عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» بررسی کرد؛
متهمان اصلی آلودگی هوا
تداوم آلودگی هوا و افزایش غلظت آلاینده‌ها به‌ویژه ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون، کار را به جایی رساند که روز گذشته ششمین جلسه کمیته اضطرار کاهش آلودگی هوای تهران تشکیل شد. دبیر کارگروه اضطرار آلودگی هوای استان تهران با اشاره به مصوبات کارگروه اضطرار آلودگی هوا از تداوم آموزش غیرحضوری دانشگاه‌ها و مدارس استان تهران به استثنای ۵ شهرستان ملارد، رباط کریم، دماوند، فیروزکوه و پردیس برای ۹ و ۱۰ آذرماه سال جاری خبر داد و گفت: دستگاه‌های اجرایی شهر تهران دو سوم دورکار و با یک‌سوم ظرفیت فعال باشند.
از سوی دیگر اداره کل هواشناسی استان تهران اعلام کرده که تا اواسط هفته پیش‌رو با تداوم پایداری و سکون نسبی جو و عدم وزش باد قابل ملاحظه در استان تهران به‌ویژه مناطق پرتردد شهری، انباشت آلاینده‌ها، کاهش کیفیت هوا و افزایش غلظت آلاینده‌های جوی و کاهش دید مورد انتظار است. بنابراین به نظر می‌رسد که آلودگی هوای تهران ادامه پیدا کند.
اجرای ناقص قانون هوای پاک
باتوجه به وضعیت بحرانی هوای پایتخت این سوال ایجاد می‌شود که کدام دستگاه‌های اجرایی مقصر هستند؟ احد آزادی‌خواه، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با انتقاد از عدم اجرای قانون هوای پاک گفت: همه ما در آلودگی هوا مقصر هستیم. در قانون هوای پاک ما ۲۰ دستگاه اجرایی را مشخص کردیم که در اجرای قانون هوای پاک مسوولیت دارند و با آیین‌نامه‌های ذیل این قانون حدود ۲۲۸ حکم آمده و این دستگاه‌ها مکلف‌اند که این اقدامات را انجام دهند، اما تنها ۱۲ حکم به صورت کامل اجرایی شده، ۶۱ درصد آن ناقص و ۲۷ درصد آن اصلا اجرا نشده است.
او ادامه داد: در خصوص ماده ۴۵ قانون برنامه هفتم توسعه، مجلس یکسری تکالیف را تعیین کرده و برای مثال دستگاه‌های دولتی موظف هستند که از موتورسیکلت برقی استفاده کنند. امروز در کشور ۱۱میلیون موتورسیکلت داریم که از این میزان ۵میلیون یعنی حدود ۴۰ درصد آن در تهران است که وضعیت معاینه فنی این موتورسیکلت‌ها مبهم است. از سوی دیگر در کشور ما مرکز اسقاط موتورسیکلت نداریم و این یعنی موتورسیکلت می‌تواند سال‌ها آلایندگی ایجاد کند و هیچ مسیری هم برای اصلاح آن نباشد. اما این موضوع نگران‌کننده است و باید مدیریت شود.
این نماینده مجلس اظهار کرد: همچنین بحث کاتالیزورهای اجاره‌ای در مراکز معاینه فنی مطرح است که باید مراکز معاینه فنی با نظارت خیلی دقیق‌تری کارشان را انجام بدهند. از سوی دیگر تهران در حال حاضر ۲ هزار اتوبوس دارد که ۴۰ درصد از این اتوبوس‌ها نوسازی و ۷۰۰ دستگاه اتوبوس برقی جایگزین شد، اما تهران به ۹ هزار اتوبوس نیاز دارد. اگر سالی ۷۰۰ دستگاه اتوبوس برقی به ناوگان اضافه شود و ۹ هزار دستگاه اتوبوس به صورت برقی وارد ناوگان حمل‌ونقل شود حتما در هوای تهران تاثیر دارد.
آزادی‌خواه خاطرنشان کرد: به هر حل عوامل متحرک یکی از مهم‌ترین عوامل آلایندگی در تهران است. باید با استفاده از قانون هوای پاک و هم ماده ۱۰ قانون سامان‌دهی صنعت خودرو کمک کرد که میزان آلایندگی کاهش پیدا کند. همچنین بر اساس قانون برنامه هفتم باید سالانه ۵۰۰هزار دستگاه خودرو اسقاط شود، اما در چند سال گذشته در دو سال هیچ خودرویی اسقاط نشد. این یعنی حداقل ۷۰۰ هزار دستگاه خودرو باید اسقاط می‌شد که این اتفاق نیفتاد و این موضوع نگران‌کننده است. اگر این قانون اجرا شود قطعا هوای تهران به این میزان آلوده نخواهد بود.
او در پاسخ به این پرسش که برای پاسخگو کردن دولت و اجرای قانون هوای پاک چه باید کرد، گفت: مجلس وظیفه نظارت بر اجرای قانون را دارد و در مجلس قبل به این جمع‌بندی رسیدیم که قانون هوای پاک اجرا نشده و عالی‌ترین نوع نظارت یعنی اعمال ماده ۲۳۴ آیین‌نامه داخلی را انجام دادیم. بر اساس ماده ۲۳۴ پرونده آلودگی هوا به قوه قضائیه ارجاع داده شد که بر اساس آن باید قوه قضائیه خارج از دستور پرونده را بررسی کند و ترک فعل‌ها مشخص شود. در بحث آلودگی هوا به هیچ وجه نباید با هیچ‌کس تعارف کند. حتی دولت باید ورود کند و با عوامل برخورد کند.
او همچنین در پاسخ به سوالی که به کیفیت سوخت اشاره داشت، اظهار کرد: گفتند که سوخت کلان‌شهرها باید یورو ۴ باشد و بر اساس اطلاعاتی که مرکز پژوهش‌ها در اختیار ما قرار داده است از بنزین با کیفیت یورو ۴ در کشور استفاده می‌شود، اما عرضه بنزین یک موضوع و مصرف بنزین موضوع دیگری است. زمانی‌که این بنزین توسط خودرویی مصرف می‌شود که آن خودرو آلاینده است و معاینه فنی ندارد، کیفیت سوخت بی‌اثر خواهد بود.
این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با تاکید بر اهمیت کیفیت خودروها، تصریح کرد: از سوی دیگر قطعا کیفیت خودروها بسیار تاثیرگذار است و اصلی‌ترین تاثیر در آلودگی هوا خودرو است. باید از خودروهایی استفاده کرد که آلایندگی ایجاد نکند، اما متاسفانه بسیاری از خودروهای ما شرایط آلاینده کردن را یا به دلیل مسائلی که در مراکز معاینه فنی وجود دارد یا به لحاظ فنی خود خودرو دارند. آزادی‌خواه با انتقاد از عدم واردات خودرو یادآور شد: برابر با قانونی که در مجلس قبل تصویب شد، دست دولت را برای اینکه بدون منشأ ارز داخلی بتواند خودرو وارد و در بازار خودرو رقابت ایجاد کند، باز گذاشتیم. اما متاسفانه یا این اتفاق نیفتاد یا بسیار ضعیف اجرا شده است که همین موضوع باعث نارضایتی مردم شده است. ما نباید مردم را در انحصار خرید خودرو توسط خودروساز داخلی قرار بدهیم.
او افزود: در بحث گرانی بنزین نیز این مشکل وجود دارد. دولت به‌رغم روال مرسوم قیمت بنزین را افزایش می‌دهد. درحالی‌که بر اساس روال مرسوم دولت باید لایحه متمم بودجه بدهد، مجلس تصویب کند و بعد در مورد افزایش نرخ حامل‌های انرژی تصمیم بگیرند. اگر دولت متقاعد شود که به‌جای افزایش قیمت بنزین خودروی استاندارد وارد کند عملا ما در بحث بهینه‌سازی مصرف سوخت کار بسیار بزرگی را انجام داده‌ایم و دست در جیب مردم هم نکرده‌ایم.
این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، به تاثیر مازوت‌سوزی در آلودگی هوای تهران اشاره کرد و گفت: یکی از منابع آلودگی هوا منابع ثابت است و نیروگاه‌ها با مصرف گازوئیل و مازوت باعث آلایندگی می‌شوند. البته این را بگویم که عمده علت آلودگی هوای تهران منابع متحرک است. اما ما در ماده ۱۹ هوای پاک مصوب سال ۹۶ گفتیم که وزارت نیرو باید ۳۰ درصد انرژی مورد نیاز خود را از نیروگاه تجدید‌پذیر استفاده کند، اما متاسفانه این کار دو سال انجام نشد و بعد از دو سال اخیرا این اتفاق افتاده است. براین اساس در دولت چهاردهم برای تولید ۲۶۰۰ مگاوات برق از نیروگاه‌های تجدید‌پذیر استفاده شده است، اما این کافی نیست و ما منتظریم که این کار ادامه پیدا کند و سوخت مازوت به صفر برسد که به نظر می‌رسد با عزمی که وزارت نیرو دارد در چند ماه آینده شدنی است.
