آیا مذاکرات آتشبس بین حماس و اسرائیل در مصر به موفقیت خواهد رسید؟
قاهره؛ کانون دیپلماسی

با وجود شکست چندین طرح برای پایان دادن به درگیری، از جمله دو آتشبس کوتاه که نافرجام ماندند، بمباران غزه اکنون بیش از ۶۷هزار فلسطینی را کشته، بیش از ۱۶۹هزار نفر را زخمی کرده و۲میلیون نفر از ساکنان این منطقه را در یک گرسنگی وحشتناک فروبرده است. با این حال، ترامپ گفت: «مرحله اول باید این هفته تکمیل شود». ترامپ در پستی در پلتفرم «تروثسوشیال» گفت که «مذاکرات بسیار مثبتی با حماس» و سایر دولتها «برای آزادی گروگانها، پایان دادن به جنگ در غزه انجام شده است. او گفت: «این مذاکرات بسیار موفقیتآمیز بوده و به سرعت در حال انجام است. من از همه میخواهم که سریع اقدام کنند... زمان بسیار مهم است، وگرنه خونریزی گستردهای رخ خواهد داد.»
طبق این طرح، حماس در ازای آزادی زندانیان فلسطینی که در زندانهای اسرائیل نگهداری میشوند، اسرا را آزاد خواهد کرد. حماس همچنین موافقت کرده که قدرت را در غزه واگذار کند، درحالیکه اسرائیل موافقت کرده که نیروهای خود را از این منطقه محاصرهشده خارج کند. با این حال، مسائل متعددی در این طرح که جزئیات کمی دارد، باقی مانده است. هیچ جدول زمانی برای خلع سلاح حماس ارائه نشده و اگرچه اما و اگرهایی از سوی برخی منابع در مورد خلع سلاح حماس وجود دارد، اما این گروه در این رابطه اظهارنظر خاصی نداشته است. همچنین اشاره مبهم به تاسیس یک کشور فلسطینی، بسیاری از طرفین این توافق را نگران کرده است.
در همین حال، با شروع مذاکرات، نیروهای اسرائیلی به حملات خود در غزه ادامه دادهاند. «نور عوده»، خبرنگار الجزیره گفت که با وجود تمام اظهارات ترامپ در مورد چشمانداز این طرح، اما موانع قابلتوجهی همچنان باقی مانده است. وی گفت: «جزئیات زیادی وجود دارد که میتواند به طور بالقوه مذاکرات را از مسیر خود خارج کند.» از جمله موارد اختلاف احتمالی میتوان به اصرار اسرائیل بر آزادی همزمان همه اسیران ظرف ۷۲ ساعت اشاره کرد. همچنین اسرائیل میخواهد بهرغم توافق عقبنشینی، آزادی تعقیب حماس را حفظ کند و اصرار دارد که خطوط و جدول زمانی عقبنشینی آن از قبل تعیین شود. او گفت: «همه این موارد باید بر اساس مذاکرات ظریف بررسی شود.»
شاید با انعکاس چنین تردیدهایی، رسانههای اسرائیلی روز دوشنبه گزارش دادند که روند مذاکرات اکنون با صحبت نمایندگان حماس با میانجیگران آغاز میشود و نمایندگان اسرائیل و ایالات متحده تا چهارشنبه در آن شرکت نخواهند کرد. «شوش بدروسیان»، سخنگوی رژیم اسرائیل، به خبرنگاران گفت که ارتش به اقدامات خود برای «اهداف دفاعی» ادامه خواهد داد و هیچ آتشبس برقرار نشده است.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در مصاحبه با برنامه «این هفته» شبکه ABC، دو مرحله را که پس از پذیرش چارچوب ترامپ توسط حماس رخ خواهد داد، توصیف کرد. ابتدا، اسیران اسرائیلی توسط حماس آزاد میشوند و سپس اسرائیل در غزه به «خط زرد» عقبنشینی میکند. روبیو گفت حماس باید اسیران را به محض آماده شدن آزاد کند و بمباران اسرائیل باید پایان یابد تا آنها بتوانند آزاد شوند. آینده حماس نیز بهعنوان یک مانع بالقوه بزرگ مطرح است. طرح ترامپ خواستار غیرنظامی شدن غزه است و هرگونه نقش حاکمیتی برای حماس در آینده را رد میکند، اگرچه به اعضای آن اجازه میدهد در صورت خلع سلاح، در آنجا بمانند. حماس به این طرح پاسخ مثبت داده و گفته است که آماده مذاکره برای آزادی اسیران و تشکیل بخشی از «چارچوب ملی فلسطین» است که آینده غزه را شکل میدهد. با این حال، چشمانداز باقی ماندن حماس به هر شکلی، متحدان ائتلاف راست افراطی نتانیاهو را خشمگین کرده است. آنها تهدید کردهاند که کابینه را بر سر این موضوع سرنگون خواهند کرد.