اتحاد کهن؛ خواسته‌های جدید

سانائه تاکایچی که از چهره‌های نزدیک و ادامه‌دهنده راه شینزو آبه، نخست‌وزیر فقید، به شمار می‌رود، با چالش ایجاد یک رابطه مستحکم و شخصی با ترامپ روبه‌رو است. ژاپن تایمز گزارش می‌دهد که آبه در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، به‌عنوان نزدیک‌ترین متحد بین‌المللی او شناخته می‌شد و با دیپلماسی شخصی، از جمله هدیه دادن یک چوب گلف طلا، توانسته بود روابط دو کشور را مدیریت کند. تاکایچی نیز با تاکید بر اینکه «تقویت اتحاد ژاپن و آمریکا اولویت اصلی دولت من است»، به نظر می‌رسد قصد دارد از همین رویکرد پیروی کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که او نیز هدیه‌ای مشابه (یک توپ گلف طلا) و بسته‌ای از خریدهای تجاری شامل وانت‌های آمریکایی، سویا و گاز را برای جلب نظر ترامپ تدارک دیده است.

ترامپ نیز در مسیر توکیو، با اشاره به دوستی عمیق خود با آبه، نسبت به همکاری با تاکایچی ابراز خوش‌بینی کرد و گفت: «می‌دانم که آنها [تاکایچی و آبه] بسیار به هم نزدیک بودند و فکر می‌کنم از نظر فلسفی نیز همین‌طور، که این خوب است. این واقعا به ژاپن و ایالات متحده کمک می‌کند.» یکی از محورهای اصلی مذاکرات، توافق تجاری میان دو کشور است. تاکایچی پیش‌تر توافقی را که در دولت پیشین برای کاهش تعرفه‌های آمریکا در ازای سرمایه‌گذاری ۵۵۰‌میلیارد دلاری ژاپن منعقد شده بود، «ناعادلانه» خوانده و احتمال مذاکره مجدد بر سر آن را رد نکرده بود. ترامپ نیز در واکنش به این موضوع، با لحنی منعطف گفت: «ممکن است [مذاکره مجدد کند]. من آماده هر چیزی هستم… ما رابطه بسیار خوبی با ژاپن داریم.» همزمان با این دیدارها، مقامات اقتصادی دو کشور نیز در حال رایزنی هستند.

هوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، و ریوسی آکازاوا، وزیر تجارت ژاپن، با یکدیگر دیدار کرده و اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، نیز  برای اولین بار با ساتسوکی کاتایاما، وزیر دارایی ژاپن، گفت‌وگو کرد. شاید مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین بخش گفت‌وگوها، فشار دولت ترامپ برای افزایش بودجه دفاعی ژاپن باشد. تاکایچی متعهد شده که با بازنگری در اسناد کلیدی امنیتی کشور، راه را برای افزایش بودجه دفاعی هموار کند. او قصد دارد ژاپن را تا پایان سال مالی جاری به هدف تخصیص ۲درصد از تولید ناخالص داخلی به امور دفاعی برساند که این اقدام، برنامه قبلی را دو سال تسریع می‌کند.

با این حال، این میزان ممکن است برای ترامپ کافی نباشد. دولت او پیش از این کشورهای عضو ناتو را برای رساندن هزینه‌های دفاعی به ۳.۵درصد از تولید ناخالص داخلی تحت فشار قرار داده و از متحدانش، از جمله ژاپن، خواسته است تا یک «استاندارد جهانی» ۵درصدی را هدف قرار دهند. این موضوع در دیدار شینجیرو کویزومی، وزیر دفاع جدید ژاپن، با پیت هگست، همتای آمریکایی‌اش، نیز پیگیری خواهد شد.

موفقیت تاکایچی در این مذاکرات حساس، تنها به مهارت دیپلماتیک او بستگی ندارد. او در داخل با چالش‌های جدی روبه‌روست. دولت ائتلافی او با حزب نوآوری ژاپن (نیپون ایشین نو کای) شکننده است و در مجلس نمایندگان که برای تصویب بسیاری از طرح‌هایش به حمایت آن نیاز دارد، دو کرسی تا کسب اکثریت مطلق فاصله دارد. این وضعیت سیاسی پیچیده، قدرت مانور او را در برابر خواسته‌های آمریکا محدود می‌کند. در پایان سفر، ترامپ قرار است بر عرشه ناو هواپیمابر «یو‌اس‌اس جورج واشنگتن» سخنرانی کرده و با رهبران تجاری ژاپن و همچنین آکیه، بیوه شینزو آبه، دیدار کند. نتایج این سفر و توانایی تاکایچی در مدیریت انتظارات ترامپ، مسیر روابط توکیو-واشنگتن را در سال‌های آینده مشخص خواهد کرد.