ترامپ در بحبوحه اختلافات تجاری با آسیا وارد مالزی شد؛
آسه‌آن؛ میزبان «بازی بزرگ» تجاری
این اولین سفر او به منطقه‌ای است که از زمان تصدی مقام ریاست‌جمهوری در ژانویه، از تعرفه‌های تجاری تهاجمی او در وضعیت وخیمی قرار دارد. همزمان، مقامات ارشد اقتصادی ایالات متحده و چین دیروز شنبه در حاشیه اجلاس اتحادیه کشورهای جنوب شرقی آسیا (آسه‌آن) مذاکرات خود را در کوآلالامپور آغاز کردند تا پس از تهدید ترامپ به وضع تعرفه‌های ۱۰۰درصدی جدید بر کالاهای چینی و گسترش کنترل صادرات بر آهن‌رباها و مواد معدنی کمیاب توسط پکن، مسیری را برای آینده ترسیم کنند. هدف از این مذاکرات، هموار کردن مسیر برای دیدار احتمالی و مهم بین ترامپ و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، در روز پنج‌شنبه (۸ آبان) در اجلاس همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه (APEC) در کره‌جنوبی است که می‌تواند به توافقاتی در مورد تعرفه‌ها، کنترل فناوری و خرید سویای آمریکایی توسط چین منجر شود.
الجزیره در گزارش دیروز شنبه نوشت، ترامپ صبح امروز یکشنبه برای طولانی‌ترین سفر خارجی خود از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه، وارد مالزی می‌شود. ترامپ هنگام ترک کاخ سفید در عصر جمعه، ابراز اطمینان کرد که «دیدار خوبی» با رهبر چین خواهد داشت. او به خبرنگاران گفت: «ما با رئیس‌جمهور شی صحبت‌های زیادی داریم و او نیز با ما صحبت‌های زیادی دارد.» احتمال دارد روز پنج‌شنبه، ترامپ برای اولین بار از زمان بازگشت به قدرت، در بوسان (کره‌جنوبی) با شی دیدار کند. ترامپ تهدید کرده است که اگر توافقی حاصل نشود، از اول نوامبر (شنبه ۱۰ آبان) تعرفه‌های واردات چین را به حدود ۱۵۵درصد افزایش خواهد داد. بی‌تردید، این امر واکنش پکن را برمی‌انگیزد و به آتش‌بس موقت که افزایش‌های تلافی‌جویانه را متوقف کرده بود، پایان می‌دهد.
فراتر از تجارت، انتظار می‌رود دو رهبر درباره تایوان (محل اختلاف دیرینه) و روسیه (متحد چین که اکنون به‌دلیل جنگ در اوکراین مشمول تحریم‌های گسترده ایالات متحده است) بحث کنند. ترامپ همچنین گفت که احتمالا موضوع آزادی «جیمی لای»، بنیان‌گذار روزنامه طرفدار دموکراسی «اپل دیلی» را که اکنون منحل شده است، مطرح خواهد کرد. لای در حال گذراندن دوران حبس خود در هنگ‌کنگ طبق قوانین امنیت ملی اعمال‌شده توسط پکن است. ترامپ به خبرنگاران گفت: «این موضوع در فهرست من است. من می‌پرسم... خواهیم دید چه می‌شود.»
اجلاس آسه‌آن
پس از غیبت در اجلاس‌های آسه‌آن در سال‌های ۲۰۱۸، ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، ترامپ که بی‌اعتنایی‌اش به چندجانبه‌گرایی به خوبی مستند شده است، برای دومین بار در گردهمایی کشورهای جنوب شرقی آسیا شرکت خواهد کرد. چندین رهبر برجسته دیگر از کشورهای غیر آسه‌آن نیز در مالزی حضور خواهند داشت، از جمله «سانای تاکایچی» نخست‌وزیر جدید ژاپن، «لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا» رئیس‌جمهور برزیل و «سیریل رامافوسا» رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی. اجلاس آسه‌آن امسال در حالی برگزار می‌شود که مالزی و ایالات متحده در تلاش برای رسیدگی به درگیری مرزی مرگباری هستند که در ماه ژوئیه بین تایلند و کامبوج به‌طور کامل آغاز شد، پیش از آنکه آتش‌بس باعث فروکش کردن خصومت‌ها شود.
به گزارش الجزیره، گفته شده امروز یکشنبه، ترامپ با انور ابراهیم، نخست‌وزیر مالزی، که در هدایت و میزبانی مذاکرات تایلند و کامبوج نقش محوری داشته دیدار می‌کند و آنها [ترامپ- انور] ممکن است بر امضای توافق آتش‌بس بین تایلند و کامبوج نظارت داشته باشند. ترامپ اوایل امسال تهدید کرد که اگر این کشورها به جنگ پایان ندهند، از قراردادهای تجاری با آنها خودداری خواهد کرد و دولت او از آن زمان با مالزی برای آتش‌بس گسترده همکاری می‌کند.
رئیس‌جمهور آمریکا، انور را به‌خاطر تلاش برای حل این درگیری تحسین کرد. ترامپ در هواپیمای «ایر فورس وان» به خبرنگاران گفت: «من به رهبر مالزی که مرد بسیار خوبی است، گفتم که فکر می‌کنم به شما یک سفر بدهکارم». گمانه‌زنی‌ها حاکی است که ترامپ ممکن است امروز یکشنبه دیدار مهمی با لولا داشته باشد. لولا خواهان کاهش تعرفه ۴۰درصدی واردات برزیل توسط ایالات متحده است. دولت ایالات متحده این تعرفه‌ها را با استناد به پیگرد قانونی جنایی رئیس‌جمهور سابق، ژایر بولسونارو، متحد ترامپ توسط برزیل، توجیه کرده است.
«لیندال رولندز» در گزارش دیروز شنبه برای الجزیره نوشت، یک مقام ارشد آمریکایی گفت که دونالد ترامپ قرار نیست در هفته جاری در کره‌جنوبی با کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی، دیدار کند. این مقام ارشد که نخواست نامش فاش شود، گفت: «البته رئیس‌جمهور تمایل خود را برای دیدار با کیم جونگ اون در آینده ابراز کرده است. اما این دیدار در برنامه این سفر نیست.» رئیس‌جمهور ترامپ جمعه شب پیش از عزیمت به آسیا، در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت که دوست دارد با کیم ملاقات کند، اما مطمئن نیست که آیا این اتفاق خواهد افتاد یا خیر. ترامپ سپس در هواپیمای مخصوص ریاست‌جمهوری در مورد دیدار احتمالی با کیم گفت: «من صد در صد آماده‌ام. من با کیم جونگ اون خیلی خوب کنار می‌آیم». رهبر کره‌شمالی نیز در مورد ترامپ اظهارنظر کرد و گفت: «شخصا، من هنوز خاطرات شیرینی از رئیس‌جمهور آمریکا، ترامپ، دارم.»
«ارین هیل»، گزارشگر الجزیره بر این باور است که آسیای جنوب شرقی یکی از بزرگ‌ترین برندگان جنگ تجاری دونالد ترامپ با چین در سال ۲۰۱۸ بود. هفت سال بعد، آسیای جنوب شرقی خود را در موقعیتی بسیار متفاوت می‌بیند؛ زیرا دومین جنگ تجاری ترامپ ادامه دارد و توسط دو قدرت اقتصادی برتر جهان تحت فشار قرار دارد. «جایانت منون»، عضو ارشد موسسه ISEAS-Yusof Ishak در سنگاپور، گفت که اکنون این منطقه با وجود فشار اقتصادی، در تلاش است تا راه خود را به جلو پیدا کند. او به الجزیره گفت: «آسیای جنوب شرقی تلاش کرده است تا با احتیاط عمل کند و بین آمریکا و چین جانبداری نکند. هر دو شرکای اقتصادی مهمی هستند.»
چین بزرگ‌ترین شریک تجاری انجمن کشورهای جنوب شرقی آسیا (آسه‌آن) است که یک بلوک منطقه‌ای متشکل از ۱۰کشور به علاوه عضو جدید، تیمور شرقی است. ایالات متحده چهارمین شریک تجاری بزرگ آن است، اما در زمینه‌های دیگر مانند امنیت منطقه‌ای اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. رابطه این منطقه با ایالات متحده از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید در اوایل امسال با وعده کاهش کسری تجاری ایالات متحده با اعمال تعرفه بر اکثر شرکای تجاری، تحت فشار قابل‌توجهی قرار گرفته است.
جنوب شرقی آسیا در ماه آوریل به شدت تحت تاثیر تعرفه‌های «روز آزادی» ترامپ قرار گرفت، زمانی که او عوارض گمرکی ۴۹درصدی بر کامبوج، ۴۸درصدی بر لائوس و ۴۶درصدی بر ویتنام اضافه کرد. حتی تایلند و فیلیپین، هر دو متحد نظامی ایالات متحده، در ابتدا با تعرفه‌های ۳۶درصدی و ۱۷درصدی مواجه شدند. از آن زمان، تعرفه‌های منطقه‌ای برای اکثر کشورهای آسه‌آن پس از مذاکره کشورهای عضو با ترامپ، به ۱۰ تا ۲۰درصد کاهش یافت؛ اما برای میانمار و لائوس همچنان در سطح بالای ۴۰درصد باقی مانده است.
داده‌های گمرک چین نشان می‌دهد که صادرات به کشورهای عضو آسه‌آن در سال۲۰۲۴، ۱۲درصد افزایش یافته و به ۵۸۶میلیارد دلار در سال رسیده است. قرار است این روند در سال۲۰۲۵ نیز ادامه یابد؛ زیرا صادرات چین به این منطقه ۱۴.۷درصد افزایش یافته و در ۹ماه اول سال به ۴۸۷.۵میلیارد دلار رسیده است. حجم کل تجارت در سال۲۰۲۵ نیز ۸.۶درصد افزایش یافته و در ماه سپتامبر به ۷۷۶.۷میلیارد دلار رسیده است. در مقابل، صادرات چین به ایالات متحده در حال کاهش بوده است. طبق داده‌های گمرک چین، این رقم بین ژانویه و سپتامبر۲۰۲۵ به ۳۱۷میلیارد دلار رسید که نسبت به مدت مشابه ۱۶.۹درصد کاهش یافته است. طبق همین داده‌ها، حجم کل تجارت چین نیز ۱۵.۶درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته و به ۴۲۵.۸میلیارد دلار رسیده است.
