تیراژ ۸ ماهه خودرو کاهش یافت؛
جبران کسری تولید در زمستان؟
بر اساس گزارشی که خودروسازان به سازمان بورس ارائه داده‌اند، سه خودروساز بزرگ کشور از ابتدای سال‌جاری تا انتهای آبان ماه ۵۲۸هزار و ۵۳ دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌اند. این در شرایطی است که این رقم در مدت مشابه سال۱۴۰۳ به ۵۶۴هزار و ۳۹دستگاه می‌رسید، بنابراین در مدت زمان یادشده، خودروسازان ۳۵هزار و ۹۸۶ دستگاه معادل ۶.۴درصد کمتر خودروی سواری تولید کرده‌اند.
نکته قابل‌توجه در بررسی روند تولید خودروی سواری در آمار هشت ماهه، تفاوت روند تولید ایران‌خودرو و دو خودروساز دیگر است. بزرگ‌ترین خودروساز کشور در این مدت با رشد ۱۵.۵درصدی در تولید مواجه بوده اما سایپا ۳۴.۶درصد و پارسخودرو ۴۱.۵درصد افت تولید داشته‌اند. دو عامل عمده را می‌توان در این تفاوت موثر دانست.
اولین عامل تفاوت رشد قیمت بین محصولات این شرکت با دو شرکت دیگر است. در خردادماه امسال ایران‌خودرو به دلیل اینکه سازمان حمایت در اصلاح قیمت تعلل می‌کرد خود رأسا بهای محصولاتش را ۲۲.۳درصد افزایش داد، ارقامی که البته مورد قبول سازمان حمایت واقع نشد، با این‌حال اعمال شد. سازمان مذکور در اوایل تیرماه رشد قیمت خودرو را ۱۵درصد اعلام کرد، سایپا و پارسخودرو نیز مشمول همین رشد قیمت شدند.
ایران‌خودرو اما چالشی چندین ماهه و بسیار شدید را با وزارت صمت و سازمان حمایت شروع کرد که در نهایت قیمت‌های مورد بررسی این شرکت نیز به رسمیت شناخته شد، پس از آن نیز همه خودروسازان در مهرماه کمی رشد قیمت داشتند اما در نهایت این افزایش قیمت‌ها موجب نشد که تولید مسیر رشد را طی کند. این در شرایطی است که تاکنون هربار که شاهد رشد قیمت بودیم، تولید خودروسازان نیز رو به افزایش می‌رفت اما گویا در سال‌جاری معادلات به‌هم خورده است.
عامل دیگری که می‌توان در این موضوع موثر دانست نقش مدیریت دولت در خودروسازی است. بهمن ماه سال‌گذشته بود که مدیریت بزرگ‌ترین خودروساز کشور به بخش‌خصوصی سپرده شد اما سایپا و زیرمجموعه آن یعنی پارسخودرو قرار است در اسفندماه روند واگذاری آنها آغاز شود. با این‌حال برخی معتقدند؛ این شرکت هنوز آماده واگذاری نیست. بدین‌ترتیب بلاتکلیفی در واگذاری، در کنار تصمیمات دولتی که اساسا ناکارآمدی بیشتری دارند کار را برای تولید این شرکت سخت کرده‌است. آنچه مشخص است در مدیریت دولتی دخالت نهادهای مختلف بسیار بیشتر است.
در کل اما می‌توان پیش‌بینی کرد؛ در آینده‌ای نزدیک شاهد بهبود نسبی تولید خودروی سواری باشیم، چراکه یکی از مهم‌ترین عوامل محدودیت تولید از ابتدای سال‌جاری تاکنون کمبود قطعه است. بنا به گفته برخی از فعالان صنعت قطعه از ابتدای سال تاکنون بدهی خودروسازان به تولیدکنندگان قطعه بسیار افزایش پیدا کرده‌است.
همین موضوع دست قطعه‌سازان را برای تولید بیشتر هم بسته بود، بااین‌حال در آبان ماه موضوع تسهیلات ۲۰ همتی به هریک از دو خودروساز بزرگ مطرح شد، شرط دولت برای اعطای این رقم نیز تخصیص آن برای پرداخت بخشی از بدهی‌های قطعه‌سازان بود. حالا با عملیاتی‌شدن این وعده انتظار می‌رود که تامین قطعه با سرعت بیشتری انجام شود و تولید نیز به ریل خود برگردد. نهایتا در سه‌ماهه زمستان می‌توان منتظر این تغییرات بود.
جزئیات تولید خودروی سواری
اما نگاهی به‌عملکرد هریک از خودروسازان بزرگ کشور در هشت‌ماهه ابتدایی سال‌داشته باشیم. همان‌طور که اشاره شد، طی این مدت زمان سایپا و پارسخودرو به‌طور قابل‌توجهی افت تولید داشته‌اند اما ایران‌خودرو مسیر متفاوتی را طی‌کرده و رشد تولید را ثبت کرده‌است.
ایران‌خودرو از ابتدای سال‌تا انتهای مهرماه ۳۷۷هزار و ۷۸۱ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده‌است. این شرکت در هشت ماه ابتدایی سال‌گذشته، ۳۲۷هزار و ۴۵ دستگاه تولید داشته، بنابراین تیراژ این شرکت در مدت زمان یادشده نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته رشد ۵۰هزار و ۷۳۶ دستگاهی معادل ۱۵.۵درصد را تجربه کرده‌است.
در این بین بیشترین تولید آبیپوشان جاده مخصوص به گروه پژو اختصاص دارد که در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حاضر فقط پژو ۲۰۷ از این خانواده به تولید می‌رسد. این شرکت در بازه زمانی تحت‌بررسی، ۱۱۳هزار و ۸۳دستگاه پژو تولید کرده‌است. با توجه به تولید ۱۱۳هزار و ۵۰۶دستگاهی خانواده پژو در هشت ماه سال‌گذشته، تولید این خودرو تقریبا ثابت مانده و تنها ۰.۴درصد افت داشته‌است.
در بین دیگر محصولات ایران‌خودرو، گروه سورن تیراژ ۹۹هزار و ۱۹۵ دستگاهی را در هشت ماه ابتدایی امسال از خود به‌جا گذاشته‌است. با درنظرگرفتن تیراژ ۷۱هزار و ۴۹۲ دستگاهی این گروه خودرویی در مدت مشابه سال‌گذشته، ایرانخودروییها توانسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند تولید در این گروه را ۳۸.۷درصد افزایش دهند. همچنین ایران‌خودرو اعلام‌کرده طی این مدت ۶۱هزار و ۹۷۱ دستگاه دنا را به تولید رسانده‌است. با توجه به تیراژ ۵۷هزار و ۹۹۵ دستگاهی این خودرو در مدت مشابه سال‌پیش، تولید دنا ۶.۸درصد افزایش را تجربه کرده‌است.
دیگر محصول ایران‌خودرو به‌نام رانا در مجموع در آمار هشت ماهه تیراژ ۱۱هزار و ۷۸۴ دستگاهی را ثبت کرده‌است. این خودرو در هشت ماهه سال‌پیش، به میزان ۱۱هزار و ۲۲۲ دستگاه تولیدشده بود، بنابراین تولید این محصول با رشد محدود ۵۶۲ دستگاهی و پنج‌درصدی مواجه بوده‌است. علاوه‌بر این ایرانخودروییها طی هشت ماه گذشته ۱۵هزار و ۴۰ دستگاه هایما مونتاژ کرده‌اند، این در حالی است که در مدت مشابه ۱۴۰۳، تیراژ این خودروی مونتاژی چینی ۹هزار و ۶۸۹ دستگاه بود. بر این اساس تولید این خودروی مونتاژی رشد ۵۵.۲درصدی داشته‌است. طبق آمار منتشره در کدال، ایران‌خودرو در مدت زمان یادشده ۵۸هزار و ۷۷۴ دستگاه تارا تولید کرده‌است.
این خودروساز در هشت ماهه سال‌گذشته به میزان 44هزار و 3 دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود، بنابراین تولید تارا در این مدت زمان رشد 33.5درصدی داشته‌است. در آمار تولید ایران‌خودرو آیتمی به‌نام خودروهای تولیدی تجاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نشده سایت‌ها وجود دارد که به خودروهای ناقص اشاره‌کرده و عدددرج‌شده در مقابل آن، سه‌هزار و 76 دستگاه است. همچنین بخش دیگری به‌نام «دیگر محصولات» تعریف‌شده که تولید ایران‌خودرو در این بخش 17هزار و 731 دستگاه بوده‌است.
همچنین سایپا به‌عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور، در هشت ماه گذشته 110هزار و 502 دستگاه خودروی سواری تولید‌کرده که این رقم در مدت مشابه پارسال به میزان 168هزار و 951 دستگاه بوده‌است، بنابراین در این مدت زمانی نارنجی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پوشان جاده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مخصوص 58هزار و 449 دستگاه، معادل 34.6درصد کمتر، تولید خودروی سواری داشته‌اند. بیشترین حجم از سبد محصولات این شرکت در هشت ماه ابتدایی سال به خانواده ایکس 200(تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته‌است.
طبق اعلام سایپا این شرکت در این مدت 89هزار و 323 دستگاه خودرو از این گروه تولید کرده‌است. این رقم در مدت مشابه سال‌پیش 135هزار و 626 دستگاه بوده‌است، بنابراین در این مدت زمان تولید این محصولات سایپا به میزان قابل‌توجه 34.1درصد کمتر شده‌است. سایپا همچنین در مدت مذکور 21هزار و 174دستگاه از خانواده شاهین را به تولید رسانده‌است؛ این در حالی است که درهشت ماه ابتدایی پارسال تیراژ شاهین 33هزار و 325 دستگاه بود، بنابراین تولید شاهین در این بازه کاهش 36.5درصدی داشته‌است. دومین خودروساز بزرگ ایران در بازه زمانی تحت‌بررسی تنها همین دو گروه خودرویی را به‌صورت عمده به تولید رسانده‌است، اما علاوه‌بر آنها پنج دستگاه آریااتومات نیز توسط سایپا در این مدت زمان تولیدشده‌است.
پارسخودرو نیز در هشت‌ماهه امسال، 39هزار و 775 دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده‌است. در مقایسه با تیراژ 68هزار و 43 دستگاهی مدت مشابه پارسال، تولید این شرکت 28هزار و 268 دستگاه معادل 41.5درصد کمتر شده‌است. پارسخودرو از ابتدای سال‌جاری تا انتهای آبان‌ماه سهند و گروه Q200 و محصول جدید خود یعنی پارس نوآ را به تولید رسانده‌است.
طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q200 پارسخودرو تیراژ 29هزار و 986 دستگاهی در هشت ماه گذشته داشته که نسبت به همین بازه زمانی در سال۱۴۰۳ با تیراژ 43هزار و 682 دستگاهی، از افت 31.3درصدی تولید این گروه خودرویی حکایت دارد. خودروساز سوم ایران همچنین در هشت ماه ابتدایی سال9هزار و 733 دستگاه سهند را به تولید رسانده‌است.
در مدت مشابه سال‌گذشته 10هزار و 451 دستگاه سهند تولید شد. بر این اساس تولید سهند در مدت یادشده 6.9درصد کمتر شده‌است. پارس‌خودرویی‌ها، در مدت زمان مذکور علاوه‌بر این دو گروه خودرویی تنها محصول جدید خود به‌نام پارس نوآ را به تعداد 56 دستگاه تولید کردند، این در شرایطی است که در مدت مشابه سال‌قبل آنها‌هزار و ۲۳۴ دستگاه کوئیک معمولی و 12هزار و 676 دستگاه سایناS را نیز تولید کرده‌بودند اما اکنون تولید این خودروها به صفر رسیده‌است.
تولید ماهانه خودروسازان
تولید خودروی سواری در آبان‌ماه امسال نسبت به مهر با افت همراه بوده‌است. بر این اساس خودروسازان در آبان‌ماه 72هزار و 522 خودروی سواری تولید کرده‌اند، این در شرایطی است که این رقم در مهرماه به 75هزار و 735 دستگاه می‌رسید، بنابراین تولید ماهانه خودروسازان طی یک ماه گذشته سه‌هزار و 213 دستگاه معادل 4.2درصد کاهش‌یافته‌است.
ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور در مهرماه 55هزار و 774 دستگاه تولید خودروی سواری داشته‌است. تیراژ آبان این خودروساز به 58هزار و 337 دستگاه می‌رسد، بنابراین آبیپوشان جاده مخصوص در این مدت زمان رشد دوهزار و 566 دستگاهی و 4.6درصدی را در تولید خودروی سواری خود ثبت کرده‌اند. سایپا اما تولید 11هزار و 320 دستگاهی در ماه میانی پاییز داشته که در مقایسه با تیراژ 14هزار و 587 دستگاهی مهر افت سه‌هزار و 367 دستگاهی و 22.4درصدی را به خود می‌بیند.
همچنین پارسخودرو که تولید پنج‌هزار و 374دستگاهی در مهرماه داشته، طی ماه گذشته تنها دوهزار و 865 دستگاه خودروی سواری تولید‌کرده تا تولید آن در هشتمین ماه از سال‌نسبت به مهر افت دوهزار و 509دستگاهی داشته باشد و کاهش 46.7درصدی را ثبت کند.
