برنده دوستان شرقی
انگلیس، فرانسه و آلمان با ادعای نقض توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ توسط ایران و بدون اشاره به بدعهدی‌های طرف غربی، مکانیسم بازگشت تحریم‌ها را در شورای امنیت سازمان ملل فعال کردند. براساس گزارش‌ها، تحریم‌های شورای امنیت که طی سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ میلادی به تصویب رسیده بود، از ساعت هشت شب شنبه به وقت واشنگتن (بامداد یکشنبه به وقت گرینویچ) دوباره لازم‌الاجرا شد. رسانه‌های جهان در گزارش‌هایی جداگانه بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را نمودی از شکست راهکارهای دیپلماتیک عنوان کرده و سناریوهای مقابله با وضعیت فعلی را، در پرتو تنش‌های فراگیر جهانی، بررسی کردند.
الشرق الاوسط طی گزارشی به ابعاد فعال‌سازی اسنپ‌بک و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به دلیل برنامه هسته‌ای این کشور پرداخت. این روزنامه در گزارشی نوشت: تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران پس از انقضای مکانیسم ماشه که پاریس، لندن و برلین در پایان ماه اوت گذشته به دلیل ادعای عدم پایبندی تهران به تعهدات خود در رابطه با برنامه هسته‌ای‌اش به کار انداختند، مجددا اعمال شد. پس از تصویب این اقدام توسط شورای امنیت سازمان ملل و ناکامی روسیه و چین در تمدید مهلت در روز جمعه، تحریم‌های سازمان ملل، از جمله ممنوعیت تسلیحاتی و اقدامات اقتصادی، ده سال پس از لغو آنها، به طور خودکار به اجرا درآمد.
بنا به گزارش آسوشیتدپرس، فرانسه، بریتانیا و آلمان پس از بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، طی ادعایی از تهران خواستند تا از هرگونه اقدام تنش‌زا خودداری کند. الشرق الاوسط در ادامه نوشت: ایالات متحده و ایران در اوایل سال جاری میلادی مذاکراتی را برای توافق جدیدی برگزار کردند. بااینحال، تهران پس از حمله گسترده اسرائیل به این کشور در ماه ژوئن گذشته که واشنگتن نیز با هدف قرار دادن تاسیسات هسته‌ای کلیدی در آن مداخله کرد، از مذاکرات خارج شد. طی برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل، آمریکا بار دیگر اعلام کرد که آماده مذاکره با ایران است. اما مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، روز شنبه ۲۷سپتامبر گفت که واشنگتن در ازای تمدید لغو تحریم‌ها، از تهران خواسته بود تمام ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را تحویل دهد، خواسته‌ای که رئیس دولت ایران آن را غیرقابل‌قبول خواند.
این در حالی است که یوهان وادفول، وزیر خارجه آلمان، مدعی شد که کشورش که همراه با بریتانیا و فرانسه آغازگر ازسرگیری تحریم‌ها بود، به خاطر عمل نکردن تهران به وعده‌هایش چاره‌ای جز بازگرداندن محدودیت‌ها نداشت.
وی افزود: اما اجازه دهید تاکید کنم: ما همچنان برای مذاکره بر سر توافق جدید آماده هستیم. دیپلماسی می‌تواند و باید ادامه یابد. از سوی دیگر، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، از ایران خواست با مذاکرات مستقیم با ایالات متحده موافقت کند. روبیو در بیانیه‌ای گفت که دیپلماسی همچنان یک گزینه بوده و دستیابی به توافق، بهترین نتیجه برای همه است. از سوی دیگر، کارشناسان و تحلیلگران حوزه دیپلماسی خاطرنشان می‌کنند که سطح بالای اختلاف‌ها در سیاست بین‌الملل می‌تواند سبب شود که برنامه غرب برای اعمال فشار بیشتر به ایران از طریق تحریم‌های سازمان ملل نتواند آنچنان که تصور می‌کردند اثرگذار باشد.
در همین رابطه، خبرگزاری رویترز روز یکشنبه ۲۸سپتامبر نوشت که وضعیت جهان با دورانی که در آن دور اولیه تحریم‌ها علیه ایران بر سر برنامه هسته‌ای این کشور اعمال شد، بسیار متفاوت است. رویترز در این گزارش عنوان کرد: برخلاف یک دهه پیش، قدرت‌های بزرگ پس از رویدادهایی مانند جنگ در اوکراین دچار اختلاف شده‌اند و این امر اعمال فشار بر ایران برای رسیدن به توافق را دشوارتر می‌کند.
برگ برنده چین
این تحولات در حالی روی می‌دهد که نگرانی‌ها از افزایش روابط میان ایران و متحدانش در پی بازگشت تحریم‌ها شدت گرفته است و کارشناسان تاکید می‌کنند که روابط ریشه‌دار تهران-پکن می‌تواند پادزهری برای وضعیت فعلی تحریم‌ها باشد. وب‌سایت عبری وای‌نت اسرائیل طی گزارشی اعلام کرد که در سال‌های اخیر، چین به یکی از بانفوذترین قدرت‌های جهان تبدیل شده و نفوذ خود را در حوزه‌های اقتصاد جهانی، فناوری و امنیت گسترش داده است. بااینحال، در مورد رابطه این کشور با اسرائیل و همچنین ایران، تصویر بسیار پیچیده‌تر و به طور فزاینده‌ای نگران‌کننده است.
این گزارش عنوان کرد: طی سال‌ها، مقامات اسرائیلی تلاش می‌کردند تنش‌ها با پکن را پنهان نگه دارند. این وضعیت زمانی تغییر کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، علنا چین را به راه‌اندازی جنگ علیه اسرائیل متهم کرد و اصطکاک فزاینده بین دو طرف را آشکار ساخت. لحن تندتر پکن و همسویی با ایران از جمله نقاطی است که اختلاف‌ها میان تل‌آویو و پکن را افزایش داده است.
در ادامه گزارش وای‌نت آمده است: روابط چین با ایران، بدل به نگرانی مهمی برای اسرائیل شده است. دو کشور در سال ۲۰۲۱ یک پیمان نظامی و اقتصادی بلندمدت امضا کردند و در سال ۲۰۲۳ پکن ۹۱درصد از صادرات نفت ایران را به خود اختصاص داد. این امر نگرانی‌ها را در مورد روابط پکن و تهران در میان محافل اسرائیل افزایش داده است. همچنین این مساله بدبینی آمریکا و اروپا را در زمینه تاثیرگذاری تحریم‌ها علیه ایران تشدید کرده است.
این در حالی است که رای‌الیوم نیز گزارش داده که گسترش همکاری‌های اقتصادی و نظامی چین و ایران بدل به یکی از موضوعات نگران‌کننده برای اسرائیل شده است. رای‌الیوم به نقل از یدیعوت آحارونوت گزارش داد که چین روابط نزدیکی با ایران دارد و در سال‌های اخیر، با امضای توافقات راهبردی و نظامی با تهران، از جمله انجام رزمایش‌های مشترک دریایی با ایران و روسیه، بر عمق این روابط افزوده است. بنا به این گزارش، همکاری‌های مذکور میان تهران و پکن تعادل قدرت در منطقه را به زیان این رژیم تغییر می‌دهد.
از سوی دیگر، کارشناسان بر اهمیت همکاری استراتژیک تهران-پکن که حوزه‌هایی فراتر از نفت را شامل می‌شود، تاکید دارند. ریا نووستی در گزارشی عنوان کرد که تمایل چین برای ادامه خرید نفت ایران علی‌رغم تحریم‌های بین‌المللی، نشان‌دهنده همکاری استراتژیک گسترده‌تری میان پکن و تهران است. بنا به این گزارش، رابطه دوجانبه میان طرف‌ها فراتر از فرصت‌طلبی اقتصادی صرف است و شامل مواردی مانند همسویی ژئوپلیتیک علیه نفوذ غرب، منافع مشترک در توسعه سیستم‌های مالی جایگزین که کمتر به دلار آمریکا وابسته باشند، استراتژی امنیت انرژی بلندمدت چین و حمایت متقابل در مجامع بین‌المللی می‌شود. ریا نووستی در ادامه نوشت: جنگ تجاری مداوم ایالات متحده و چین، این همکاری را بیش از پیش تقویت کرده است، زیرا هر دو کشور به دنبال متحدان اقتصادی برای مقابله با فشار غرب هستند.
به‌‌رغم سال‌ها تحریم، صادرات نفت خام ایران به چین نه‌تنها ادامه داشته، بلکه طبق گزارش‌ها در ماه‌های اخیر افزایش نیز داشته است. به گفته تحلیلگران حوزه صنعت، چین به خریدار اصلی نفت ایران تبدیل شده است و تقریبا ۹۰درصد از صادرات نفت خام ایران اکنون به بازارهای چین می‌رود. تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌های موجود حاکی از آن است که جهان در عرصه سیاسی آنچنان متحد نیست که بتواند فشار فزاینده و فراگیری را با بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به دنبال داشته باشد. همچنین برگ برنده تهران در این زمینه، پیما‌ن‌های استراتژیک با متحدان خود از جمله چین است که می‌تواند مانع آسیب‌های احتمالی تحریم‌ها شود.
