میزبانی تهران از وزرای همسایه

چهارمین نشست وزیران کشور عضو «اکو» بعد از یک وقفه ۱۵ساله قرار است امروز سه‌شنبه ۶ آبان در سالن اجلاس سران برگزار ‌شود. به گفته علی زینی‌وند، معاون سیاسی وزیر کشور، این نشست در راستای سیاست دولت وفاق برای «تعامل و توسعه» همکاری با کشورهای همسایه و همسو بعد از یک وقفه ۱۵ساله برگزار می‌شود.  روز گذشته نشست معاونان وزیران کشور عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) به ریاست علی‌اکبر پورجمشیدیان، قائم‌مقام وزیر کشور، در تهران برگزار شد تا زمینه‌ساز برگزاری اجلاس وزیران کشور عضو و تصویب برنامه‌های همکاری مشترک منطقه‌ای باشد.

دیدارهای سطح بالا

در همین راستا روز دوشنبه وزیر کشور عمان به ایران سفر کرد و با رئیس‌جمهور و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و رایزنی انجام داد. طی دیدار حمود بن فیصل بن سعید البوسعیدی وزیر کشور عمان، با رئیس‌جمهور، مسعود پزشکیان با تاکید بر سابقه دیرینه و صمیمی روابط دو کشور و دو ملت ایران و عمان گفت که ارتباطات و تعاملات فیمابین همواره بر پایه برادری، احترام متقابل و حسن نیت استوار بوده و دو کشور در فرازونشیب‌های منطقه‌ای، همواره یار و یاور یکدیگر بوده‌اند. پزشکیان با قدردانی از نقش‌آفرینی سازنده عمان در عرصه‌های منطقه‌ای افزود: «تلاش‌های عمان در همراهی با جمهوری اسلامی ایران،  به‌ویژه در زمینه میانجی‌گری و میزبانی از مذاکرات تهران و واشنگتن، شایسته تقدیر است و نشان از رویکرد خردمندانه و صلح‌جویانه مقامات این کشور دارد.»  پزشکیان ابراز امیدواری کرد که حضور وزیر کشور عمان در تهران، زمینه‌ساز تقویت بیش از پیش پیوندها و همکاری‌های دو کشور باشد و افزود: «جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد در تمامی زمینه‌های علمی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، تعاملات خود با عمان را گسترش دهد و امیدواریم این سفر به توسعه بیش از پیش مناسبات دوجانبه کمک کند.»

 اهمیت ویژه عمان

عمان در زمره کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج‌فارس به شمار می‌رود که همواره مناسبات خوبی با ایران داشته است. این کشور در طول دو دهه گذشته همواره به‌عنوان یک کانال سنتی و پایدار برای میانجی‌گری بین ایران و غرب به‌خصوص آمریکا همکاری کرده است. از این رو روابط تهران با مسقط برای مقامات کشورمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. درواقع همزمان که اسرائیل و غرب همچنان به فشارها علیه ایران ادامه می‌دهند، به نظر می‌رسد تهران مکانیسم‌های متفاوت و گسترده‌ای را برای مقابله با رژیم تحریمی غرب و پیشبرد دیپلماسی فراگیر پی گرفته است. 

این مکانیسم مبتنی بر توسعه همکاری‌ها با متحدان دیرینه‌ای چون روسیه و چین و همچنین بهبود روابط با همسایگان حوزه خلیج فارس  از جمله عربستان سعودی و عمان بوده است. جایگاه روابط با مسقط در این زمینه با توجه به سیاست خارجی مستقل عمان بی‌تردید اهمیت بسیاری دارد.  از دیگر سو در ادامه این دیدار، وزیر کشور عمان نیز با ابراز خرسندی از حضور در ایران و دیدار با پزشکیان، روابط دو کشور را ممتاز و تاریخی توصیف و تصریح کرد: «روابط ایران و عمان، روابطی خاص، عمیق و آکنده از صداقت است و هیچ شائبه‌ای به آن راه ندارد. سفر پنج ماه پیش جنابعالی به مسقط و توافقات و تفاهمات ارزشمند حاصل از آن نیز نشان‌دهنده مسیر روشن همکاری‌های دو کشور است.»

عمان همیشه به خاطر موضع مستقل سیاست خارجی خود شناخته شده و یکی از تنها دو کشور عربی (در کنار مراکش) بود که پس از توافق صلح کمپ دیوید روابط خود با مصر را قطع نکرد. علاوه بر این، از زمان انقلاب اسلامی به این سو، عمان روابط پایدارتری با ایران نسبت به همسایگان خود داشته است.  همچنین از یاد نباید برد که عمان، برخلاف سایر کشورهای حوزه خلیج فارس، پس از اقدام ژانویه ۲۰۱۶ علیه سفارت عربستان در تهران، از فراخواندن سفیر خود از ایران خودداری کرد. همچنین مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در سال جاری میلادی با میزبانی و میانجی‌گری مسقط انجام شد که خود نشانه دیگری است از اهمیت حفظ روابط تهران با این کشور همسایه. 

 ارتقای روابط تهران-مسقط

از سوی دیگر در ادامه دیدار وزیر کشور عمان با پزشکیان، حمود بن فیصل بن سعید البوسعیدی، ضمن تقدیر از مواضع رئیس‌جمهور ایران در تقویت روابط با کشورهای اسلامی، به‌ویژه عمان، خاطرنشان کرد: «این رویکرد سازنده از سوی ایران همواره در دهه‌های گذشته پایدار بوده و از جانب عمان نیز با همان روحیه برادری و حسن نیت دنبال شده است.» وی ابراز امیدواری کرد که روابط عالی و استوار میان دو کشور، همچنان با قدرت و اراده‌ای مضاعف ادامه یابد و مسقط برای تعمیق و ارتقای هر‌چه بیشتر این روابط تلاش خواهد کرد.

 آنچنان که روزنامه القدس العربی، چاپ لندن، اخیرا گزارش داد، ایران تلاش دارد برای مقابله با تاثیرات اقتصادی بازگشت تحریم‌های سازمان ملل روابط چندجانبه و گسترده‌ای را در حوزه‌هایی چون اقتصاد با همسایگان خود برقرار کند.

 در این میان، سیاست خارجه مستقل و چندجانبه عمان سبب شده که این کشور یکی از نقاط ثقل قابل‌اعتماد برای تهران در زمینه همکاری‌های گسترده دیپلماتیک و تجاری باشد.در حوزه دیپلماسی، روابط حسنه با عمان از آن جهت حائز اهمیت است که به یاد داشته باشیم که این کشور روابط مستحکمش با ایالات متحده را حفظ کرده و پس از سقوط رژیم پهلوی در سال ۱۹۷۹، مسقط نقش کلیدی در حفاظت از منافع ایالات متحده در خلیج فارس ایفا کرد. این دو کشور در ژانویه ۲۰۰۹ توافق‌نامه تجارت آزاد (FTA) امضا کردند. همچنین نیروی دریایی ایالات متحده یک مرکز لجستیک در مسقط، دقم و صلاله در عمان دارد.

دعوت رسمی از لاریجانی

همچنین وزیر کشور عمان روز دوشنبه با علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، در محل این شورا دیدار و گفت‌وگو کرد. وزیر کشور عمان در این دیدار دعوت رسمی از لاریجانی برای سفر به مسقط را مطرح کرد و این دعوت را گامی مهم در مسیر تعمیق همکاری‌های راهبردی میان دو کشور دانست. 

در این دیدار، دو طرف با تاکید بر ارتقای مناسبات اقتصادی، بر گسترش همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌های سیاسی، امنیتی و نظامی و همچنین تقویت هماهنگی‌های منطقه‌ای برای تامین منافع مشترک تاکید کردند. دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز با اشاره به نقش سازنده و متوازن عمان در تحولات منطقه‌ای، بر ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های گسترده دو کشور برای توسعه همکاری‌های اقتصادی و امنیتی در سطوح راهبردی تاکید کرد.

القدس العربی در گزارشی در این خصوص نوشت که در درجه اول، ایران و عمان از روابط تاریخی طولانی‌تری نسبت به دیگر کشورهای عرب‌زبان حوزه خلیج فارس و همچنین آمریکا برخوردارند. دوم آنکه در مقایسه با کشورهایی چون قطر، حضور نظامی ایالات متحده در عمان بسیار کمتر است. این المان‌ها می‌توانند مشوق‌هایی جدی برای توسعه روابط دوجانبه ایران و عمان و همچنین دیگر کشورهای منطقه باشد تا از طریق این دیپلماسی منطقه‌ای بتوان از حجم فشار رژیم تحریمی غرب بر کشور کاست.

نشست معاونان

نشست معاونان وزیران کشور عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) صبح روز دوشنبه به ریاست علی‌اکبر پورجمشیدیان، قائم‌مقام وزیر کشور، در تهران آغاز شد تا زمینه‌ساز برگزاری اجلاس وزیران کشور عضو و تصویب برنامه‌های همکاری مشترک منطقه‌ای باشد.  به گزارش ایسنا، در این نشست، معاونان وزیران کشور عضو اکو، محورهای همکاری‌های مشترک در حوزه‌های امنیتی، اقتصادی و مرزی را بررسی کردند. مدیریت موثر مرزها، توسعه تجارت مرزی، مبارزه با قاچاق و تقویت همکاری‌های انتظامی از مهم‌ترین موضوعات مطرح در این نشست بود.

پیش‌نشست کارشناسی معاونان وزیران کشور، مقدمه‌ای برای برگزاری اجلاس اصلی وزیران عضو اکو است که قرار است امروز سه‌شنبه با حضور وزیران و مقامات ارشد کشورهای جمهوری اسلامی پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، افغانستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکیه، ازبکستان و جمهوری اسلامی ایران به همراه دبیرکل اکو، وزیر کشور عمان و معاون وزیر کشور عراق به عنوان مهمان، در تهران برگزار شود. نتایج و توافقات این نشست کارشناسی در جلسه اصلی وزیران مورد بررسی و تصویب نهایی قرار خواهد گرفت.  برگزاری نشست وزیران کشور اکو بعد از یک وقفه طولانی ۱۵ساله می‌تواند سرآغاز جدیدی برای توسعه همکاری‌های گسترده‌تر و عمیق‌تر کشورهای عضو سازمان در زمینه‌های مختلف باشد.