دردسر پرستاران و نظام پرداخت ناعادلانه
کارانه پزشکان همچنان بر اساس سیستم «فی فور سرویس» پرداخت می‌شود؛ مدلی که به ازای هر خدمت، مبلغ مشخصی در نظر می‌گیرد که در بسیاری از کشورهای پیشرفته کارشناسان این سیستم را منسوخ و ناکارآمد می‌دانند؛ درحالی‌که مسوولان وزارت بهداشت برای اجرای همین سیستم در حوزه پرستاری، آن را منسوخ و غیرقابل اجرا می‌دانند؛ اما برای پزشکان همچنان آن را با قدرت اجرا می‌کنند. این رفتار دوگانه، نمونه‌ای آشکار از سیاست‌های تبعیض‌آمیز در نظام پرداخت است.
در مقابل، پرستاران باید کارانه خود را بر پایه «بسته خدمتی» دریافت کنند؛ مدلی که نه‌تنها مبنای درستی برای اجرا ندارد، بلکه اساس ارزش‌گذاری خدمات پرستاری در آن به‌درستی انجام نشده است. از سوی دیگر، بسیاری از خدماتی که در عمل توسط پرستاران انجام می‌شود، در فهرست پرداختی پزشکان قرار گرفته و مبالغ آن به پزشکان اختصاص می‌یابد. این مساله خود نشان‌دهنده ضعف جدی در طراحی و اجرای این نظام پرداخت است؛ نظامی که نه عدالت شغلی را رعایت می‌کند و نه انگیزه حرفه‌ای در میان کادر پرستاری ایجاد می‌کند.
اختلاف مبالغ پرداختی بین پزشکان و پرستاران گاهی ده‌ها برابر است و این موضوع به‌درستی به یکی از جدی‌ترین نمادهای تبعیض ساختاری در وزارت بهداشت تبدیل شده است. با وجود طرح مکرر این انتقادات از سوی پرستاران، رسانه‌ها و کارشناسان حوزه سلامت، تاکنون اقدام عملی مشخصی از سوی مسوولان برای اصلاح این وضعیت صورت نگرفته است.
نکته مهم این است که این موضوع هفته گذشته در جلسه روسای هیات‌مدیره‌های سازمان نظام پرستاری سراسر کشور نیز به‌صورت رسمی به خانم دکتر مهاجرانی، سخنگوی محترم دولت، منتقل شد. در این نشست مقرر شد که این مطالبه از طریق مجاری رسمی دولت و وزارت بهداشت پیگیری شود تا شاید گامی واقعی در جهت اجرای عدالت پرداختی در نظام سلامت برداشته شود. لذا با توجه به تاکیدات رئیس‌جمهور بر لزوم اصلاح نظام پرداخت و پایان دادن به تبعیض‌های مزمن میان گروه‌های مختلف نظام سلامت، انتظار می‌رود وزارت بهداشت در آستانه روز پرستار با تصمیمی شجاعانه و عادلانه، مسیر پرداخت‌ها را اصلاح و اعتماد ازدست‌رفته پرستاران را بازسازی کند.
اما پرسش جدی از وزیر محترم بهداشت این است که در روز پرستار- پنجم آبان ماه-، چه «خبر خوش»، «اقدام ملموس» یا «دستاورد واقعی» قرار است به جامعه پرستاری اعلام شود؟ این پرسشی است که در آستانه مراسم روز پرستار، ذهن بسیاری از پرستاران کشور را درگیر کرده است و انتظار دارند مسوولان به‌جای سخنرانی‌های کلی، پاسخ‌های روشن و عملی ارائه دهند.
وزارتخانه‌ای که پس از گذشت بیش از یک‌سال هنوز تکلیف معاونت پرستاری را مشخص نکرده و در قبال مشکلات مزمن این حوزه سکوت اختیار کرده است، چگونه می‌تواند در روز پرستار از دستاورد سخن بگوید؟ بی‌تردید، ابهام در تعیین معاون پرستاری، تاخیر در اجرای نظام عادلانه پرداخت و بی‌توجهی به مطالبات پرستاران، نشانه‌هایی از نوعی بلاتکلیفی مدیریتی در حوزه‌ای است که ستون اصلی نظام سلامت کشور بر دوش آن استوار است. روز پرستار باید روز پاسخگویی باشد؛ روزی که مدیران وزارت بهداشت در برابر افکار عمومی و جامعه پرستاری، شفاف بگویند چه گامی برای احقاق حقوق پرستاران برداشته‌اند و چه برنامه‌ای برای اصلاح واقعی وضعیت موجود دارند.
* رئیس نظام پرستاری شاهرود
