جدال بر سر عدم وابستگی

ورود «لارس کلینگبیل» به پکن بیش از ۶ماه پس از روی کار آمدن ائتلاف محافظه‌کار آلمان و پس از لغو سفر ماه گذشته «یوهان وادفول»، وزیر امور خارجه، به دلیل رد اکثر جلسات در دستور کار پیشنهادی او توسط چین، صورت می‌گیرد. «ماریا مارتینز» در گزارش دیروز دوشنبه برای رویترز نوشت، مقامات آلمانی تاکید کردند که کلینگبیل در مورد مسائل بزرگ تجاری، مانند محدودیت‌های چین بر عناصر خاکی کمیاب، بحث خواهد کرد. یک منبع وزارت دارایی گفت که مواضع از قبل با مقامات اتحادیه اروپا که مسوول سیاست تجاری آلمان به عنوان عضوی از این بلوک هستند، توافق شده است.

کلینگبیل پیش از عزیمت به پکن در برلین گفت: «دسترسی به مواد اولیه حیاتی و کاهش ظرفیت مازاد چین در بخش‌هایی مانند فولاد و حمل‌ونقل الکتریکی برای اقتصاد و مشاغل در آلمان از اهمیت بالایی برخوردار است». همچنین در داخل کشور مهم است که این ائتلاف نشان دهد سرانجام گوش شنوایی برای حرف‌هایش وجود دارد و می‌تواند بر روابط خود با چین مسلط شود. جنگ تجاری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به صادرات آلمان آسیب رسانده، برلین را در برابر افزایش واردات کالاهای چینی آسیب‌پذیر کرده و نگرانی‌های جدیدی را در مورد زنجیره تامین، اخیرا بر سر فلزات خاکی کمیاب و تراشه‌های خودرو، ایجاد کرده است.

کلینگبیل برای گفت‌وگوی مالی آلمان و چین، که در سال ۲۰۱۵ تاسیس شد، با معاون نخست‌وزیر، «هی لیفنگ»، دیدار کرد. «یواخیم ناگل»، رئیس بوندس‌بانک و هیات کوچکی از بانک‌ها و شرکت‌های بیمه آلمانی او را همراهی می‌کردند. «دنیس دپو»، مدیرعامل جهانی رولند برگر، گفت: «اروپا و چین در یک رابطه بسیار مبهم هستند. از یک طرف، ما به آنها نیاز داریم؛ از طرف دیگر، ما نگران مسائل امنیتی هستیم.» روز چهارشنبه (فردا ۲۸ آبان)، کلینگبیل قبل از عزیمت به سنگاپور، برای دیدار با روسای شرکت‌های ​​آلمانی به شانگهای سفر خواهد کرد.

در هفته‌های اخیر، محدودیت‌های چین بر تجارت عناصر خاکی کمیاب و نزاع بین پکن و هلند بر سر صادرات توسط شرکت «نکسپریا»، تامین‌کننده تراشه خودرو، زنگ‌های هشدار بزرگی را در اروپا به صدا درآورده است. «ماکسیمیلیان بوتک»، مدیر اجرایی و عضو هیات‌مدیره اتاق بازرگانی آلمان در شرق چین، گفت: «ماه‌های اخیر نشان داده است که اقدامات کنترل صادرات چین می‌تواند تقریبا تا حد توقف تولید، بر صنعت آلمان تاثیر بگذارد. چین واقعا در مورد عناصر خاکی کمیاب، قدرت خود را نشان داده است».

در آلمان، سیاستمداران خواستار ارزیابی مجدد کامل در خط‌مشی سیاسی در قبال پکن شده‌ و برخی دولت قبلی به رهبری سوسیال دموکرات‌ها را متهم می‌کنند که اجازه داده آلمان بیش از حد به چین وابسته شود، چه به عنوان بازاری برای صادرات صنعتی و چه به عنوان تامین‌کننده مواد حیاتی. «جیکوب گانتر»، رئیس برنامه اقتصاد و صنعت در اندیشکده مریکس، گفت که تنها «درد قاطع‌تر اجازه می‌دهد اراده سیاسی تصمیمات قاطعی بگیرد». پارلمان آلمان پنج‌شنبه گذشته یک کمیسیون تخصصی را برای بازنگری در سیاست تجاری در قبال چین منصوب کرد.

«فولکر تریر»، رئیس تجارت خارجی اتاق بازرگانی آلمان DIHK، گفت: «مثال نکسپریا باید ما را به گفت‌وگو و مطالبه شفافیت ترغیب کند. در غیر این صورت از یک مشکل تجاری به عنوان یک مساله ژئوپلیتیک استفاده می‌شود». «یورگن‌هاردت»، سخنگوی سیاست خارجی حزب «دموکرات مسیحی» (CDU) صدراعظم فریدریش مرتس، گفت: «باید برای دولت چین روشن شود که ما نمی‌توانیم بپذیریم که منافع اقتصادی و سیاسی با هم ترکیب شوند».

تعرفه‌های ترامپ، شرکت‌های چینی را به سمت تغییر مسیر صادرات از ایالات متحده به اروپا سوق می‌دهد. «فردیناند شاف»، مدیر ارشد بخش چین بزرگ در انجمن صنعتی BDI، گفت: «صنایع زنگ خطر رقابت با چین را به صدا در می‌آورند. ما به اقدامات سریع برای جبران انحرافات و تقویت رقابت‌پذیری خود نیاز داریم.» چین در هشت ماه اول سال ۲۰۲۵ از ایالات متحده به عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری آلمان پیشی گرفت. طبق پیش‌بینی آژانس دولتی توسعه اقتصادی بین‌المللی آلمان، تجارت و سرمایه‌گذاری، آلمان امسال با کسری تجاری بی‌سابقه ۸۷‌میلیارد یورو (۱۰۱.۴۶‌میلیارد دلار) با چین روبه‌رو است.

تریر گفت: «با بسته شدن نسبی بازار ایالات متحده، چین در تلاش است تا فروش بیشتری در اینجا داشته باشد. آمار تجاری ما این را نشان می‌دهد. به همین دلیل است که این گفت‌وگو بسیار مهم است». درحالی‌که صادرات آلمان به چین از ژانویه تا آگوست ۱۳.۵ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است، واردات ۸.۳ درصد افزایش یافته است. گونتر از مریکس گفت: «آلمان به طور منحصر به فردی در معرض خطرات ظرفیت مازاد صنعتی چین قرار دارد و این امر ضربه بسیار سختی خواهد زد».