پاشنه آشیل عادی‌سازی در دستان واشنگتن

«وی ویان نریم» در گزارشی برای نیویورک‌تایمز نوشت، اما او احتمالا ناامید خواهد شد. ولیعهد عربستان سعودی که در حال برنامه‌ریزی اولین سفر خود به ایالات متحده در هفت سال گذشته است، اولویت‌های فوری‌تری دارد. تحلیلگران می‌گویند برای شاهزاده محمد، برقراری روابط با اسرائیل یک هدف دوردست است که احتمالا سال‌ها – و نه ماه‌ها آن‌گونه که مدنظر مقام‌های آمریکایی است- طول خواهد کشید.

به گفته یک مقام آمریکایی، در دستور کار شاهزاده برای این سفر رسمی که ظاهرا برای اواسط نوامبر تعیین شده است، یک پیمان دفاعی مشترک وجود دارد که انتظار می‌رود عربستان سعودی و ایالات متحده آن را امضا کنند. این مقام آمریکایی و یک فرد مطلع دیگر که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند که این پیمان مشابه توافق امنیتی اخیر ایالات متحده با قطر خواهد بود. به گفته این دو مقام، عربستان سعودی همچنین خواهان جنگنده‌های رادارگریز اف-۳۵ برای نیروی هوایی این پادشاهی است. مقامات سعودی مشتاقند تا با یک توافق بالقوه که به این کشور امکان دسترسی به فناوری آمریکایی برای توسعه یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی را می‌دهد، پیش بروند.

دستیابی به یک توافق هسته‌ای و یک توافق دفاعی -حتی اگر به تصویب کنگره نرسد - برای شاهزاده محمد یک «برد» خواهد بود. دولت بایدن در حال مذاکره با شاهزاده محمد در مورد هر دو مساله بود، اما اصرار داشت که عربستان سعودی در ازای آن روابط خود را با اسرائیل عادی کند. این گفت‌وگوها پس از آغاز جنگ در غزه و خشم عمومی از اسرائیل در خاورمیانه متوقف شد. اما این موضوع مانع تلاش ترامپ نخواهد شد. ترامپ در مصاحبه‌ای با مجله تایم در ۱۵اکتبر، گفت که معتقد است به توافقی که در آن عربستان سعودی با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار کند، «بسیار نزدیک» است و پیش‌بینی کرد که این اتفاق تا پایان سال رخ خواهد داد.

او در مصاحبه‌ای با «فاکس بیزینس» در اکتبر با اشاره به درگیری در غزه گفت: «آنها نمی‌توانستند این کار را در طول جنگ انجام دهند.» اکنون، با وجود آتش‌بس شکننده، این اتفاق خواهد افتاد. اما علی شهابی، مفسر سعودی که به بن‌سلمان نزدیک است، گفت که ایجاد روابط رسمی بین دو طرف تا پایان سال «عملا غیرممکن» به نظر می‌رسد، «مگر اینکه تغییر معجزه‌آسایی در اسرائیل رخ دهد». شهابی گفت: شاهزاده محمد، ۴۰ساله، عادی‌سازی را منوط به برداشتن «گامی بزرگ و برگشت‌ناپذیر به سوی یک کشور فلسطینی» توسط اسرائیل می‌داند. وی افزود: توافق عربستان و اسرائیل تنها اهرم جدی باقی مانده برای یک کشور عربی است که می‌تواند از طرف فلسطینی‌ها از آن استفاده کند.

به گفته شهابی، «پادشاهی سعودی می‌خواهد از این کارت برای حل دائمی مشکل به نفع ثبات منطقه‌ای که مدت‌هاست دست‌نیافتنی است، استفاده کند».به نوشته گزارشگر نیویورک‌تایمز، این امر در شرایط فعلی بسیار بعید است؛ زیرا بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و سیاستمداران راست افراطی در ائتلاف او گفته‌اند که از ایجاد یک کشور فلسطینی حمایت نخواهند کرد. «بدر السیف»، استادیار تاریخ در دانشگاه کویت، گفت وقتی ترامپ در مورد تغییر قریب‌الوقوع بین عربستان سعودی و اسرائیل اظهاراتی کرد، او را به یاد یک «مربی زندگی» انداخت که سعی می‌کند «تجلی بخش» آرزوها باشد و با فرآیندی گفت‌وگومحور و خلاقانه به دیگران کمک می‌کند تا پتانسیل‌های خود را شکوفا کنند.

وی افزود: «فقط پرداختن به علل ریشه‌ای» درگیری اسرائیل و فلسطین می‌تواند این امر را محقق کند.یک نظرسنجی که در اواخر سال۲۰۲۳ انجام شد، نشان داد که سعودی‌ها به شدت با روابط با اسرائیل مخالف هستند. اگرچه این پادشاهی تحت نظر شاهزاده محمد خودکامه‌تر شده است، اما تحلیلگران می‌گویند که او هنوز هم باید هنگام تصمیم‌گیری، افکار عمومی را در نظر بگیرد. برای شاهزاده، سفر رسمی به ایالات متحده یک رویداد مهم خواهد بود. او آخرین بار در سال۲۰۱۸ در یک تور سه هفته‌ای به آنجا سفر کرد که در آن نه تنها با ترامپ، بلکه با غول‌های تجاری و رسانه‌های آمریکایی نیز ملاقات کرد.