سیاست تجاری ترامپ، چین را از قلب اقتصاد جهانی بیرون راند؛
نفس های آخر کارخانه جهانی؟
اما او دیگر چنین فکری نمی‌کند. لیختنبرگ امسال حدود ۲۰میلیون دلار برای انتقال کارخانه خود برای مشتریان آمریکایی به ویتنام سرمایه‌گذاری کرد. اکنون، حتی آتش‌بس ترامپ با چین نیز دیدگاه او را تغییر نداده است زیرا خصومت عمیق بین این دو کشور، اقتصاد کسب و کار او را تغییر داده است.
«الکساندرا استیونسون» در گزارشی برای نیویورک تایمز نوشت، مقیاس و نیروی کار فراوان چین، این کشور را برای دهه‌ها به یک «غول» و «کارخانه تولید» در جهان تبدیل کرد و این کشور را در قلب اقتصاد جهانی قرار داد. اما ترامپ در حال از بین بردن سیستمی است که به تولیدکنندگان اجازه می‌داد تا کارآمدترین زنجیره‌های تامین را جست‌وجو کنند.
در عین حال، چین برای کاهش وابستگی خود به اقتصاد ایالات متحده، تلاش خود را دو برابر کرده است. جدیدترین توافق ترامپ برای کاهش برخی از تعرفه‌های جدید وضع شده بر چین، این روندها را معکوس نکرده است. این امر بر بی‌ثباتی روابط ایالات متحده و چین افزوده است.بنابراین، مدیرانی مانند لیختنبرگ، به دلیل ترس از گرفتار شدن در سمت اشتباه چیزی که انتظار دارند یک رابطه دوجانبه حتی غیرقابل پیش‌بینی‌تر باشد، چین را برای تجارت خود در ایالات متحده کنار می‌گذارند.
روزگاری داشتن یک کارخانه در خارج از چین یک راه‌حل جایگزین بود، اما اکنون به یک ضرورت اقتصادی تبدیل شده است. لیختنبرگ گفت: «هیچ‌کس به وجود ثبات بین چین و ایالات متحده اعتماد ندارد. مثل این است که می‌گویند: مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید می‌ترسد». او گفت که شرکتش، گروه تریتون، که مبل‌های مدولار به سبک دانمارکی و صندلی‌های راحتی تولید می‌کند، امسال به دلیل تعرفه‌های جدید ناگهانی و شدید ترامپ‌میلیون‌ها دلار ضرر کرده است.
برای بسیاری از بخش‌هایی که مدت‌ها پیش به چین برون‌سپاری می‌کردند، انتقال کارخانه‌ها به ایالات متحده امکان‌پذیر نیست. هزینه‌ها بسیار بالاست و کمبود کارگر وجود دارد. شرکت‌هایی که چین را ترک کرده‌اند، به کشورهای همسایه مانند ویتنام رفته‌اند، جایی که نیروی کار ارزان است و جابه‌جایی ماشین‌آلات و مواد اولیه آسان است. پس از دیدار اخیر ترامپ با شی جین‌پینگ در کره‌جنوبی، رئیس‌جمهور آمریکا موافقت کرد که تعرفه ۲۰ درصدی مربوط به فنتانیل را نصف و مکث موجود در تعرفه‌های متقابل را تمدید کند و طبق یک تخمین، میانگین نرخ تعرفه بر کالاهای چینی را ۴۷.۶ درصد نگه دارد.
مشاغل کوچک‌تری که نتوانسته‌اند کارخانه‌هایی در خارج از چین پیدا کنند، از این خبر خوشحال شده‌اند. اما برای بسیاری دیگر که از قبل شروع به خروج از چین کرده‌اند، این آتش‌بس تاثیر کمی بر استراتژی و برنامه‌ریزی آینده داشته است. «آدام سیتکاف»، مدیر اجرایی اتاق بازرگانی آمریکا در‌هانوی، ویتنام، گفت: «این توافق، این محاسبه را تغییر نمی‌دهد که در درازمدت، به دلیل رابطه رقابتی ایالات متحده و چین، فقط ریسک بسیار بیشتری برای شرکت‌هایی که در چین تولید و تامین می‌کنند، ایجاد خواهد کرد.»
چین در حال حاضر جایگاه خود را به عنوان کارخانه اصلی برای آمریکایی‌ها از دست می‌دهد. برخی از شرکت‌های شناخته‌شده جهان، از جمله نایک، اپل و اینتل، امسال به سرعت اقدام به کاهش تولید محصولات خود در چین برای بازار ایالات متحده کرده‌اند. این کشور دیگر پایتخت کفش‌های کتانی برای آمریکایی‌ها نیست. این عنوان اکنون به ویتنام تعلق دارد. این روند در داده‌های اداره آمار ایالات متحده، حتی برای محصولاتی که معافیت تعرفه‌ای دریافت کرده‌اند، مانند لپ‌تاپ و تلفن‌های هوشمند، نیز دیده می‌شود.
طبق آخرین آمار، ایالات متحده اکنون بیشتر تلفن‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌های خود را از هند و ویتنام تهیه می‌کند.درحالی‌که دنیای تجارت در حال شکل‌گیری حول این ایده است که چین دیگر بهترین گزینه برای تولید کالاهای فروخته شده به آمریکایی‌ها نیست، هنوز مشخص نیست که کدام کشورها بهترین جایگزین‌ها خواهند بود. اما سیاست تجاری ترامپ همچنان در حال تغییر است، از جمله اینکه اگر دیوان عالی مبنای قانونی بسیاری از تعرفه‌های او را لغو کند، چگونه واکنش نشان خواهد داد.
برای تولیدکنندگان چینی که برنامه‌های آینده خود را مرتب می‌کنند، عدم قطعیت در مورد چگونگی تعریف نهایی ترامپ از محصولاتی که حاوی مواد اولیه یا سرمایه‌گذاری از چین هستند، وجود دارد. آیا محصولات ساخته شده در کارخانه‌های ویتنام که ارتباط نزدیکی با چین دارند، ویتنامی محسوب می‌شوند یا چینی؟
«گابریل ناتاله»، مدیرعامل شرکت « Man Wah USA» که برای خرده‌فروشانی مانند «والمارت» و «کاستکو» مبلمان تولید می‌کند، گفت: «در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، او همه را از چین فراری داد و بسیاری از کسب‌وکارها به ویتنام منتقل شدند.» این شرکت در سال ۲۰۱۹ تصمیم گرفت به ویتنام نقل مکان کند و صدها‌میلیون دلار صرف ساخت یک کارخانه ۵.۸میلیون فوت مربعی در نزدیکی شهر «هوشی مین» کرد. اکنون هر آنچه در آمریکای شمالی می‌فروشد از آن کارخانه می‌آید. ناتاله گفت: «در دوره دوم ریاست جمهوری‌اش، ترامپ همه چیز را در همه جا نابود می‌کند. می‌توانید فرار کنید، اما نمی‌توانید پنهان شوید.»
شرکت او اکنون ۱۵ مرکز تولید در سراسر جهان، از جمله در مکزیک و اروپای شرقی دارد. خرده‌فروشان آمریکایی به طور فزاینده‌ای از تامین‌کنندگان خود می‌خواهند که ارتباط با چین را کاهش دهند. از شرکت بین‌المللی فلمینگ، که در ویتنام شمع تولید می‌کند، بزرگ‌ترین مشتریان آمریکایی‌اش خواسته‌اند تا حد امکان تولید خود را به ایالات متحده منتقل کند. این شرکت به زودی تولید شمع‌هایی با رایحه‌های مختلف را در کارخانه‌ای جدید در «هبر اسپرینگز»، آرکانزاس، با دو یا سه برابر هزینه در ویتنام آغاز خواهد کرد.
«لوول نیومن»، مشاور ارشد فلمینگ، گفت: «از نظر ژئوپلیتیک، احساس می‌کنیم که این یک استراتژی بلندمدت است. ما انتظار موفقیت یک شبه را نداریم.» تعرفه‌های جدید می‌توانند بار دیگر محاسبات را برای این شرکت تغییر دهند، که قرار است در چند ماه آینده یک مرکز در السالوادور نیز افتتاح کند. تمایل ترامپ به اعمال تعرفه‌های نامنظم تصمیم‌گیری‌های تجاری را دشوار کرده است. نیومن گفت: «فقط وظایف را به ما بگویید. عصبانی نشوید و مثل یک کودک بازیگوش، تیله‌هایتان را در دعوا بردارید.»
او تنها کسی نیست که ضربات شلاق تعرفه ترامپ بر تنش فرود آمده است. لیختنبرگ هنوز در حال بهبودی از آخرین شوک در ۱۰ اکتبر، چند هفته قبل از آخرین آتش‌بس تجاری ایالات متحده و چین، است. لیختنبرگ از خانه‌اش در شانگهای، تازه تماس نیمه‌شب خود را با مشتریان آمریکایی‌اش تمام کرده بود که قبل از خواب، اخبار را بررسی می‌کرد و دید که ترامپ در رسانه‌های اجتماعی درباره شی جین‌پینگ رجزخوانی می‌کند. او چراغ‌ها را خاموش کرد و پیش‌بینی کرد که صبح روز بعد بحران تازه‌ای در راه است. وقتی از خواب بیدار شد، ترامپ تعرفه جدیدی به میزان ۱۰۰ درصد برای چین وضع کرده بود.
لیختنبرگ به شش ماه قبل فکر کرد، زمانی که ترامپ نرخ ۱۲۵ درصدی را اعلام کرد، نرخی که رئیس‌جمهور بعدا توضیح داد که حتی بالاتر و ۱۴۵ درصد خواهد بود. تفاوت این بود که در ماه آوریل، لیختنبرگ ۳۵۰ کانتینر آماده ارسال از چین به ایالات متحده داشت. این بار، او فقط چند ده کانتینر داشت. اکنون، حدود نیمی از کل تولید او از کارخانه جدیدش در یک پارک صنعتی در شهر هوشی مین در جنوب ویتنام خارج می‌شود.
دوازده کارخانه و تامین‌کننده دیگر نیز از چین به آنجا منتقل شده‌اند. در چین، کارخانه تازه تاسیسی که لیختنبرگ برای مشتریان آمریکایی خود در حومه شانگهای استفاده می‌کرد، تقریبا خالی مانده است. ردیف‌هایی از قفسه‌های فلزی آبی و زرد خالی هستند. یک روبات جدید که می‌تواند قاب‌های چوبی مبل‌های او را مونتاژ کند، بی‌حرکت ایستاده است. حدود ۵۰۰ کارگر چینی که زمانی خطوط کارخانه را پر می‌کردند، پس از اخراج در سال جاری، رفته‌اند. لیختنبرگ درحالی‌که در کارخانه تاریک، ساکت و غارمانند قدم می‌زد، گفت: «ایده این بود که تا سال آینده پر شود. این کارخانه از همیشه خالی‌تر است».
