ایران در محاصره آلودگی

حال شمال کشور هم این روزها خوب نیست. مه‌دود همچون چتری بالای سر جنگل‌های شمال گسترده شده و دیگر آسمان هیچ‌کدام از شهرهای شمالی کشور آبی نیست. مازوت، گرد و غباری که سوغات برخی کشورهای همسایه است، تالاب‌هایی که خشک شده‌اند، بنزین نامرغوب و خودروهای  بی‌کیفیت همه و همه ایران را به سمتی برده که پایتختش در رتبه نخست آلوده‌ترین شهرهای جهان قرار بگیرد.

عکس‌های منتشرشده از کوه‌های اطراف تهران یا کلیپی از هواپیمایی که هنگام فرود به زمین ایران میان خاکی قهوه‌ای‌رنگ گم می‌شود، وضعیت ایران را شبیه به فیلم‌های آخر‌الزمانی کرده است. همان‌ها که مردم برای نفس کشیدن ماسک شیمیایی بر چهره دارند و برای نفس کشیدن تقلا می‌کنند. با این حال هیچ‌کدام از مقامات کشور راهی کوتاه‌مدت برای رهایی از این کابوس ارائه نکرده‌اند و اگر پیشنهاد و راهکاری هم دارند درمان حال این روزهای ایران نیست.عمری دراز می‌طلبد و عملکرد و درمانی چند ساله برای زخم عمیقی که بر پیکر محیط‌زیست ایران نشسته است. شاید تنها راه همان عذرخواهی وزارت بهداشت و معاون اجرایی رئیس‌جمهور از مردم بود که طی چند روز گذشته تلاش کردند با معذرت‌خواهی دین خود را به مردم درمانده از آلودگی هوا ادا کنند.

نخست علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت که روز چهارشنبه در یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفت: «از مردم به‌خاطر این بلاهایی که بر سرشان می‌آوریم عذرخواهی می‌کنیم و باید بگوییم که شرمنده‌ایم.» به گزارش همشهری آنلاین، او همچنین با بیان اینکه تعطیل کردن شهر راه‌حل نیست، تصریح کرد: خودروهای ملی خیلی خودروهای خوبی نیستند، کاش خودروسازان بساط‌شان را جمع می‌کردند.» او در همان گفت‌وگو با بیان اینکه الان وضعیت آلودگی هوا طوری است که دیگر نیاز به اندازه‌گیری و محاسبه ندارد، از ۵۸ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در سال سخن گفت و نگرانی عمیق خود را اعلام کرد.

به گفته رئیسی «خسارت سالانه‌ای که به حوزه سلامت ناشی از آلودگی هوا وارد می‌شود حدود ۱۷‌میلیارد دلار برآورد می‌شود؛ رقمی بزرگ‌تر از کل بودجه بخش سلامت در کشور.» روز پنج‌شنبه ۶ آذر    محمد‌جعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور با ابراز شرمندگی گفت: «نمی‌شود به مردم بگوییم پیاده نیایید و از خانه بیرون نروید، این شرمندگی برای نتیجه کار چند ساله‌‌ دولت جمهوری اسلامی است که نتوانسته رفاه را برای مردم فراهم کند‌‌.» به گزارش انتخاب او حتی تاکید کرد: «آلودگی اگر بیشتر از این باشد، کشتار می‌کند.» وضعیت آلودگی هوا دیروز با هشدارهای امام جمعه تهران هم روبه‌رو شد.

ابوترابی‌فرد با بیان اینکه ۶۰ درصد آلودگی هوای تهران به سوخت فسیلی برمی‌گردد، راهکارهایی را برای گذار از مشکل آلودگی هوا مطرح کرد و بر اصلاح کیفیت و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی در نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها، به‌‌روز‌رسانی سیستم و تجهیزات آنها به تصفیه و پالایش پیشرفته، توسعه حمل‌ونقل عمومی و بهینه‌سازی ناوگان شهری در کاهش مصرف سوخت، کاهش ترافیک و کاهش انتشار ذرات معلق و گازهای آلاینده به عنوان راهکارهای کاهش آلودگی هوا اشاره کرد.

به گزارش ایسنا، وی از خودروسازان ایران هم خواست به سمتی بروند که تولید خودروهای با مصرف انرژی فسیلی به حداقل ممکن برسد. او در ادامه بر پیگیری کاهش آلودگی هوا از سوی رئیس‌جمهور تاکید کرد. در چنین شرایطی تنها راه‌حل کوتاه‌مدت برای نفس کشیدن، تعطیلی‌های پیاپی مدارس و مراکز آموزشی و دورکاری ادارات است. هرچند اکثر ادارات دولتی تن به آن نمی‌دهند و بخش خصوصی هم علاقه‌ای به اجرای آن ندارد.

در همین راستا تهران هفته گذشته راهکار تعطیلی مدارس و دورکاری را برای سلامت مردم در نظر گرفت. سه‌شنبه و چهارشنبه از سوی کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران به نوعی تعطیل شد که با توجه به پیش‌بینی هواشناسی استان تهران مبنی بر تداوم آلودگی هوا تا سه‌شنبه هفته جاری و توصیه به دستگاه‌های امدادرسان برای آمادگی، مدارس و دانشگاه‌های استان تهران امروز نیز به استثنای ملارد، شهریار، شهر قدس، رباط‌کریم، فیروزکوه، دماوند و پردیس در تمامی مقاطع مجازی خواهند بود. براساس این تصمیم بانک‌ها نیز به صورت کشیک فعال خواهند بود.

همچنین طرح زوج و فرد از ۶:۳۰ صبح تا ساعت ۲۰:۳۰ از درب منازل در تهران اجرا می‌شود و اصناف از ۹:۳۰ صبح تا ۲۰:۳۰ شب به جز اصناف خدماتی اجازه فعالیت خواهند داشت. بنابر اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از ابتدای امسال تاکنون کیفیت هوای پایتخت ۶ روز در وضعیت پاک، ۱۲۳ روز قابل قبول، ۱۰۶ روز ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۲ روز ناسالم، ۲ روز بسیار ناسالم و ۲ روز در شرایط خطرناک قرار داشته است. از همین‌رو این راهکارها دوای دردی که به جان پایتخت افتاده، نیست. همچنان‌ که دیروز تهران در روز تعطیل هم در جایگاه دومین شهر آلوده جهان با شاخص ۱۹۹ قرار گرفت. علاوه بر تهران، سازمان هواشناسی برای شهرهای کرج، اصفهان، اراک، مشهد، تبریز، ارومیه و اهواز هشدار سطح نارنجی آلودگی هوا صادر کرده است.