ترامپ؛ غایب بزرگ گروه ۲۰

 اشاره به تغییرات اقلیمی، بی‌اعتنایی به دونالد ترامپ بود که در اجماع علمی مبنی بر اینکه گرمایش جهانی ناشی از فعالیت‌های انسانی است، تردید دارد. مقامات آمریکایی پیش‌تر اعلام کرده بودند که با هرگونه اشاره به این موضوع در بیانیه مخالفت خواهند کرد. رئیس‌جمهور آمریکا همچنین دستور کار کشور میزبان برای ترویج همبستگی و کمک به کشورهای در حال توسعه برای سازگاری با بلایای جوی، گذار به انرژی پاک و کاهش هزینه‌های گزاف بدهی‌هایشان را رد کرد.

این بیانیه‌ که بدون مشارکت آمریکا تهیه شده بود از سوی یک مقام کاخ سفید «شرم‌آور» خوانده شد. به گزارش رویترز، سخنگوی سیریل رامافوسا، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی، به خبرنگاران گفت که این بیانیه، که با ادبیاتی که واشنگتن با آن مخالف بوده تهیه شده، «قابل مذاکره مجدد نیست». این موضوع نشان‌دهنده تنش‌ها میان پرتوریا و دولت ترامپ بر سر این رویداد است. رامافوسا، میزبان گردهمایی سران گروه۲۰ در ژوهانسبورگ، پیش‌تر گفته بود که «اجماعی قاطع» برای صدور بیانیه اجلاس وجود دارد.

در بیانیه مصوب این نشست آمده است که این گروه برای دستیابی به صلحی جامع و پایدار در سودان، جمهوری دموکراتیک کنگو، سرزمین‌های اشغالی فلسطین و اوکراین تلاش خواهد کرد. در نشانه‌ای از شکاف‌های ژئوپلیتیکی فراوانی که در پس متن توافق‌شده وجود داشت، اورسولا فون در لاین، کمیسر اتحادیه اروپا، در یک سخنرانی درباره «استفاده از وابستگی‌ها به‌عنوان سلاح» هشدار داد که این امر «فقط بازنده به بار می‌آورد». این موضوع ظاهرا اشاره‌ای پنهان به محدودیت‌های صادراتی چین بر خاک‌های کمیاب بود که برای گذار انرژی جهان و همچنین فناوری‌های دفاعی و دیجیتال حیاتی هستند. همچنین تاکید شد که «مواد معدنی حیاتی» باید به جای صادرات خام، به عاملی برای ایجاد ارزش‌افزوده و توسعه تبدیل شوند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، هشدار داد که کشورهای ثروتمند اغلب در انجام مصالحه‌های ضروری برای دستیابی به توافقات موثر در زمینه تغییرات اقلیمی یا اصلاحات مالی جهانی موفق نبوده‌اند. ترامپ به‌دلیل ادعاهای بی‌پایه و اساس خود مبنی بر اینکه آفریقای جنوبی سیاست‌های نژادپرستانه ضد سفیدپوستان را دنبال می‌کند و اقلیت سفیدپوست آفریکانر خود را تحت آزار و اذیت قرار می‌دهد، به کشورش دستور داد این اجلاس را تحریم کند. دولت او، به ویژه مارکو روبیو وزیر خارجه، پیش‌تر دستور کار را متمرکز بر مسائلی چون «تنوع و شمول» و تغییرات اقلیمی خوانده و آن را اتلاف پول مالیات‌دهندگان آمریکایی دانسته بودند.

شکاف دیپلماتیک میان ایالات متحده و آفریقای جنوبی در حالی بود که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، ضمن ابراز تاسف از غیبت ترامپ تاکید کرد که این غیبت نباید رهبران گروه ۲۰ را متوقف کند. او بر وظیفه خود و سایر اعضای گروه مبنی بر تعامل و همکاری برای حل چالش‌های فراوان تاکید کرد. به گزارش رویترز، ایالات متحده در سال۲۰۲۶ میزبان گروه ۲۰ خواهد بود و رامافوسا گفت که مجبور خواهد شد ریاست دوره‌ای را به یک «صندلی خالی» تحویل دهد. ریاست‌جمهوری آفریقای جنوبی روز شنبه بار دیگر بر مخالفت خود با پیشنهاد آمریکا برای اعزام کاردار این کشور برای مراسم تحویل ریاست گروه۲۰ تاکید کرد.

وینسنت مگوِنیا، سخنگوی ریاست‌جمهوری، گفت: «رئیس‌جمهور، ریاست گروه۲۰ را به یک مقام رده پایین سفارت تحویل نخواهد داد. این یک نقض پروتکل است که پذیرفته نخواهد شد.» این گروه در سال۱۹۹۹ به‌عنوان پلی میان کشورهای ثروتمند و فقیر و برای مقابله با بحران‌های مالی جهانی تشکیل شد. با اینکه این گروه اغلب در سایه گروه هفت (متشکل از ثروتمندترین دموکراسی‌ها) فعالیت می‌کند، اما اعضای گروه۲۰ روی هم رفته حدود ۸۵درصد از اقتصاد جهان، ۷۵درصد از تجارت بین‌المللی و بیش از نیمی از جمعیت کره زمین را تشکیل می‌‌دهند.