مرکز آمار ایران بررسی کرد؛
جهش پاییزی تورم خرید خودرو
گزارش مرکز آمار ایران از شاخص تورم مصرف‌کننده در مهرماه امسال از جهشی چشم‌گیر در تورم بخش خرید خودرو و وسایل نقلیه خبر می‌دهد. تورم ماهانه این گروه در مهر به ۸.۳درصد رسیده است، درحالی‌که در شهریور این رقم تنها ۲.۸درصد بود؛ رشدی بیش از سه برابر در یک ماه که به روشنی از فعال شدن مجدد موتور قیمتی در بازار خودرو خبرمی‌دهد.
داده‌های نقطه‌به‌نقطه نشان می‌دهد تورم خرید وسایل نقلیه از ۲۷.۹درصد در شهریور به ۳۶.۸درصد در مهر رسیده است. در شرایطی که معاملات همچنان محدود و قدرت خرید خانوارها پایین است، قیمت خودرو در بازار همچنان رو به افزایش است. در مهرماه اقتصاد کلان کشور با شوک جدیدی مواجه شد. اوایل مهرماه بود که مکانیسم ماشه فعال شد، مکانیسمی که همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه کشور را برمی‌گرداند. این موضوع انتظارات تورمی را به شدت در بین فعالان بازار افزایش داد.
علاوه بر این در مهرماه بهای دلار در بازار آزاد به شدت افزایشی شد به طوری که در بازه‌ای از این ماه بهای دلار بالای ۱۲۰هزار تومان قرار گرفت. بنابراین افت ارزش پول ملی نیز به افزایش تورم در بازار خودرو دامن زد. عامل فرعی دیگری نیز در این موضوع تاثیرگذار بود محدودیت واردات بود.
هرگاه بازار خودرو با چنین شوک‌هایی مواجه می‌شد تصمیم‌گیران خودرویی با افزایش واردات خودرو تا حدی جو حاکم را کنترل می‌کردند اما از ابتدای سال تاکنون به دلیل اختلافات قانونی و حقوقی در مورد تعرفه، امکان رشد واردات وجود نداشته است.
شاخص مربوط به «استفاده از وسایل نقلیه شخصی» نیز در مهر افزایش یافته است. تورم ماهانه آن از ۲.۳درصد در شهریور به ۳.۳درصد رسیده و نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه این بخش نیز از ۳۴.۴ به ۳۶.۵درصد افزایش یافته است. همچنین تورم سالانه برای این بخش نیز ۲۸درصد ثبت شده است. اگرچه این تغییرات نسبت به جهش بخش خرید وسایل نقلیه ملایم‌تر است، اما نشان‌دهنده گسترش دامنه فشار قیمتی از بازار خودرو به هزینه‌های جاری نگهداری آن است. افزایش قیمت قطعات مصرفی، خدمات تعمیر و بیمه از جمله عوامل اصلی این رشد بوده‌اند. در واقع، خانوارهایی که از خودرو شخصی استفاده می‌کنند، در مهر با افزایش همزمان در هزینه‌های تعمیر و تامین قطعات مواجه شده‌اند.
برخلاف دو بخش یادشده، روند قیمت در «خدمات حمل‌ونقل عمومی» اندکی آرام‌تر شده است. تورم ماهانه در این بخش از ۳درصد در شهریور به ۱.۲درصد در مهر کاهش یافته، اما نرخ‌های بالای نقطه‌به‌نقطه (۵۵.۷درصد) و سالانه (۵۶.۲درصد) همچنان تداوم دارد.
این به آن معناست که فشار قیمتی بر مصرف‌کنندگان حمل‌ونقل عمومی کاهش نیافته، بلکه صرفا شتاب آن کمی کندتر شده است. با توجه به وابستگی اقشار کم‌درآمد به این بخش، چنین سطح بالایی از تورم به معنی ادامه فشار شدید بر سبد هزینه خانوارهای دهک‌های پایین‌تر است.
در مجموع، تورم مهرماه نشان می‌دهد بخش حمل‌ونقل در مسیر بازگشت به چرخه فشار قیمتی قرار گرفته است. رشد شدید در هزینه خرید خودرو از یک‌سو و تداوم تورم بالا در حمل‌ونقل عمومی و نگهداری از خودرو از سوی دیگر، تصویر دوگانه‌ای از این بازار ترسیم می‌کند.
اگرچه آمارها در نگاه نخست از جهش قیمتی در خودرو و ثبات نسبی در حمل‌ونقل عمومی حکایت دارند، اما در واقع بیانگر وضعیتی هستند که در آن افزایش هزینه‌ها همزمان در دو سوی بازار خود را نشان می‌دهد. خانوارهایی که توان خرید خودرو ندارند، با افزایش هزینه سفرهای عمومی روبه‌رو شده‌اند و آنها که مالک خودرو هستند، با رشد مخارج نگهداری مواجه‌اند.
