درگیری ژنرالهای سودانی عرصه را برای رقابت قدرت‌های خارجی فراهم کرده است؛
جدال زیر سایه طلا
سودان از موقعیتی راهبردی در منطقه برخوردار است. این کشور که پلی میان آفریقا و خاورمیانه به شمار می‌رود، بر حدود ۸۰۰ کیلومتر از سواحل دریای سرخ - یکی از مسیرهای حیاتی تجارت جهانی - تسلط دارد. زمین‌های حاصل‌خیز کشاورزی، ذخایر طلا و تولید انحصاری صمغ عربی (ماده‌ای کاربردی در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی) از دیگر مزیت‌های اقتصادی این کشور است. افزون بر این، حدود ۶۴۰ کیلومتر از رود نیل آبی از خاک سودان می‌گذرد و به آن نقشی محوری در دیپلماسی آبی منطقه بخشیده است.
در پی فشارهای بین‌المللی بر سر کشتار دارفور، نیروهای RSF اعلام کردند با آتش‌بس بشردوستانه‌ای که از سوی چهار کشور موسوم به «گروه چهارجانبه» ــ آمریکا، امارات، مصر و عربستان سعودی ــ پیشنهاد شده، موافقت کرده‌اند. با این حال، بسیاری از ناظران بین‌المللی این کشورها را، به‌همراه روسیه، به دخالت مستقیم در جنگ از طریق تامین تسلیحات، پشتیبانی مالی و حمایت دیپلماتیک متهم می‌کنند. چهار کشور یادشده در ابتدا از ارتش سودان هنگام سرنگونی عمرالبشیر در سال ۲۰۱۹ و در زمان کودتای ۲۰۲۱ حمایت کردند. اما زمانی که دو چهره اصلی آن کودتا ـ محمد حمدان دقلو (حمیدتی)، فرمانده RSF، و عبدالفتاح البرهان، فرمانده نیروهای مسلح سودان (SAF) ــ با یکدیگر وارد نبرد شدند، مواضع قدرت‌های خارجی نیز از هم گسست و نقش آنها در بحران تیره‌تر شد. به گفته «چارلز ری»، دیپلمات پیشین آمریکایی، «کسی که کنترل سودان را در دست گیرد، می‌تواند بر شاخ آفریقا و حتی بخش‌هایی از آفریقای زیر صحرا نفوذ قابل‌توجهی داشته باشد.»
امارات متحده عربی بارها به ارسال سلاح برای نیروهای RSF متهم شده است. «خلیل العنانی»، استاد علوم سیاسی در دانشگاه جورج‌تاون، می‌گوید: «دخالت امارات در سودان در وهله نخست با انگیزه اقتصادی برای کنترل منابع طبیعی، از جمله طلا و زمین‌های کشاورزی است؛ اما هدف دیگر جلوگیری از شکل‌گیری گذار دموکراتیک در این کشور محسوب می‌شود.» به گفته او، این سیاست با رویکرد منطقه‌ای ابوظبی در مقابله با جنبش‌های بهار عربی همخوان است. روابط میان امارات و نیروهای RSF پیش از آغاز درگیری‌ها شکل گرفته بود و شرکت‌های نزدیک به خانواده حمیدتی در خاک امارات فعالیت دارند.
با وجود تکذیب رسمی ابوظبی، چند گزارش بین‌المللی از جمله از سوی کارشناسان سازمان ملل، این اتهامات را معتبر دانسته‌اند. مصر در ابتدا از حمیدتی و برهان در سرنگونی عمرالبشیر حمایت کرد و در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ رزمایش‌های مشترکی با ارتش سودان انجام داد. عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، که خود از مسیر کودتا به قدرت رسید، مخالف ظهور یک نظام دموکراتیک در سودان است. قاهره پس از آغاز اختلاف میان دو ژنرال، جانب برهان را گرفت و ارتش سودان را قدرت مشروع دانست. در عین حال، هجوم ده‌ها هزار پناهجوی سودانی به خاک مصر فشار مضاعفی بر اقتصاد شکننده این کشور وارد کرده است. از دیدگاه راهبردی، سودان برای مصر در مناقشه دیرینه با اتیوپی بر سر سد بزرگ رنسانس اهمیت حیاتی دارد. تحلیلگران می‌گویند قاهره ترجیح می‌دهد خارطوم را در کنار خود داشته باشد تا در برابر آدیس‌آبابا.
ریاض ظاهرا موضعی بی‌طرفانه اتخاذ کرده و بر «راه‌حل سودانی برای بحران سودان» تاکید دارد. با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند عربستان به‌طور غیرمستقیم از برهان و ارتش سودان حمایت دیپلماتیک می‌کند. عربستان همراه با آمریکا میزبان مذاکرات میان طرف‌های درگیر بوده و در روزهای نخست جنگ نقش مهمی در تخلیه اتباع خارجی از سودان ایفا کرد. تمرکز اصلی ریاض حفظ ثبات در امتداد دریای سرخ است؛ مسیری حیاتی برای تجارت جهانی و طرح‌های اقتصادی ولیعهد محمد بن‌سلمان.درحالی‌که روسیه درگیر جنگ اوکراین است، سودان را فرصتی برای گسترش نفوذ خود در آفریقا می‌بیند.
ایالات متحده، مسکو را متهم کرده که «با هر دو طرف درگیر همکاری می‌کند تا منافع سیاسی خود را به بهای جان سودانی‌ها پیش ببرد.» گزارش‌ها حاکی است گروه مزدور واگنر از مسیر سوریه، لیبی و جمهوری آفریقای مرکزی سلاح در اختیار نیروهای RSF قرار داده است. در مقابل، این گروه امتیازهایی در بخش استخراج طلا دریافت کرده است. پس از شورش نافرجام واگنر و مرگ رهبرش یوگنی پریگوژین، کرملین تلاش کرده کنترل مستقیم نیروهای واگنر در آفریقا را به‌دست گیرد. درحالی‌که واگنر از حمیدتی حمایت می‌کرد، روسیه هم‌زمان با برهان نیز وارد مذاکره شده و خواستار ایجاد پایگاه دریایی در بندر سودان است.
