چرا تولید نیمسال اول خودروسازی به بازار نرسید؟
ترافیک «ناقص‌ها» در انبار خودروسازان
طبق گزارش خودروسازان به سازمان بورس، فروش سه شرکت ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در مهرماه امسال نسبت به شهریور با افت قابل‌توجهی مواجه بوده است.
همچنین سه خودروساز بزرگ از ابتدای سال جاری تا انتهای مهرماه ۱۱.۶ درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته فروش داشتهاند. علاوه بر این مقایسه آمار فروش و تولید خودروسازان در هفت ماهه امسال حاکی از رشد دپوی محصول توسط آنها است. او‌ج‌گیری دپوی خودروسازان درحالی رقم می‌خورد که آنها به تازگی یک مرحله از افزایش قیمت را پشت سر گذاشته‌اند. در سال‌های گذشته، دپوی خودرو عموما پیش از اعلام قیمت‌ها انجام می‌شد تا خودروسازان بتوانند بعد از رشد قیمت، محصولات خود را به بهای بیشتری بفروشند این در شرایطی است که طی هفت ماه گذشته خودروسازان دو مرحله رشد قیمت را (خرداد و مهر) در سال جاری تجربه کردند بنابراین دپوی عمدی محصولات منطقی به نظر نمی‌رسد.
بنابراین عامل اصلی که می‌توان در افت مجموع فروش سه خودروساز بزرگ کشور تاثیرگذار دانست، تولید خودروهای ناقص است. البته ایرانخودرو تعداد خودروهای ناقص خود را به‌‌‌طور جداگانه اعلام می‌‌‌‌‌کند که در هفت ماه گذشته سه‌هزار و ۸۴۴ دستگاه بوده است. اما دو خودروساز دیگر در گزارش خود به سازمان بورس که در سامانه کدال منتشر می‌شود تعداد این خودروها را جداگانه اعلام نکرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند و به احتمال زیاد آنها را جزو خودروهای تولیدی خود محسوب کرده‌اند، اما به دلیل داشتن نقص، طبیعتا قابل فروش نبوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. خودروهای ناقص به دلیل کمبود قطعه از ابتدای سال دوباره به خط تولید خودروسازان بازگشته است.
خودروسازان از طرفی به دلیل بدهی بالایی که به قطعه‌سازان دارند و از طرف دیگر به دلیل رشد نرخ ارز و فعالسازی مکانیسم ماشه، در تامین قطعه به مشکل خورده‌اند. درخواست تسهیلات ۲۰ همتی از طرف هر کدام از خودروسازان از دولت خود نشانه‌ای از عمق مشکل بدهی به قطعه‌سازان است چراکه گویا دولت هم پرداخت بدهی تولیدکنندگان قطعه از این محل را پیش‌شرط پرداخت این تسهیلات قرار داده است.از طرف دیگر در اوایل مهرماه مکانیسم ماشه فعال شد این موضوع موجب شده که تامین قطعات وارداتی تا حدی سخت شود یا دست کم می‌توان گفت که هزینه تامین قطعه را افزایش داده است. بنابراین به احتمال زیاد تولید خودروهای ناقص دلیل اصلی افت فروش خودروسازان و همچنین شکاف بین آمار تولید و فروش آنها است.
طبق آمار کدال سه خودروساز بزرگ کشور از ابتدای سال جاری تا انتهای مهرماه ۴۳۰ هزار و ۴۹۱ دستگاه خودروی سواری را به فروش رساندهاند، این در شرایطی است که این رقم در مدت مشابه سال ۱۴۰۳ به ۴۸۶ هزار و ۸۴۰ دستگاه میرسید. بر این اساس فروش خودروی سواری در مدت زمان یاد شده ۵۶ هزار و ۳۴۹ دستگاه معادل ۱۱.۶درصد کمتر شده است. همچنین در همین مدت زمان این خودروسازان ۴۵۵ هزار و ۳۳۳ دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌اند، با توجه به آمار فروش آنها می‌توان گفت که ۲۴ هزار و ۸۴۲ دستگاه از تولیدات سواری خودروسازان به فروش نرسیده یا به عبارت دیگر آنها ۶.۵درصد از محصولات خود را دپو کرده‌اند.
اما در مقایسه ماهانه هم، خودروسازان افت فروش در مهرماه نسبت به شهریور داشتهاند، بر این اساس ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو در هفتمین ماه از سال ۱۳.۳ درصد کمتر از شهریور فروش سواری داشتهاند. به طوری که فروش این دست از خودروها از ۷۸ هزار و ۸۹۹ دستگاه در شهریور به ۶۸هزار و ۴۲۰ دستگاه در مهرماه رسیده و افت ۱۰ هزار و ۴۷۹ دستگاهی را ثبت کرده است. همچنین در مهرماه خودروسازان ۷۵ هزارو ۷۳۵ دستگاه خودروی سواری تولید کرده بودند با توجه به فروش ۶۸ هزار و ۴۲۰ دستگاهی آنها در هفتمین ماه از سال آنها ۷ هزار و ۳۱۵ دستگاه از تولید مهرماه خود را نفروخته‌اند.
جزئیات فروش خودروسازان
طبق آمار ارائه‌شده به سامانه کدال، ایرانخودروییها در هفت ماه گذشته میزان 307 هزار و 871 دستگاه از تولیدات خود را به فروش رساندهاند. این شرکت در مدت مشابه سال گذشته 284 هزار و 239 دستگاه فروش داشته، بنابراین میزان فروش این خودروساز بزرگ کشور 23 هزار و 632 دستگاه بیشتر شده یا به عبارتی 8.3 درصد افزایش را ثبت کرده است.
طبق آمار ارائه شده به کدال، ایرانخودرو در مدت زمان یاد شده توانسته 319 هزار و 241 دستگاه محصول سواری را به تولید برساند. بر این اساس در بازه زمانی تحت بررسی، بزرگ‌ترین خودروساز ایران 11هزار و 370 دستگاه معادل 3.6 درصد از تولیدات خود را به فروش نرسانده است.
پرفروش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین محصول ایرانخودرو در هفت‌ماهه امسال، گروه پژو بوده است. این گروه خودرویی در هفت ماهه امسال آمار فروش 89 هزار و 449 دستگاهی را ثبت کرده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با آمار 101 هزار و 986 دستگاهی، ایرانخودرو 12.3 درصد (معادل 12 هزار و 537 دستگاه) پژوی کمتری فروخته است. در حال حاضر تنها مدل ۲۰۷ در بین خانواده پژو در ایرانخودرو تولید می‌شود.
رتبه دوم در لیست پرفروش‌ترین‌های ایرانخودرو نیز نصیب گروه سورن شده است. گروه سورن 85 هزار و 672 دستگاه فروش در هفت ماه گذشته داشته است. در مقایسه آمار 62 هزار و 993 دستگاهی فروش سورن در مدت مشابه ۱۴۰۳، فروش این گروه خودرویی 36 درصد افزایش را تجربه کرده است.
علاوه بر این، ایرانخودروییها از ابتدای سال جاری تا انتهای مهرماه 50هزار و 380 دستگاه دنا را به فروش رساندهاند؛ این آمار نشان می‌دهد فروش این خودرو نسبت به فروش 43 هزار و 811 دستگاهی مدت مشابه سال گذشته، رشد 15 درصدی داشته است. ایرانخودروییها همچنین از فروش 7هزار و 314 دستگاه رانا در هفت ماهه امسال خبر داده‌اند. طبق اعلام این شرکت، فروش رانا در هفت ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳ به میزان 9هزار و 576 دستگاه بوده است. بنابراین فروش این خودرو در مدت زمان یاد شده به میزان 23.6 درصد کمتر شده است.
طبق آمار ثبت‌شده در کدال ایرانخودرو در هفت ماه ابتدایی سال 48 هزار و 574 دستگاه تارا فروخته است، این آمار در مدت مشابه پارسال به میزان 38 هزار و 803 دستگاه بوده است که نشان می‌دهد فروش این محصول 9هزار و 771 دستگاه بیشتر شده و رشد 25.2 درصدی داشته است. بزرگ‌ترین خودروساز ایران همچنین 11هزار و 269 دستگاه هایما را در این مدت زمان به فروش رسانده است. این در حالی است که فروش این شاسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بلند مونتاژی چینی در مدت مشابه سال گذشته 7هزار و 849 دستگاه بود. بنابراین هایما نیز رشد فروش 3هزار و 420 دستگاهی و 43.6 درصدی را ثبت کرده است. همچنین بخش دیگری به عنوان دیگر محصولات در کدال ایرانخودرو تعریف شده که میزان فروش آن 15 هزار و 213 دستگاه اعلام شده است.
دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی سایپا در مدت زمان یاد شده با افت فروش مواجه بوده است. این شرکت در هفت ماه نخست امسال 89 هزار و 470 دستگاه محصول تولیدی سواری را فروخته، این در شرایطی است که در مدت مشابه سال ۱۴۰۳ میزان فروش این شرکت به 146 هزار و 18 دستگاه میرسید. بنابراین فروش سایپا 38.7 درصد (معادل 56 هزار و 547 دستگاه) افت کرده است. طبق آمار موجود در کدال، تولید سواری سایپا در همین مدت زمان به 99 هزار و 182 دستگاه رسیده است. بنابراین با در نظر گرفتن فروش 89 هزار و 470 دستگاهی این شرکت در مدت مذکور، دومین خودروساز بزرگ کشور 90.2 درصد از محصولات تولیدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اش را فروخته و 9.8 درصد دیگر را انبار کرده است.
محصولات سواری فروش رفته سایپا در هفت ماهه امسال شامل خانواده ایکس ۲۰۰ و شاهین بوده است. در این بین، بیشترین فروش نصیب خانواده ایکس ۲۰۰ (تیبا، کوئیک، ساینا) شده است. در بازه زمانی تحت بررسی، 69 هزار و 470 دستگاه از محصولات این خانواده به فروش رفته است. با توجه به آمار 116 هزار و 513 دستگاهی هفت ماه ابتدایی ۱۴۰۳، فروش این گروه خودرویی 47 هزار و 43 دستگاه معادل 40.4 درصد کم شده است.
دیگر محصول سایپا یعنی شاهین در مدت مذکور 19هزار و 901 دستگاه فروش داشته است. با توجه به آمار 29 هزار و 505 دستگاهی مدت مشابه سال گذشته، سایپا فروش شاهین را 32.5 درصد کاهش داده است.
سری هم به زیرمجموعه سایپا یعنی پارسخودرو بزنیم. این شرکت در هفت ماهه سال جاری با افت شدیدی در فروش خود مواجه بوده است. پارسخودرو فروش سواری خود را به 33 هزار و 150 دستگاه رسانده است. این در شرایطی است که از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا انتهای مهرماه همان سال فروش این شرکت به 56 هزار و 583 دستگاه میرسید. بر این اساس فروش سواری پارسخودرو 23 هزار و ۴۳۳ دستگاه معادل 41.4 درصد کمتر شده است.
فروش 33 هزار و 150 دستگاهی سومین خودروساز بزرگ کشور در هفت‌ماه امسال در حالی رقم خورده که تولید خودروهای سواری این شرکت در همین بازه زمانی به 36 هزار و 910 دستگاه می‌رسد. بنابراین پارس‌خودرویی‌ها 3هزار و 760دستگاه معادل 10.2 درصد از تولیدات خود را دپو کرده‌اند. در هفت ماه ابتدایی سال گروه Q200 و سهند تنها محصولات فروشی پارسخودرو بوده‌‌‌‌‌اند. گروه Q200 در مدت زمان یاد شده 28 هزار و 479 دستگاه فروش داشته است.
در مدت مشابه سال گذشته فروش این گروه 38هزار و 624 دستگاه بوده است بنابراین در این مدت زمان، فروش این گروه خودرویی 10 هزار و 145 دستگاه معادل 26.3 درصد کمتر شده است. پارسخودرو همچنین 4هزار و 671 دستگاه سهند را فروخته است. در مدت مشابه سال گذشته 5هزار و 692 دستگاه از این خودرو به فروش رسیده بود. بنابراین در این مدت زمان فروش سهند افت 17.9 درصدی را تجربه کرده است.
فروش ماهانه خودروی سواری
آمار منتشرشده در کدال حکایت از آن دارد که سه خودروساز بزرگ کشور در مهرماه 68 هزار و 420 دستگاه خودروی سواری را به فروش رساندهاند. این رقم در ماه پیش از آن 78 هزار و 899 دستگاه بوده است. بنابراین در این ماه خودروسازان داخلی با افت 10 هزار و 479 دستگاهی و 13.3 درصدی در فروش خود مواجه بودند.
ایرانخودرو در ماه ابتدایی پاییز 54 هزار و 160 دستگاه خودرو را به فروش رسانده است. این در شرایطی است که این رقم در شهریورماه 57هزار و 43 دستگاه بوده است. بنابراین بزرگ‌ترین خودروساز کشور، در مهرماه با پنج درصد افت فروش مواجه بوده یا به عبارت دیگر دوهزار و 883 دستگاه کمتر خودروی سواری فروخته است.
همچنین سایپا در این ماه 11 هزار و 476 دستگاه از محصولات سواری خود را به فروش رسانده است. این رقم در ماه پایانی تابستان 15 هزار و 981 دستگاه بود. بنابراین نارنجی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پوشان جاده مخصوص در این ماه 4هزار و 505 دستگاه معادل 28.2 درصد فروش کمتری نسبت به شهریور داشتهاند. اما پارسخودرو در هفتمین ماه از سال رکورددار افت فروش بوده و فروش این شرکت کمتر از نصف شده است. سومین خودروساز بزرگ کشور در مهر امسال دوهزار و 784 دستگاه خودروی سواری به فروش رسانده است، این رقم در مقایسه با فروش پنج هزار و 875 دستگاهی شهریور 3هزار و 91 دستگاه کمتر است تا پارسخودرو در مهرماه افت 52.6 درصدی در فروش را ثبت کند.
