پس از چند دهه، اولین رئیسجمهور سوریه با رئیسجمهور آمریکا دیدار کرد
الشرع؛ مهمان کاخ سفید
«کریستینا گلدباوم» در گزارش دیروز عصر برای نیویورکتایمز نوشت، دیدار الشرع از واشنگتن، آخرین تحول در تغییر رهبر سابق شورشیان اسلامگرا است که زمانی توسط ایالات متحده بهعنوان تروریست معرفی شده و ۱۰میلیون دلار جایزه برای سرش تعیین شده بود. الشرع از زمان به قدرت رسیدن، به کشورهای ثروتمند خلیجفارس سفر کرده تا سرمایهگذاریهای بینالمللی را جذب کند.
در ماه سپتامبر، او به نیویورک رفت و به اولین رئیسجمهور سوریه در تقریبا ۶۰ سال گذشته تبدیل شد که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کرد. ماه بعد، او با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، ملاقات کرد. آنها در مورد توسعه میادین نفتی سوریه و سایر پروژهها در بخشهای انرژی، حملونقل و گردشگری بحث کردند. الشرع قبل از سفر به واشنگتن، در اجلاس سالانه آب و هوای سازمان ملل به رهبران جهان در برزیل پیوست و از سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر بهعنوان بخشی از برنامههای دولتش برای بازسازی دعوت کرد. به هر روی، ترامپ متعهد شده است که تحریمهای سوریه را برای حمایت از تلاشهای این کشور به منظور بازسازی لغو کند. تاکنون، ترامپ معافیتهای گستردهای از تحریمها را به سوریه اعطا کرده و از کنگره خواسته تا قانون سال ۲۰۱۹، قانون حفاظت از غیرنظامیان سوریه که سختترین تحریمها را علیه سوریه اعمال میکرد، لغو کند. تحلیلگران میگویند الشرع با پیوستن به ائتلاف مبارزه با داعش، روابط خود را با دولت ترامپ بیش از پیش تقویت میکند.
«فیراس مکساد»، مدیرعامل خاورمیانه و شمال آفریقا در گروه اوراسیا مستقر در نیویورک، سفر الشرع، رئیسجمهور سوریه، به واشنگتن را «نشانهای از تغییر چشمگیر در حال وقوع» خواند؛ جایی که سوریه از یک کشور متحد ایران به اردوگاه تحت رهبری آمریکا پیوسته است. او میافزاید: «الشرع از یک تروریست تحت تعقیب به شریکی در جنگ علیه تروریسم تبدیل شده است.» این تحلیلگر همچنین گفت: «هنوز هم ممکن است در این آزمایش نوپا اشتباهات زیادی رخ دهد و نگرانیهای جدی در مورد حقوق اقلیتها و افراد وجود دارد. اما اولین سفر یک رئیسجمهور سوریه به واشنگتن، لحظهای از امید است که سوریه در مسیر درست قرار دارد.» «جمال منصور»، مدرس دانشگاه تورنتو که متخصص مطالعات سوریه است، نیز میگوید که دگرگونی برای سوریها پس از سقوط رژیم اسد در این کشور «به صورت شبانه روزی» در حال وقوع است. این استاد دانشگاه اظهار کرد که دیدار بین روسای جمهور سوریه و آمریکا «در هیچ دولت دیگری به جز دولت ترامپ اتفاق نمیافتاد» و افزود که این دیدار هم «به صورت نمادین و هم ملموس» مهم است.
الشرع پیش از دیدار با ترامپ، روز یکشنبه با فرمانده سنتکام بسکتبال بازی کرد و سپس با اعضای جامعه سوری در پایتخت ایالات متحده دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری دولتی «سانا»، در این مراسم که اسعد حسن الشیبانی، وزیر امور خارجه و تام باراک، فرستاده ویژه ایالات متحده به سوریه نیز حضور داشتند، رئیسجمهور سوریه دستاوردهای حاصل از برکناری اسد، چه در داخل و چه در سطح بینالمللی را برجسته کرد. الشرع همچنین بر نقش سوریهای خارج از کشور «در حفظ روابط با سرزمین مادری خود، انتقال تصویر واقعی سوریه و دفاع از آرمانهای عادلانه آن» تاکید کرد. بر اساس این گزارش، باراک بر تعهد واشنگتن برای تسهیل ادغام مجدد سوریه در عرصههای منطقهای و بینالمللی تاکید کرد.
الشرع به دنبال لغو قانون قیصر
ترامپ پس از اولین دیدارش با الشرع در ریاض، اکثر تحریمهای سوریه را لغو کرد، اما سختترین آنها که با نام «قانون قیصر» شناخته میشود، همچنان در قانون ایالات متحده باقی مانده است. رئیسجمهور سوریه بارها از ایالات متحده درخواست لغو تحریمهای قیصر را کرده است؛ درخواستی که انتظار میرود در دیدار با ترامپ در کاخ سفید آن را پیگیری کند. این قانون که از نام مستعار یک افسر نظامی سوری که مجموعهای از عکسهای مستند شکنجه و سایر جنایات در زندانهای اسد را فاش کرد، گرفته شده است، شرکتها، موسسات و افرادی - چه سوری و چه خارجی - را که با دولت سوریه تجارت میکنند، با صدور مجوز ممنوعیتها و تحریمهای مالی علیه شرکای فعلی و بالقوه سوری هدف قرار میدهد.
لغو این تحریمهای گسترده مستلزم لغو از سوی کنگره است؛ اقدامی بالقوه که موضوع بحث اعضای کنگره بوده و برخی از جمهوریخواهان ارشد میخواهند برای آن شرط و شروطی تعیین کنند. درحالیکه کاخ سفید و وزارت امور خارجه آشکارا از لغو تحریمها قبل از پایان سال حمایت کردهاند، کارشناسان میگویند تعطیلی دولت ایالات متحده ممکن است روند امور را کند سازد. روز یکشنبه، الشرع رهبری یک اقدام جذاب را بر عهده داشت: دیدار با برخی از رهبران کنگره. رئیسجمهور [ایالات متحده] فقط میتواند آن ۶ماه را بهطور همزمان لغو کند، بنابراین آنچه رهبر سوریه به دنبال آن است، لغو دائمی این تحریمها است.
«کیمبرلی هالکت» در گزارشی برای الجزیره نوشت، آنچه رئیسجمهور ایالات متحده برای آن تلاش میکند، عادیسازی روابط بین اسرائیل و سوریه و سپس تلاش برای ورود سوریه به دایره کشورهای حاضر در توافقنامههای ابراهیم است. اما این همه ماجرا نیست. این سفری خواهد بود که در آن همکاریهای امنیتی نیز مورد بحث قرار خواهد گرفت. مردم دمشق انتظار دارند که سفر الشرع به واشنگتن به بهبود اقتصاد کشور کمک کند.