مهاجران جنوب آسیا به یکی از صداهای اثرگذار در آمریکا تبدیل شده‌اند
فرزند هند در رأس نیویورک
او در سخنرانی پیروزی خود بخشی از سخنان «جواهر لعل نهرو»، اولین نخست‌وزیر هند، را نقل کرد و سپس با آهنگی از سینمای هند صحنه را ترک گفت؛ حرکتی که همزمان نمادی از هویت فرهنگی و سیاسی او تلقی شد. ممدانی، فرزند خانواده‌ای مهاجر با ریشه هندی و مسلمان است و پیروزی او نه‌تنها برای جامعه مهاجران در آمریکا، بلکه در هند و سایر کشورهای جنوب آسیا نیز بازتاب گسترده‌ای داشته است. بسیاری از ناظران این موفقیت را نشانه‌ای از رشد نقش نسل جدید مهاجران در ساختار قدرت در ایالات متحده می‌دانند.
«ریامو گول» در گزارشی برای سی ان ان نوشت، زهران ممدانی پیش از رسیدن به شهرداری، سه دوره نماینده مجلس ایالتی نیویورک بود و منطقه «کوئینز» را نمایندگی می‌کرد؛ منطقه‌ای که یکی از متنوع‌ترین نواحی جهان از نظر قومی، زبانی و مذهبی به شمار می‌رود. او در اوگاندا از والدینی هندی‌تبار متولد شد، بخشی از دوران کودکی‌اش را در آفریقای جنوبی گذراند و سپس به همراه خانواده به نیویورک مهاجرت کرد. پدر او، محمود ممدانی، استاد برجسته دانشگاه کلمبیا در حوزه مطالعات پسااستعماری است و مادرش «میرا نایر»، کارگردان سرشناس هندی، در آثار خود به موضوعاتی مانند مهاجرت، تبعید و هویت پرداخته است.
ممدانی در سخنرانی خود گفت: «من جوانم، مسلمانم و یک سوسیالیست دموکرات هستم، و از هیچ‌کدام از این ویژگی‌ها عذرخواهی نخواهم کرد.» او در ادامه به سخنان تاریخی جواهر لعل نهرو در آستانه استقلال هند اشاره کرد و مراسمش را با آهنگ پرشور «دهوم ماچاله» از سینمای هند به پایان رساند؛ حرکتی که در میان حضار با تشویق ایستاده همراه شد. ممدانی با پیروزی در این انتخابات به جمع نسل تازه‌ای از رهبران مهاجر پیوسته است؛ سیاستمدارانی که در کشورهای غربی متولد یا بزرگ شده‌اند، اما ریشه در جنوب آسیا دارند. از کامالا هریس در آمریکا تا ریشی سوناک در بریتانیا و صادق خان در لندن، این نسل اکنون در حال باز تعریف نقش مهاجران در سیاست جهانی است.
به گفته «سانگای میشرا»، استاد علوم سیاسی دانشگاه در نیوجرسی، «پیروزی ممدانی باعث می‌شود مهاجران جنوب آسیا دیگر تنها بخشی از تنوع فرهنگی آمریکا نباشند، بلکه به یکی از صداهای اثرگذار در گفت‌وگوی سیاسی کشور تبدیل شوند.»
واکنش‌ها در هند
شهردار جدید نیویورک در سال‌های گذشته نسبت به برخی تحولات سیاسی در هند، از جمله قانون تابعیت جدید و لغو وضعیت خودمختاری منطقه جامو و کشمیر، ابراز نگرانی کرده بود. او این اقدامات را در چارچوب دفاع از برابری شهروندی و آزادی مذهبی نقد کرده است. با این حال، برخی از حامیان دولت هند اظهارات او را «سیاسی و جانبدارانه» توصیف کرده‌اند. در مقابل، گروه‌هایی از فعالان حقوق بشر در هند و ایالات متحده از مواضع او استقبال کرده و آن را نشانه‌ای از «گسترش گفت‌وگو درباره دموکراسی و حقوق شهروندی» دانسته‌اند.
رسانه‌های هند با تیترهایی چون «فرزند هند در رأس نیویورک» یا «پیروزی مهاجر هندی در آمریکا» از انتخاب او استقبال کردند. بسیاری از شهروندان عادی نیز در شبکه‌های اجتماعی از این رویداد به‌عنوان موفقیتی برای جامعه هندی‌تبار یاد کردند. در مقابل، برخی از چهره‌های سیاسی محافظه‌کار در هند، مواضع انتقادی ممدانی را «تاثیر پذیرفته از فضای سیاسی غرب» دانستند و تاکید کردند که «مسائل داخلی هند باید در داخل کشور حل شود».
او نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، را «جنایتکار جنگی» خوانده است؛ اشاره‌ای به نقش جنجالی مودی در دوران تصدی سمت وزیر ارشد ایالت گجرات در سال ۲۰۰۲، زمانی که موجی خونین از خشونت‌های فرقه‌ای در آن ایالت رخ داد. در آن زمان، گروهی از زائران هندو در آتش‌سوزی یک قطار کشته شدند و بسیاری از هندوها مسلمانان را مسوول این حادثه دانستند. این ماجرا به درگیری‌های گسترده‌ای انجامید که طی آن خانه‌ها و مغازه‌های متعلق به مسلمانان مورد حمله قرار گرفت. طبق آمار رسمی دولت هند، بیش از هزار نفر - عمدتا مسلمان - در این ناآرامی‌ها کشته شدند.
اتهامات مربوط به دست داشتن دولت محلی در آن رویدادها چنان گسترده بود که مودی سال‌ها از ورود به ایالات متحده منع شد. او همواره هرگونه نقش یا مسوولیت در این رویداد را انکار کرده و در نهایت، دیوان عالی هند نیز او را از اتهام همدستی تبرئه کرد. برای بسیاری از حامیان مودی، اظهارات ممدانی نوعی «حمله خصمانه به دین اکثریت» در هند تلقی می‌شود.
«سانجو ورما»، سخنگوی حزب حاکم بهاراتیا جاناتا (BJP)، در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: «ممدانی یک دروغ‌گوی افراطی است؛ او نسبت به هندوها تعصب دارد و از نفرت تغذیه می‌کند.» همچنین «کانگانا راناوت»، هنرپیشه و چهره سیاسی نزدیک به حزب حاکم، در واکنش به اظهارات ممدانی نوشت: «او بیش از آنکه هندی باشد، شبیه پاکستانی‌ها حرف می‌زند. چه بر سر ریشه و هویت هندوی او آمده که اکنون آماده است بر ضد آیین اجدادی‌اش موضع بگیرد؟»
با این حال، بسیاری از هندوها دیدگاهی متفاوت دارند. «ریا چاکرابورتی»، مدیر سیاستگذاری در سازمان «هندوها برای حقوق بشرمی گوید: «زهران ممدانی و کارزار او از سطح نمادین نمایندگی جامعه جنوب آسیایی‌ها عبور کرده و به دغدغه‌های واقعی آنان پرداخته است.» این نهاد مدنی، که در آمریکا فعالیت می‌کند، از دیدگاه «ملی‌گرایی هندو» در شکل فعلی آن انتقاد دارد و معتقد است این رویکرد با ارزش‌های اصلی آیین هندو، همچون کثرت‌گرایی و عدالت، در تضاد است.
چاکرابورتی در ادامه می‌گوید: «وقتی یک سیاستمدار برجسته آمریکایی درباره رخدادهایی مانند شورش‌های گجرات در سال ۲۰۰۲ سخن می‌گوید، در واقع به فعالان مدنی در داخل هند نیرو می‌دهد. آنها می‌دانند که دولت هند به فشارهای بین‌المللی حساس است و این حساسیت می‌تواند به ابزار موثری برای پیگیری عدالت تبدیل شود.» برای بسیاری از مردم، ماجرا بیش از آنکه به سیاست یا فشار بین‌المللی مربوط باشد، مساله‌ای از جنس غرور فرهنگی است. موجی از شادی در شبکه‌های اجتماعی هند به راه افتاد و کاربران بسیاری پیروزی ممدانی را به‌عنوان موفقیتی برای تمام هندی‌تبارها جشن گرفتند.
«گلفام خان» از بمبئی در گفت‌وگویی گفت: «ما کشوری هستیم که همیشه رهبرانی جهانی پرورده است. پیروزی ممدانی برگ دیگری است بر دفتر افتخارات هند. هرگاه زمانه ما را به چالش می‌کشد، از دل خود گاندی، سوناک یا ممدانی زاییده می‌شود... و این تازه آغاز راه است.» تحلیلگران بر این باورند که پیروزی ممدانی فقط یک تحول محلی در نیویورک نیست، بلکه نشانه تغییری گسترده‌تر در سیاست جهانی است؛ تغییری که طی آن نسل دوم مهاجران، با تکیه بر هویت چندفرهنگی خود، در حال ورود به ساختارهای تصمیم‌گیری و بازتعریف مفهوم شهروندی در جهان معاصر هستند.
